E. von Sydow's Orographischer Atlas (1855)

See below for (a summary of) this text in English.

Hieronder staat de beschrijving van de atlas. Daarbij horen ook de volgende pagina's

• Voorwoord bij de atlas
• Plaatjes van de atlas
• Tabellen en lijsten bij de atlas
• Vergelijking (plaatjes) met E. von Sydow's Schul-Atlas

Titelgegevens

Titel: E. von Sydow's Orographischer Atlas (Übungs- und Zeichen-Atlanten)
Uitgever: Justus Perthes, Gotha
Jaar: 1855 [1e druk]

Titelpagina: E. von Sydow's Orographischer Atlas.
Vier und zwanzig Boden-Karten über alle Theile der Erde.
Inhalt.  ...
Gotha: Justus Perthes. 1855. Vertaling:
E. von Sydow's Orografische Atlas.
Vierentwintig reliëfkaarten van de gehele Aarde.
Inhoud.  ...
Gotha: Justus Perthes. 1855.

• E. von Sydow's Orographischer Atlas, 1855
  Voorkant band   XL
  Dit is een van de vijf werk- en tekenatlassen bij de schoolatlas van E. von Sydow. Deze tekenatlassen zijn verschenen in de periode 1847-1857. Ze worden nog genoemd in Perthes' catalogus van 1915.
• Het idee achter deze tekenatlassen is het volgende. Leerlingen begrijpen beter de samenhang tussen geografische verschijnselen als ze zelf een kaart tekenen. Om ze daarbij te helpen waren atlassen gemaakt waarin al een deel van de te tekenen kaart gegeven was, zoals in deze atlas het reliëf. Door op zo'n kaart naar behoefte de rest in te tekenen – rivieren, steden, grenzen enz. – ontdekt een leerling de samenhang hiertussen. In het voorwoord geeft de auteur een uitgebreide toelichting en verantwoording.
• Van al deze atlassen is een Russische uitgave verschenen. Van een ervan is ook een Italiaanse uitgave gemaakt; zie het overzicht.
• Naast de schoolatlas en de tekenatlassen was ook een reeks wandkaarten voor het onderwijs leverbaar.
• Emil von Sydow (1812-1873) was ook auteur van de meer wetenschappelijke Methodische Hand-Atlas.

Band

De atlas heeft een band van stevig papier met afmetingen  32 × 25 cm (B × H).  De ongevouwen kaarten zijn ingelijmd; ze worden met een draadje bij elkaar gehouden. Op de voorkant staan de titel en de inhoudsopgave – zoals op de titelpagina. Achterop worden enkele andere schooluitgaven van Justus Perthes genoemd. Aan de binnenkant staat voorin een overzicht van de andere atlassen en kaarten van E. von Sydow, en achterin een lijst van de schoolatlassen van Stieler.

Inhoud

De atlas begint met een titelpagina waarop ook de inhoudsopgave staat. Vervolgens is er een voorwoord van drie bladzijden. Daarna komen de 24 kaarten met alleen het reliëf. De eerste 17 kaarten zijn voor de landen in Europa en de laatste 7 voor de overige werelddelen. Details zijn te vinden in de inhoudsopgave en de lijst van kaarten, bijkaarten en schaal.

De kaarten zijn vervaardigd in lithografie. Elke kaart is een afdruk in grijs van alleen de drukplaat voor het reliëf uit de schoolatlas. Verder is niets ingetekend, dus ook geen kustlijnen. Het laagland tot 100 m heeft een fijne arcering en tot 200 m een wijdere; bergland heeft een 'bergarcering' (in de richting van de helling). Bovenaan de kaarten staat "E. von Sydow's orographischer Atlas" en de naam van het kaartblad, onderaan "Gotha: Justus Perthes". De kaarten zijn niet genummerd.

Vergelijking met de schoolatlas

Niet alle kaarten uit de schoolatlas zijn voor deze atlas gebruikt. Vergeleken met bijvoorbeeld de 42 kaarten uit de 8e druk zijn de inleidende kaarten (sterrenkunde, wereldkaart, oceanen) weggelaten, evenals alle staatkundige kaarten, waarop geen reliëf voorkomt. Ook de kaart van Australië ontbreekt hier, misschien omdat het binnenland nog vrijwel onbekend was. Er is wel een reliëfkaart van Oostenrijk die niet afgeleid is van een kaart uit de schoolatlas. Zie voor de details de vergelijkende tabel. Er is ook een pagina met plaatjes van beide atlassen ter vergelijking naast elkaar.

E. von Sydow's Orographischer Atlas (1855)

• Below is a description of the atlas in keywords. Related pages
  • Preface to the atlas
  • Pictures of the atlas
  • Tables and lists to the atlas
  • Comparison (pictures) with E. von Sydow's Schul-Atlas

• Title description
  • Title: E. von Sydow's Orographischer Atlas (Übungs- und Zeichen-Atlanten)
    Publisher: Justus Perthes, Gotha
    Year: 1855 [1st edition]
  • Title page: E. von Sydow's Orographischer Atlas.
    Vier und zwanzig Boden-Karten über alle Theile der Erde.
    Inhalt.  ...
    Gotha: Justus Perthes. 1855. Translation:
    E. von Sydow's Orographical Atlas.
    Twenty four relief maps of the entire earth.
    Contents.  ...
    Gotha: Justus Perthes. 1855.
  • E. von Sydow's Orographischer Atlas, 1855
    Front cover   XL
    This is one of the five exercise atlases to E. von Sydow's school atlas. These exercise atlases were published from 1847 to 1857. They were still mentioned in Perthes' 1915 catalog.
  • The idea behind these exercise atlases is the following. Pupils learn to understand the relationship between geographical phenomena by drawing a map themselves. In assisting them therein, part of the maps was already given, such as in this atlas the relief. By filling these maps with relevant details – rivers, cities, borders etc. – a pupil discovers their interrelationship. In the preface the author gives a detailed explanation and justification.
  • All these atlas also appeared in a Russian version. One of them was published in Italian; see the overview.
  • In addition to the school atlas and exercise atlases a series of educational wall maps was available.
  • Emil von Sydow (1812-1873) was also the author of the more scientific Methodische Hand-Atlas.
• Binding
  • The atlas has a binding of sturdy paper measuring  32 × 25 cm (W × H).  The unfolded maps are glued in, held together with a thread. On the front cover are the title and the table of contents – as on the title page. On the back cover some other educational publications from Justus Perthes are mentioned. In the inside front cover is a list of other atlases and maps by E. von Sydow, in the back a list of the school atlases by Stieler.
• Contents
  • The atlas begins with a title page that also contains the table of contents. Then there is a preface of three pages. Thereafter are the 24 maps with only the relief. The first 17 maps depict the European countries and the last 7 the other continents. Details are given in the table of contents and the list of maps, inset and scale.
  • The maps have been produced in lithography. Each map is a print in gray of only the printing plate for the relief from the school atlas. Nothing else is drawn, no coastlines either. The lowlands until 100 m have a narrow hatching and up to 200 m a wider hatching; mountains have a 'mountain hachuring' (in the direction of the slope). In the top margin of the maps is the text "E. von Sydow's orographischer Atlas" and the name of the map sheet, in the bottom margin "Gotha: Justus Perthes". The maps are not numbered.
• In comparison with the schoolatlas
  • Not all maps from the school atlas have been used for this atlas. Compared to, for example, the 42 maps from the 8th edition, the introductory maps (astronomy, world map, oceans) have been omitted, as well as all political maps, that have no relief. The map of Australia is missing, perhaps because the interior was virtually unknown. There is a relief map of Austria which is not derived from a map in the school atlas. Details can be found in the comparison table. There is also a page with pictures of both atlases compared side by side.

© M. Witkam, 2012