E. von Sydow's Schul-Atlas, 8e druk (1856)

See below for (a summary of) this text in English.

Hieronder staat de beschrijving van de atlas. Daarbij horen ook de volgende pagina's

Titelgegevens

Titel: E. von Sydow's Schul-Atlas
Uitgever: Justus Perthes, Gotha
Jaar: 1856 (8e druk)

Titelpagina: E. von Sydows’s Schul-Atlas in zwei und vierzig Karten.
Achte Auflage.
Inhalt. ...
Gotha: Justus Perthes. 1856.
Vertaling:
E. von Sydow's schoolatlas in tweeënveertig kaarten.
Achtste druk.
Inhoud. ...
Gotha: Justus Perthes. 1856.

Band

Deze atlas heeft een kartonnen band van  31 × 24 cm (B × H)  met een linnen rug. Op de voorkant is een etiket geplakt met de titel en de inhoudsopgave (hier dus van de 7e druk). De kaarten zijn ongevouwen ingebonden.

Inhoud

De atlas heeft een titelpagina met de inhoudsopgave en op de achterkant een overzicht van de andere atlassen en wandkaarten voor schoolgebruik. Daarna komt een katern met 16 pagina's op de helft van de grootte van de andere bladzijden in de atlas. Daarin staan het voorwoord bij de 8e en bij de 1e druk, en een toelichting bij de kaarten 1a tot en met 1f. Het kaartendeel bevat verder 42 kaartbladen, genummerd 1a-1f en 2-36 met een extra kaart 20a. De kaartbladen 11 en 12 vormen één grote kaart van Noord-Duitsland (natuurkundig).

De kaarten 1a-1d behandelen thema's uit de sterrenkunde, kaart 1e behandelt de weergave van de aarde op een kaart (kaartprojecties, schaal) en kaart 1f de principes van het tekenen van het reliëf door arcering. Daarna komen een wereldkaart en 3 kaarten van de oceanen met scheepvaartverbindingen, zeestromen en winden. Vervolgens zijn er 2 overzichtskaarten van Europa (natuurkundig en staatkundig) en 21 kaarten van de landen in Europa; daarbij zijn 2 overzichtskaarten van Duitsland (ook natuurkundig en staatkundig) en 7 deelkaarten van Duitsland en Midden-Europa. Daarna komen 4 kaarten van Azië (de twee overzichtskaarten natuurkundig en staatkundig), 1 van Afrika, 3 van Amerika en 1 van Australië. Zie voor de details de lijst van kaarten, bijkaarten en schaal.

De kaarten zijn vervaardigd in kleurenlithografie. Op de staatkundige kaarten (Politische Übersicht) zijn de grenzen aangegeven met een randkleur. Op de bijbehorende natuurkundige kaarten wordt laagland tot 100 m aangegeven met fijne arcering en tot 200 m met een wijdere; vaak heeft het ook een groene vlakkleur. Bergland heeft een 'bergarcering' (in de richting van de helling). De grenzen zijn niet of summier aangegeven. Op de overige kaarten zijn de hoogteverschillen op dezelfde manier afgebeeld, maar zonder groen voor het laagland, en zijn de grenzen aangegeven met randkleur. Bovenaan de kaarten staat "E. von Sydow's Schul-Atlas" en het kaartnummer, onderaan "Gotha: Justus Perthes".

In tegenstelling tot veel andere schoolatlassen uit die tijd zijn de kaarten niet overladen met plaatsnamen; soms is er zelfs alleen een plaatssymbool, zonder naam. Wegen en spoorwegen zijn meestal niet aangegeven. De nadruk ligt op het reliëf. Er zijn geen historisch of fysich-geografische kaarten opgenomen. In het voorwoord (bij de 1e druk) geeft de auteur een uitgebreide verantwoording van zijn didactische keuzes.

Vergelijking met de eerdere uitgaven

Vergeleken met de eerdere uitgaven (de 4e tot en met de 7e druk) is de atlas met 4 kaarten uitgebreid. In plaats van de oorspronkelijke sterrenkundige kaart 1a zijn er nu de kaarten 1a-1d met de noordelijke en zuidelijke sterrenhemel en nog veel meer sterrenkundige thema's. Nieuw is kaart 1e met wereldbol, kaartprojectie en schaal. De oorspronkelijke kaart 1b heeft nu het nummer 1f. De andere kaarten zijn gelijk gebleven maar de arcering van laagland en reliëf is niet meer bruin maar zwart.



E. von Sydow's Schul-Atlas, 8th edition (1856)



© M. Witkam, 2012

valid HTML    valid CSS