Orbis terrarum antiquus. Schul-Atlas der alten Welt, 19e druk (1846)

See below for (a summary of) this text in English.

Hieronder staat de beschrijving van de atlas. Daarbij horen ook de volgende pagina's

Voorwoord bij de atlas
Plaatjes van de atlas
Tabellen en lijsten bij de atlas
Vergelijking (plaatjes) met de vroege uitgaven

Titelgegevens

Titel: Orbis terrarum antiquus. Schul-Atlas der alten Welt
Uitgever: Justus Perthes, Gotha
Jaar: 1846 (19e druk)

Omslagtitel: Schul-Atlas der Alten Welt in 15 illuminirten Karten in Kupferstich.
Neunzehnte mit einem Abriß der alten Geographie vermehrte Auflage.
Gotha, bei Justus Perthes. 1846.
Ladenpreis: 1 Thlr. ... Vertaling:
Schoolatlas van de Oudheid in 15 gekleurde kaarten in kopergravure.
Negentiende druk, uitgebreid met een schets van de geografie van de Oudheid.
Gotha, Justus Perthes. 1846
Prijs: 1 Thaler. ...

Titelpagina: Orbis terrarum antiquus. Schul-Atlas der Alten Welt
nach d'Anville, Mannert, Ukert, Reichard, Kruse, Wilhelm u. A. bearbeitet
Inhalt.
Kurzer Abriß der alten geographie von Dr. J.H. Möller.
Karten: ...
Neunzehnte vermehrte Auflage.
Gotha, bei Justus Perthes. 1846 Vertaling:
Orbis terrarum antiquus. Schoolatlas van de Oudheid
bewerkt volgens d'Anville, Mannert, Ukert, Reichard, Kruse, Wilhelm en anderen
Inhoud.
Korte schets van de geografie van de Oudheid door Dr. J.H. Möller.
Kaarten: ...
Negentiende vermeerderde druk.
Gotha, Justus Perthes. 1846

Schul-Atlas der alten Welt, 1846
Titelpagina XL
Dit is de 19e druk van de Historische schoolatlas van de Oudheid uitgegeven door Justus Perthes. Vanaf de 13e druk (1839) is de titel "Orbis terrarum antiquus. Schul-Atlas der alten Welt"; daarvoor was dat zonder meer "Schul-Atlas der alten Welt".
Deze atlas was bedoeld voor gebruik naast de 'algemene' Stielers Schul-Atlas.
Vanaf – waarschijnlijk – de 11e druk (1837) heeft de atlas een inleiding met een schets van de geografie van de Oudheid. Oorspronkelijk bestond die uit tien bladzijden tekst, maar in deze 19e druk zijn het er zestien; ze zijn afgebeeld op de pagina met plaatjes.
De inleiding van de atlas is geschreven door J.H. Möller. Van de kaarten zelf wordt geen cartograaf of graveur genoemd. De kaarten in de vroege edities zijn bewerkt door Adolf Stieler, vooral bekend van Stielers Hand-Atlas. Maar in deze 19e druk zijn de kaarten heel anders dan bijvoorbeeld die in de 5e druk (1829).

Band

De atlas heeft een band van grijsblauw papier met afmetingen 29,5 × 22,5 cm (B × H). Op de voorkant is een etiket geplakt met de titel, de prijs van de hele atlas en de prijs waarvoor de kaarten los te koop zijn.

Inhoud

De atlas heeft een titelpagina, met daarop ook de inhoudsopgave, en 15 kaarten. Na een overzichtskaart van de toen bekende wereld komen, min of meer van vroeger naar later en van oost naar west, 14 kaarten van de landen in de Oudheid.

De kaarten zijn vervaardigd in kopergravure en met de hand gekleurd (randkleur met bies voor de staatkundige indeling). In de rechter bovenmarge staat de titel van de atlas "Orbis terrarum antiquus" en het kaartnummer in Romeinse cijfers. In de benedenmarge staat "Gothae: Justus Perthes". Binnen het kaartkader staat meestal de naam van het gebied; vaak staan daar ook een of meer schaalstokken met in de Oudheid gebruikte maateenheden.

Op enkele kaarten staat in de rechter benedenmarge de naam van de graveur

IIIa. Asia minor et Syria: C. Stier
IIIb. Pontus Euxinus: C. Stier
Vb. Carthago – Pasitigris – Africa propria: W. Behrens
VIII. Gallia, Germania, Britannia: W. Hase
X. Roma vetus – Athenae – Campus Trojae: W. Hase

Er worden geen cartografen genoemd.

Vergelijking met de vroege uitgaven

Vergeleken met de vroege uitgaven – hier de 5e druk van 1829 – is het aantal kaarten toegenomen van 12 naar 15. Toegevoegd zijn een kaart van de Zwarte Zee, een kaart van Carthago, het land van de Tigris en het eigenlijke Afrika, en een kaart met plattegronden van Rome en Athene. Verder zijn alle kaarten opnieuw getekend, waarbij de topografie wat zorgvuldiger is behandeld.

Zie verder de vergelijkende tabel. Er is ook een pagina met plaatjes van beide uitgaven ter vergelijking naast elkaar.

Orbis terrarum antiquus. Schul-Atlas der alten Welt, 19th edition (1846)

Below is a description of the atlas in keywords. Related pages
- Preface to the atlas
- Pictures of the atlas
- Tables and lists to the atlas
- Comparison (pictures) with the early editions

Title description
- Title: Orbis terrarum antiquus. Schul-Atlas der alten Welt
  Publisher: Justus Perthes, Gotha
  Year: 1846 (19th edition)
- Cover title: Schul-Atlas der Alten Welt in 15 illuminirten Karten in Kupferstich.
  Neunzehnte mit einem Abriß der alten Geographie vermehrte Auflage.
  Gotha, bei Justus Perthes. 1846.
  Ladenpreis: 1 Thlr. ... Translation:
  School Atlas of the Ancient World in 15 colored maps in copper engraving.
  Nneteenth edition, expanded with an outline of Ancient Geography.
  Gotha, Justus Perthes. 1846
  Price: 1 Thaler. ...
- Title page: Orbis terrarum antiquus. Schul-Atlas der Alten Welt
  nach d'Anville, Mannert, Ukert, Reichard, Kruse, Wilhelm u. A. bearbeitet
  Inhalt.
  Kurzer Abriß der alten geographie von Dr. J.H. Möller.
  Karten: ...
  Neunzehnte vermehrte Auflage.
  Gotha, bei Justus Perthes. 1846 Translation:
  Orbis terrarum antiquus. School Atlas of the Ancient World
  edited after d'Anville, Mannert, Ukert, Reichard, Kruse, Wilhelm and others
  Contents.
  A short outline of Ancient Geography by Dr. J.H. Möller.
  Maps: ...
  Nineteenth expanded edition.
  Gotha, Justus Perthes. 1846
- Schul-Atlas der alten Welt, 1846
  Title page XL
  This is the 5th edition of the Historical school atlas of the Ancient World published by Justus Perthes. Beginning with the 13th edition (1839) the title is "Orbis terrarum antiquus. Schul-Atlas der alten Welt", earlier simply "Schul-Atlas der alten Welt".
- This atlas can be considered as a complement to the 'general' Stielers Schul-Atlas.
- From – probably – the 11th edition (1837) the atlas contains an introductory outline of Ancient Geography. Originally it consisted of ten text pages, but in this 19th edition it has sixteen; the text is depicted on the pictures page.
- The introductory text was written by J.H. Möller. The maps bear no signature of a cartographer or engraver. In early editions they were edited by Adolf Stieler, especially known for Stielers Hand-Atlas. But in this 19th edition the maps are quite different from those in, for example, the 5th edition.
Binding
- The atlas has a cover of bluish grey paper measuring 29.5 × 22.5 cm (B × H). On the front cover is pasted a label with the title, the price of the entire atlas and the price of the separate maps.
Contents
- The atlas has a title page with the table of contents and 15 maps. After a general map of the world known to the Ancients are 14 maps of the countries in Antiquity, more or less from earlier to later and from east to west.
- The maps have been produced in copper engraving and colored by hand (outline color with edging for the political division). In the upper right margin are the atlas title "Orbis terrarum antiquus" and the sheet number in Roman numerals. In the lower margin is the text "Gothae: Justus Perthes". Within the map frame the name of the region is usually given and one or more linear scales with units used in Antiquity.
- On several maps the name of the engraver is given in the lower right margin
  - IIIa. Asia minor et Syria: C. Stier
  - IIIb. Pontus Euxinus: C. Stier
  - Vb. Carthago – Pasitigris – Africa propria: W. Behrens
  - VIII. Gallia, Germania, Britannia: W. Hase
  - X. Roma vetus – Athenae – Campus Trojae: W. Hase
  No cartographers are mentioned.
In comparison with the early editions
- Compared with the early editions – here the 5th edition from 1829 – the number of maps has increased from 12 to 15. Added are a map of the Black Sea, a map of Carthage, the Tigris region and Africa proper, and a map with plans of Rome and Athens. All maps have been newly drawn; the topography is treated more carefully.
- Details can be found in the comparison table. There is also a page with pictures of both editions side by side for comparison purposes.

valid HTML valid CSS