Atlas Hierarchicus, Karl Streit (1913)

See below for (a summary of) this text in English.

Hieronder staat de beschrijving van de atlas. Daarbij horen ook de volgende pagina's

• Voorwoord van de atlas
• Plaatjes van de atlas
• Tabellen en lijsten bij de atlas

Titelgegevens

Titel: Atlas Hierarchicus
Uitgever: Bonifatius Pers, Paderborn / Herder, Freiburg im Breisgau
Cartografie: Flemming, Glogau
Jaar: 1913 (1e druk)

Titelpagina: Atlas Hierarchicus
Descriptio geographica et statistica
S. Romanae Ecclesiae tum Occidentis tum Orientis
juxta statum praesentem
Accedunt etiam nonnullae notae historicae necnon ethnographicae

Consilio et hortatu S. Sedis Apostolicae elaboravit
P. Carolus Streit S.V.D.

Paderbornae in Guestfalia
anno Jubilaei Constantiniani 1913
Sumptibus Typographiae Bonifacianae
Typographiae Sanctae Sedis Apostolicae

Pro terris externis
extra Germaniam, Austriam-Hungariam, Helvetiam opus prostat apud
B. Herder, Typographum Editorem Pontificium, Friburgi Brisgoviae

Vertaling:

Atlas van de Kerkelijke Hiërarchie
Geografische en statistische beschrijving
van de Heilige Rooms-Katholieke Kerk, zowel van het Westen als van het Oosten
naar de huidige toestand
Met veel historische en etnografische kanttekeningen

Met advies en op aansporen van de Heilige Stoel bewerkt door
P. Carolus Streit S.V.D.

Te Paderborn, Westfalen
in 1913, het Jubileumjaar van Constantijn
Uitgegeven door de Bonifatius Pers
Drukkerij voor de Heilige Stoel

Voor andere landen
buiten Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Zwitserland, te koop bij
B. Herder, Pauselijke Drukkerij en Uitgeverij, Freiburg im Breisgau

• De auteur Karl Streit behoorde tot de Congregatie van het Goddelijk Woord of Societas Verbi Divini (afgekort S.V.D.) in Steyl bij Venlo.
• Het jubileumjaar 1913 is precies 16 eeuwen na het edict van Milaan (313) waarbij de Romeinse keizer Constantijn de Grote vrijheid van godsdienst afkondigde.
• Deze atlas is de opvolger van de Katholischer Missionsatlas uit 1906. Daarin waren vooral de missiegebieden buiten Europa in kaart gebracht.
• In 1929 is de 2e druk van deze atlas verschenen met enkele extra kaarten en tekst in het Duits, Italiaans, Spaans en Frans. Daarvan bestaat ook een versie met alleen Engelse tekst: "Catholic World Atlas", uitgegeven in New York.

Band

Atlas Hierarchicus 1913
Voorkant band / Front cover

De atlas heeft een band (26 × 40 cm) van (pauselijk?) geel linnen, met rug en hoeken van roodbruin kunstleer. Op de voorkant van de band staan titel en auteur onder het pauselijke wapen. De rug is voorzien van een vergulde 'horizontale' titel. Het schutblad is van grijs papier met daarop in groen verschillende kerkelijke symbolen.

Inhoud

Na de titelpagina staat een opdracht van de auteur Karl Streit aan de toenmalige paus Pius X, een aanbevelingsbrief van kardinaal De Lai aan de paus en het antwoord van de paus aan Karl Streit. Daarna komen een pagina met de legenda van de kaarten en 8 pagina's met voorwoord in het Duits, Italiaans, Frans, Engels en Spaans; elk paginanummer is daarbij tweemaal gebruikt. Heel symbolisch zijn de initialen, die ook verderop in de tekst zijn gebruikt.

Vervolgens zijn er in 149 pagina's beschrijvingen, ook in vijf talen, van de katholieke kerk in de verschillende landen van de wereld, geordend naar de kaarten in de atlas; ook hier zijn bijna alle paginanummers tweemaal gebruikt. Het tekstgedeelte wordt afgesloten met 52 pagina's tabellen van kerkelijke gegevens, waaronder twee uitvouwpagina's. Het papier van al deze tekstpagina's is van matige kwaliteit.

Daarna komen 36 kaartbladen van elk twee pagina's (zie de inhoudsopgave). Daarop zijn de bisdommen, seminaria, katholieke en andere universiteiten, kloosters, missies en dergelijke aangegeven. Voor de laatste wijzigingen is een 37e supplementblad in zwart-wit toegevoegd. Het volledige overzicht staat in de lijst van kaarten, bijkaarten en schaal. De kaarten zijn in kleur en het papier – nu wel van goede kwaliteit – is enkelzijdig bedrukt.

Tenslotte is er een plaatsnamenregister van 35 pagina's, gevolgd door 3 pagina's inhoudsopgave van de beschrijvingen en de tabellen. Het papier van deze tekstpagina's is weer van matige kwaliteit.

Bronnen

In het voorwoord geeft de auteur een uitgebreide verantwoording van zijn werkwijze en van de gebruikte bronnen en materialen. Hij vermeldt daarbij onder andere dat het kaarten gebaseerd zijn op de laatste uitgave van Sohr-Berghaus' Handatlas, dus uit de – nooit voltooide – 9e druk (1902-1906). De drukplaten van die atlas zijn gebruikt voor de situatietekening (bergen zijn niet ingetekend).

Dit materiaal is ter beschikking gesteld door Alois Bludau, oud-redacteur van Sohr-Berghaus' Handatlas, met toestemming van de uitgeverij Carl Flemming. Karl Streit noemt als voordeel van deze kaarten dat ze recent zijn bijgewerkt (1906?), dat ze uniforme schalen en eenzelfde projectie hebben, en dat kaarten (daardoor) kunnen worden samengevoegd tot één grotere kaart. In deze Atlas Hierarchicus geldt dat overigens alleen voor de kaarten van Italië en van de werelddelen buiten Europa.

Atlas Hierarchicus, Karl Streit (1913)

• Below is a description of the atlas in keywords. Related pages
  • Preface of the atlas
  • Pictures of the atlas
  • Tables and lists to the atlas

• Title description
  • Title: Atlas Hierarchicus
    Publisher: St. Boniface Press, Paderborn / Herder, Freiburg im Breisgau
    Cartography: Flemming, Glogau
    Year: 1913 (1st edition)
  • Title page:
    Atlas Hierarchicus
    Descriptio geographica et statistica
    S. Romanae Ecclesiae tum Occidentis tum Orientis
    juxta statum praesentem
    Accedunt etiam nonnullae notae historicae necnon ethnographicae
    
    Consilio et hortatu S. Sedis Apostolicae elaboravit
    P. Carolus Streit S.V.D.
    
    Paderbornae in Guestfalia
    anno Jubilaei Constantiniani 1913
    Sumptibus Typographiae Bonifacianae
    Typographiae Sanctae Sedis Apostolicae
    
    Pro terris externis
    extra Germaniam, Austriam-Hungariam, Helvetiam opus prostat apud
    B. Herder, Typographum Editorem Pontificium, Friburgi Brisgoviae
  • Translation:
  • Atlas of Ecclesiastical Hierarchy
    Geographical and statistical description
    of the Holy Roman Catholic Church, both Occidental and Oriental
    according to the present situation
    With many historical and ethnographical notes
  • With the advice and stimulation of the Holy Chair edited by
    P. Carolus Streit S.V.D.
  • Paderborn, Westphalia
    in 1913, the Jubilee year of Constantine
    Published by St. Boniface Press
    Printing Office for the Holy Chair
  • For other countries
    outside Germany, Austria-Hungary and Switzerland, available from
    B. Herder, Pontifical printers and publishers, Freiburg im Breisgau
  • The author Karl Streit belonged to the Divine Word Missionaries or Societas Verbi Divini (S.V.D.) in Steyl near Venlo in the Netherlands.
  • The Jubilee year 1913 is exactly 16 centuries after the Edict of Milan (313) in which the Roman emperor Constantine the Great declared freedom of religion.
  • This atlas is the successor to the Katholischer Missionsatlas (1906), in which chiefly the missions outside Europe were charted.
  • Second edition of this atlas in 1929, with a few more maps and text in German, Italian, French and Spanish; 1929 US edition with text in English only.
• Binding
  Atlas Hierarchicus 1913
  Voorkant band / Front cover
  • Yellow linen binding (26 × 40 cm) with sepia leatherette spine and corners; on front cover title and name of author under the papal coat of arms; 'horizontal' gilt title on spine; grey endpapers with catholic symbols in green.
• Contents
  • Title page, dedication to the pope, recommendation from cardinal De Lai to the pope, reply from the pope to the author Karl Streit; explanation of signs; preface in German, Italian, French, English and Spanish (page numbers used twice; initials with catholic symbolism, also used in subsequent pages.
  • Text part continues with 149 pages of descriptions, also in five languages and double page numbers, of the church organization around the world (in the order of the maps); 52 pages (a few folding out) of tabular data; paper of the text part of fair quality.
  • 36 double page colored map sheets (table of contents), and a supplementary black and white 37th sheet, with indication of dioceses, seminaries, catholic and other universities, monasteries, missions etc; see also list of maps, inset maps and scale; maps printed on one side only on good quality paper.
  • 35 pages of index of names; 3 pages table of contents of descriptions and tabular data, again on only a fair quality paper.
• Sources
  • In the preface the author justifies for his procedures and choices of source material; he also mentions that the maps are based on the latest edition of Sohr-Berghaus' Handatlas – the discontinued 9th edition (1902-1906) – of which the situation plates have been used (no hachuring for mountain areas).
  • The situation plates were put at the author's disposal by Alois Bludau, former editor of Sohr-Berghaus' Handatlas, with permission of the publisher Carl Flemming; Karl Streit names as their advantages the recent update (1906?) and the uniform scales and projection method, so the single maps can be joined to form one larger map; in this Atlas Hierarchicus this could actually only be done with the maps of Italy and the non-European continents.

© M. Witkam, 2007