Andree-Peschel, Physikalisch-statistischer Atlas des Deutschen Reichs (1878)

See below for (a summary of) this text in English.

Hieronder staat de beschrijving van de atlas. Daarbij horen ook de volgende pagina's

• Voorwoord bij de atlas
• Plaatjes van de atlas
• Tabellen en lijsten bij de atlas

Titelgegevens

Titel: Andree-Peschel, Physikalisch-statistischer Atlas des Deutschen Reichs
Uitgever: Velhagen & Klasing
Jaar: 1878

Titelpagina: Physikalisch-statistischer Atlas des Deutschen Reichs
herausgegeben von Richard Andree und Oscar Peschel
ausgeführt in der Geographischen Anstalt von Velhagen & Klasing in Leipzig.
25 Karten mit Text.
Inhalt: ...
Bielefeld und Leipzig  Verlag von Velhagen & Klasing  1878. Vertaling:
Fysisch-statistische Atlas van het Duitse Rijk
onder redactie van Richard Andree en Oscar Peschel
geproduceerd door de Geografische Afdeling van Velhagen & Klasing in Leipzig.
25 kaarten met begeleidende tekst.
Inhoud: ...
Bielefeld en Leipzig  Uitgeverij Velhagen & Klasing  1878.

• Andree-Peschel, Physikalisch-statistischer Atlas des Deutschen Reichs, 1878
  10. Völker-Karte des Deutschen Reichs und der angrenzenden Länder   XL
  Etnografische kaart van het Duitse Rijk en buurlanden
  Dit is een thematische atlas van Duitsland onder redactie van Richard Andree (1835-1912) en Oscar Peschel (1826-1875). Beiden waren werkzaam als geograaf en etnograaf.
• Richard Andree is vooral bekend van Andrees Handatlas, waarvan de 1e druk verscheen in 1881. Ook daarin komen verschillende thematische kaarten voor, die gebaseerd zijn op kaarten uit deze atlas.
• Oscar Peschel is overleden vóór het verschijnen, in 1876, van de eerste kaarten van deze atlas. Voor zijn dood heeft hij nog wel enkele kaarten kunnen corrigeren. Twee van de tekenaars van de kaarten in deze atlas, Friedrich Wilhelm Putzger en Otto Krümmel, waren leerlingen van Peschel.

Band

Dit exemplaar van de atlas heeft een kartonnen band met linnen rug  (25 × 37 cm, B × H).  Op de voorkant staat de volledige titel en op de rug de korte titel "Physikalisch-statistischer Atlas des Deutschen Reichs". De achterkant is versierd met een ornament binnen een rechthoekig kader.

Inhoud

De atlas heeft een titelpagina met daarop ook de inhouds­opgave. Daarna is er een bladzijde met het voorwoord. Vervolgens zijn er 60 bladzijden met verklarende tekst bij de kaarten en aan het einde enkele errata. Tenslotte zijn er 25 kaartbladen, van ieder twee bladzijden, met kaarten van Duitsland over allerlei thema's uit de fysische geografie. Op sommige bladen staan 2 kaarten, elk van één bladzijde, zoals ook blijkt uit de nummering in de inhoudsopgave: 9a en 9b enz.

Het kaartendeel van de atlas begint met een hoogtekaart. Daarna komen 5 bladen met meteorologische kaarten, 1 kaart over kolen- en turfwinning, 2 kaarten over het (staats)bos, 3 etnografische kaarten, 2 geologische kaarten, 6 demografische kaarten, 4 kaartbladen over de veeteelt, en tenslotte een blad met kaarten over het analfabetisme en over de plattelandsbevolking. De kaarten hebben vlakkleur voor de verschillende thema's.

Op de kaarten staan steeds de schaal en naam van de tekenaar genoemd – Richard Andree, Ernst Hasse, Julius Iwan Kettler, Otto Krümmel, Gustav Leipoldt, F.W. Putzger, Th.H. Schunke en K. Zittel. In de bovenmarge staat het bladnummer. In de benedenmarge staat links de titel van de atlas en rechts de naam van de uitgever. Op 16 van de 25 kaarten staat vermeld dat ze gedrukt zijn bij Wagner & Debes in Leipzig. Zie voor de details de lijst van kaarten, druk, auteur en schaal.

De kaarten zijn vervaardigd in kleurendruk. Daarbij zijn de oorspronkelijke lithografieën (steengravures) overgezet op zinkplaten, waarmee in hoge oplage in kleur kon worden gedrukt.

Uitgaven

Oorspronkelijk verscheen de atlas in 2 banden. In 1876 verscheen de eerste band met de kaarten 1-12, in 1878 de tweede met de kaarten 13-25. Later is de volledige atlas ook verschenen in één band, zoals dit exemplaar.

Andree-Peschel, Physikalisch-statistischer Atlas des Deutschen Reichs (1878)

• Below is a description of the atlas in keywords. Related pages
  • Preface to the atlas
  • Pictures of the atlas
  • Tables and lists to the atlas

• Title description
  • Title: Andree-Peschel, Physikalisch-statistischer Atlas des Deutschen Reichs
    Publisher: Velhagen & Klasing
    Year: 1878
  • Title page: Physikalisch-statistischer Atlas des Deutschen Reichs
    herausgegeben von Richard Andree und Oscar Peschel
    ausgeführt in der Geographischen Anstalt von Velhagen & Klasing in Leipzig.
    25 Karten mit Text.
    Inhalt: ...
    Bielefeld und Leipzig  Verlag von Velhagen & Klasing  1878. Translation:
    Physical and statistical Atlas of the German Empire
    edited by Richard Andree and Oscar Peschel
    produced by the Geographical Department of Velhagen & Klasing in Leipzig.
    25 maps with accompanying text.
    Contents: ...
    Bielefeld and Leipzig  Velhagen & Klasing Publishers  1878.
  • Andree-Peschel, Physikalisch-statistischer Atlas des Deutschen Reichs, 1878
    10. Völker-Karte des Deutschen Reichs und der angrenzenden Länder   XL
    Ethnographic map of the German Empire and neighboring countries
    This is a thematical atlas of Germany edited by Richard Andree (1835-1912) and Oscar Peschel (1826-1875). Both men were active as geographers and ethnographers.
  • Richard Andree is best known for Andrees Handatlas. Its 1st edition appeared in 1881. In that atlas thematical maps were included as well; they are based on maps in this atlas.
  • Oscar Peschel died before the publication, in 1876, of the first maps of this atlas. He still has been able to proof some of the maps. Two of the draftsmen of this atlas, Friedrich Wilhelm Putzger and Otto Krümmel, were students of Peschel.
• Binding
  • This copy of the atlas has a cardboard binding with a cloth spine  (25 × 37 cm, W × H).  On the front cover is the complete title, on the spine the short title "Physikalisch-statistischer Atlas des Deutschen Reichs". The back cover is decorated with an ornament inside a rectangular frame.
• Contents
  • The atlas has a title page containing the table of contents as well. Then there is a page with the preface. Thereafter are 60 pages of explanatory text to the maps and at the end some errata. Finally there are 25 map sheets, each of two pages, with maps of Germany on various themes in physical geography. Some sheets have 2 maps, each of one page, as shown by the numbers in the table of contents: 9a and 9b etc.
  • The map section of the atlas begins with an elevation map. Thereafter are 5 sheets with meteorological maps, 1 map on mining and peat extraction, 2 maps on the (state) forest, 3 ethnographic maps, 2 geological maps, 6 demographic map, 4 map sheets about the livestock, and finally a sheet with maps on illiteracy and on the rural population. The maps have area coloring for the different themes.
  • Always mentioned on the maps are the scale and the name of the draftsman – Richard Andree, Ernst Hasse, Julius Iwan Kettler, Otto Krümmel, Gustav Leipoldt, F.W. Putzger, Th.H. Schunke and K. Zittel. In the top margin is the sheet number. In the lower margin are the title of the atlas to the left and the name of the publisher to the right. On 16 of the 25 maps is mentioned that they were printed at Wagner & Debes in Leipzig. Details can be found in the list of maps, printing, author and scale.
  • The maps are printed in color. The original lithographs have been transferred to zinc plates for high volume color printing.
• Printings
  • Originally the atlas had appeared in two volumes. In 1876 the first volume was published with the maps 1-12, in 1878 the second one with the maps 13-25. The complete atlas was then published as one volume.

© M. Witkam, 2013