Морской Атлас / Morskoj Atlas (1950-1958)

See below for (a summary of) this text in English.

Hieronder staat de beschrijving van de atlas. Daarbij horen ook de volgende pagina's

• Voorwoord van de atlas
• Plaatjes van de atlas (deel 1)
• Tabellen en lijsten bij de atlas

Titelgegevens

Titel: Морской Атлас / Morskoj Atlas
Uitgever: Морской Генеральный Штаб / Morskoj Generalʹnyj Štab
Jaar: 1950 (deel 1), 1953 (deel 2), 1958 (deel 3)

Titelpagina atlas (deel 1): Военно-Морское Министерство Союза ССР
Морской Атлас
Том I  Навигационно-географический
 
Ответственный редактор Морского Атласа  Профессор, адмирал флота И. С. Исаков
Заместитель ответственного редактора по I тому  Контр-адмирал В.А. Петровский
Главный редактор Морского Атласа  Инженер-капитан 1 ранга А.А. Дёмин
Издание Морского Генерального Штаба  1950 achterkant:
Издан по постановлению Совета Министров СССР

Transliteratie (ISO/R9): Voenno-Morskoe Ministerstvo Sojuza SSR
Morskoj Atlas
Tom I  Navigacionno-geografičeskij
 
Otvetstvennyj redaktor Morskogo Atlasa  Professor, admiral flota I. S. Isakov
Zamestitelʹ otvetstvennogo redaktora po I tomu  Kontr-admiral V.A. Petrovskij
Glavnyj redaktor Morskogo Atlasa  Inžener-kapitan 1 ranga A.A. Dëmin
Izdanie Morskogo Generalʹnogo Štaba  1950 achterkant:
Izdan po postanovleniju Soveta Ministrov SSSR

Vertaling:
Admiraliteit van de Sovjet-Unie
Zee-atlas
Deel 1  Navigatiekaarten

Verantwoordelijk redacteur van de Zee-atlas: Professor, Admiraal I.S. Isakov
Plaatsvervangend verantwoordelijk redacteur van deel 1: Schout-bij-nacht V.A. Petrovski
Hoofdredacteur van de Zee-atlas: Ingenieur, Kapitein-ter-zee A.A. Djomin
Uitgave van de Generale Staf van de Marine  1950

achterkant:
Uitgegeven bij besluit van de Ministerraad van de USSR

Titelpagina register (deel 1): Военно-Морское Министерство Союза ССР
Морской Атлас
Том I
Указатель географических названий
Издание Морского Генерального Штаба  1952

Transliteratie (ISO/R9): Voenno-Morskoe Ministerstvo Sojuza SSR
Morskoj Atlas
Tom I
Ukazatelʹ geografičeskich nazvanij
Izdanie Morskogo Generalʹnogo Štaba  1952

Vertaling:
Admiraliteit van de Sovjet-Unie
Zee-atlas
Deel 1
Register van geografische namen
Uitgave van de Generale Staf van de Marine  1952

• Морской Атлас I / Morskoj Atlas I
  Atlas en register   XL
  De Морской Атлас / Morskoj Atlas (Zee-atlas), verschenen in de periode 1950-1958, is de eerste van de grote Russische zee-atlassen uit de 20e eeuw. In de periode 1974-1980 verscheen een opvolger: Атлас океанов / Atlas okeanov (Atlas van de Oceanen).
• De atlas bestaast uit 3 delen
  • deel 1: navigatiekaarten
  • deel 2: fysisch-geografische kaarten
  • deel 3: militair-staatkundige kaarten
  Op deze pagina's wordt alleen deel 1 beschreven.
• Иван Степанович Исаков / Ivan Stepanovič Isakov (1894-1967), verantwoordelijk redacteur van de atlas, had vanaf 1944 de rang van Admiraal van de Marine van de Sovjet-Unie. Hij is ook lid geweest van het oceanografisch comité van de Academie van Wetenschappen.

Band

Deel 1 van de atlas is gebonden in een donkerblauwe band van  40 × 52 cm (B × H).  Op de voorkant staat het insigne van de Sovjet-Unie – met de tekst "Proletariërs aller landen, verenigt u" in de talen van de 16 toenmalige Unierepublieken – en daaronder de vergulde titel "МОРСКОЙ АТЛАС I" (Zee-atlas I) en een wereldbol. Op de rug staat dezelfde titel in een vignet met hamer en sikkel op een windroos.

Het register bij deel 1 heeft een kleinere donkerblauwe band van  26 × 35 cm (B × H). Op de voorkant daarvan staat het vereenvoudigde insigne van de Sovjet-Unie, de titel "МОРСКОЙ АТЛАС I" en de extra tekst "Указатель географических названий" (Register van geografische namen). Titel (in vignet) en tekst staan ook op de rug.

Inhoud

Deel 1 van de atlas begint met een dekblad met de titel in een vignet met hamer en sikkel op een windroos. Daarna komt de eigenlijke titelpagina met op de achterkant het besluit van de Ministerraad tot uitgave van de atlas. Vervolgens is er een afbeelding van Stalin met zijn oproep om ook in wetenschappelijk opzicht het buitenland te overtreffen. Verder worden de leden van de redactieraad genoemd. Daarna komen het voorwoord (3 bladzijden) en de inhoudsopgave (4 bladzijden).

Het kaartendeel begint met een (ongenummerde) wereldkaart, die als bladwijzer dient, en de legenda. Daarna komen de 83 kaarten, ieder op 2 pagina's, met afmetingen  75 × 50 cm.  De achterkant van het linkerdeel van elke kaart bevat een schema met het kaartblad en kaarten van aanliggende gebieden, en vermelding van gebruikte bronnen – vaak stafkaarten – en andere gegevens waarop de kaarten gebaseerd zijn. De achterkant van het rechterdeel is leeg gelaten. Na het kaartendeel is er een bladzijde met de namen van nog meer medewerkers en enkele technische gegevens. Aan het einde is er een vel met errata.

In het kaartendeel staan eerst een wereldkaart en overzichtskaarten van de oceanen (7 bladen). Daarna komen kaarten van de Noordelijke IJszee (6 bladen), het noordoostelijke deel van de Atlantische Oceaan (13), het Middellandse-Zeegebied en de kust van Afrika (13), het noordelijke deel van de Indische Oceaan (6), Australië en Oceanië (5), de Australaziatische zeeën (5), de zeeën van het Verre Oosten (14), de west- en oostkust van Noord-Amerika (10) en de zeeën rond Zuid-Amerika (4).

Op de kaarten ligt de nadruk natuurlijk op de navigatie. In de zeeën zijn dieptelijnen getekend en worden veel dieptecijfers gegeven. Ook het land is gedetailleerd afgebeeld – dus niet alleen de kust. Op veel plaatsen op de kaarten staat een kompasroos met opgave van de afwijking van het magnetische noorden t.o.v. het werkelijke noorden en de jaarlijkse verandering daarvan. Baaien en zeestraten zijn vaak gedetailleerd weergegeven en er zijn ook veel detailkaarten van havensteden. De schaal van de kaarten is dus heel wisselend. Zie voor de details de lijst van kaarten, bijkaarten en schaal en de transliteratie en vertaling (zie ook de pagina over het Russisch). Opvallend is het ontbreken van kaarten van havensteden en andere details in de Sovjet-Unie en Oost-Europa.

Alle kaarten, behalve die van de poolgebieden, zijn getekend in de Mercatorprojectie. Deze is gebruikelijk op zeekaarten omdat in die projectie een vaste kompaskoers – een loxodroom – een rechte lijn op de kaart is. Een nadeel van deze projectie is dat de schaal op verschillende breedten nogal kan variëren, zeker op overzichtskaarten van grotere gebieden. De schaal wordt daarom opgegeven voor een bepaalde noorder- of zuiderbreedte. In de verticale marge wordt steeds de afstand in kilometers tot de evenaar gegeven, wat een goede indicatie is van de werkelijke schaal. In de horizontale marge staat het tijdsverschil met de meridiaan van Greenwich.

Het register is uitgegeven in 1952, dus pas 2 jaar na het verschijnen van de atlas. Het begint ook met een dekblad met de titel in een vignet, en dan de eigenlijke titelpagina – redacteuren op de achterkant. Daarna komen de inhoudsopgave en een voorwoord van 5 bladzijden, waarvan de laatste 4 geheel gewijd zijn aan de systematiek van de transcriptie in het cyrillische alfabet. Vervolgens zijn er een gebruiksaanwijzing bij het register en een lijst met gebruikte afkortingen (2 bladzijden).

Daarna komt het eigenlijke register van 489 bladzijden. Bij elke naam worden het kaartblad en de geografische breedte en lengte gegeven. Als er een niet-Russische naam bestaat, meestal in het Latijnse alfabet geschreven, dan wordt die ook genoemd. Vervolgens zijn er 2 bladzijden met errata bij de kaarten van de atlas, drie woordenlijsten (in totaal 45 bladzijden) van geografische begrippen die op de kaarten gebruikt zijn (in de verschillende talen). Tenslotte wordt nog de lijst van kaarten in deel 1 van de atlas gegeven en is er weer een vel met errata.

Морской Атлас / Morskoj Atlas (1950-1958)

• Below is a description of the atlas in keywords. Related pages
  • Preface of the atlas
  • Pictures of the atlas (volume 1)
  • Tables and lists to the atlas

• Title description
  • Title: Морской Атлас / Morskoj Atlas
    Publisher: Морской Генеральный Штаб / Morskoj Generalʹnyj Štab
    Year: 1950 (volume 1), 1953 (volume 2), 1958 (volume 3)
  • Atlas title page (volume 1): Военно-Морское Министерство Союза ССР
    Морской Атлас
    Том I  Навигационно-географический
     
    Ответственный редактор Морского Атласа  Профессор, адмирал флота И. С. Исаков
    Заместитель ответственного редактора по I тому  Контр-адмирал В.А. Петровский
    Главный редактор Морского Атласа  Инженер-капитан 1 ранга А.А. Дёмин
    Издание Морского Генерального Штаба  1950 reverse side:
    Издан по постановлению Совета Министров СССР
    
    Transliteration (ISO/R9): Voenno-Morskoe Ministerstvo Sojuza SSR
    Morskoj Atlas
    Tom I  Navigacionno-geografičeskij
     
    Otvetstvennyj redaktor Morskogo Atlasa  Professor, admiral flota I. S. Isakov
    Zamestitelʹ otvetstvennogo redaktora po I tomu  Kontr-admiral V.A. Petrovskij
    Glavnyj redaktor Morskogo Atlasa  Inžener-kapitan 1 ranga A.A. Dëmin
    Izdanie Morskogo Generalʹnogo Štaba  1950 reverse side:
    Izdan po postanovleniju Soveta Ministrov SSSR
    
    Translation:
    Admiralty of the Soviet Union
    Sea Atlas
    Volume 1 Navigational maps
    Responsible editor of the Sea Atlas: Professor, Admiral of the Fleet I.S. Isakov
    Deputy responsible editor of volume 1: Rear admiral V.A. Petrovski
    Editor in chief of the Sea Atlas: Engineer, Captain A.A. Dyomin
    Publication of the General Staff of the Navy  1950
    reverse side:
    Published by decision of the Council of Ministers of the USSR
  • Index title page (volume 1): Военно-Морское Министерство Союза ССР
    Морской Атлас
    Том I
    Указатель географических названий
    Издание Морского Генерального Штаба  1952 Transliteration (ISO/R9): Voenno-Morskoe Ministerstvo Sojuza SSR
    Morskoj Atlas
    Tom I
    Ukazatelʹ geografičeskich nazvanij
    Izdanie Morskogo Generalʹnogo Štaba  1952 Translation:
    Admiralty of the Soviet Union
    Sea Atlas
    Volume 1
    Index of geographical names
    Publication of the General Staff of the Navy  1952
  • Морской Атлас I / Morskoj Atlas I
    Atlas and index   XL
    The Морской Атлас / Morskoj Atlas (Sea Atlas), published between 1950 and 1958, is the first of the comprehensive Russian sea atlases of the 20th century. Between 1974 and 1980 a successor was published: Атлас океанов / Atlas okeanov (Atlas of the Oceans).
  • The atlas consists of 3 volumes
    • volume 1: navigational maps
    • volume 2: physico-geographical maps
    • volume 3: military-political maps
    Only volume 1 is described on these pages.
  • Иван Степанович Исаков / Ivan Stepanovič Isakov (1894-1967), responsible editor of the atlas, was promoted to the rank of Admiral of the Fleet in 1944. He has also been a member of the oceanographic committee of the Academy of Sciences of the Soviet Union.
• Binding
  • Volume 1 of the atlas has a dark blue binding measuring  40 × 52 cm (W × H).  On the front cover are the insignia of the Soviet Union – with the text "Proletarians of all countries, unite" in the languages of the 16 former Union Republics – and the gilt title "МОРСКОЙ АТЛАС I" (Sea Atlas I). On the spine is the same title in a vignette with a sickle and a hammer on a compass rose.
  • The index to volume I has a smaller dark blue binding measuring  26 × 35 cm (W × H).  On the front cover are the simplified insignia of the Soviet Union, the title "МОРСКОЙ АТЛАС I" and the additional text "Указатель географических названий" (Index of geographical names). Title, in a vignette, and text are also given on the spine.
• Contents
  • In front of volume I of the atlas is a fly leaf showing the title in a vignette with a sickle and a hammer on a compass rose. Thereafter is the actual title page and on its reverse side the decision of the Council of Ministers of the USSR to publish the atlas. Then there is a picture of Stalin with his appeal to surpass the rest of the world also scientifically. Thereafter the members of the editorial board are mentioned, followed by the preface (3 pages) and the table of contents (4 pages).
  • The map section begins with an unnumbered world map that serves as a sheet index, and the key to map symbols. Thereafter are the 83 maps, each on 2 pages, measuring 75 × 50 cm. The reverse side of the left-hand page has a scheme with the current map and the adjacent sheets, and a list of sources – usually topographic maps – and other data on which the maps are based. The reverse side of the right-hand page has been left empty. After the map section is a page with the names of more collaborators and some technical data. At the end is an errata sheet.
  • First in the map section are a world map and overview maps of the oceans (7 sheets). Thereafter are maps of the Arctic Ocean (6 sheets), the northeastern part of the Atlantic Ocean (13), the Mediterranean basin and the coast of Africa (13), the northern part of the Indian Ocean (6), Australia and Oceania (5), the Australasian seas (5), the seas of the Far East (14), the Pacific and Atlantic coasts of North America (10) and the oceans around South America (4).
  • The maps are aimed towards navigation. Isobaths are given in the seas as well as depth figures. The mainland is also drawn accurately – not only the coasts. The maps contain many compass roses with an indication of magnetic declination and its yearly change. Bays and straits are often given in much detail and there are many detailed maps of the environs of ports. Therefore the scale of the maps is quite variable. Details can be found in the list of maps, inset maps and scale and the table of transliteration and translation. The absence of maps of ports and other details in the Soviet Union and Eastern Europe is remarkable.
  • All maps, except those of the Polar Regions, have been drawn in Mercator projection. This is usual for navigation maps because a fixed initial bearing – a rhumb line or loxodrome – gives a straight line in this projection. A disadvantage is the varying scale for different latitudes, especially noticeable on maps of larger regions. The scale is therefore given for a specific latitude. In the vertical margins the distance in kilometers to the equator is given, which is a good indication of the real scale. In the horizontal margin the time difference with the Greenwich meridian is given.
  • The index was published in 1952, two years after the atlas itself. In front is a fly leaf with the title in a vignette and then the actual title page – names of the editors on the reverse side. Thereafter are the table of contents and a preface of 5 pages, the last 4 of them completely devoted to the methodology of transcription into the Cyrillic alphabet. Next is a page on how to use the index and a list of abbreviations used (2 pages).
  • The actual name index has 489 pages. With every name the map sheets are given as well as the geographical latitude and longitude. If the object has a non-Russian name, usually in Latin characters, it is also mentioned. Thereafter are 2 pages with errata on the maps of the atlas, three glossaries (45 pages in all) of geographical terms that have been used on the maps (in several languages). In the end a list of maps in volume 1 of the atlas is given as well as another errata sheet.

© M. Witkam, 2011