Большой Советский Атлас Мира (1937-1940) /
Bolʹšoj Sovetskij Atlas Mira (1937-1940)

See below for (a summary of) this text in English.

Hieronder staat de beschrijving van de atlas. Daarbij horen ook de volgende pagina's

Titelgegevens

Titel: Большой Советский Атлас Мира / Bolʹšoj Sovetskij Atlas Mira
Uitgever deel 1: НИИ ВСАМ при ЦИК СССР / NII VSAM pri CIK SSSR
Uitgever deel 2 en register deel 1: ГУГК при СНК СССР / GUGK pri SNK SSSR
Jaar: 1937 (deel 1), 1939 (deel 2), 1940 (register deel 1)

Titelpagina deel 1: Пролетарии всех стран, соединяйтесь.
[vignet Stalin, Lenin]
Большой Советский Атлас Мира I
Москва  1937
Printed in Soviet Union [stempel]

volgend blad: Издан по постановлению
Центрального Исполнительного Комитета СССР
и Совета Народных Комиссаров Союза ССР
от 17 декабря 1933 г.
Научно-Издательским Институтом Большого Советского Атласа Мира при ЦИК СССР

volgend blad: Под общей редакцией
А.Ф. Горкина. О.Ю. Шмидта. В.Е. Мотылёва. М.В. Никитина. Б.М. Шапошникова
Директор Института
В.Е. Мотылёв

Transliteratie (ISO/R9): Proletarii vsech stran, soedinjajtesʹ.
[vignet Stalin, Lenin]
Bolʹšoj Sovetskij Atlas Mira I
Moskva  1937
Printed in Soviet Union [stempel]

volgend blad: Izdan po postanovleniju
Centralʹnogo Ispolnitelʹnogo Komiteta SSSR
i Soveta Narodnych Komissarov Sojuza SSR
ot 17 dekabrja 1933 g.
Naučno-Izdatelʹskim Institutom Bolʹšogo Sovetskogo Atlasa Mira pri CIK SSSR

volgend blad: Pod obščej redakciej
A.F. Gorkina. O.Ju. Šmidta. V.E. Motylëva. M.V. Nikitina. B.M. Šapošnikova
Direktor Instituta
V.E. Motylëv

Vertaling:

Proletariërs aller landen, verenigt u.
[vignet Stalin, Lenin]
Grote Sovjet-Wereldatlas I
Moskou  1937
Gedrukt in de Sovjet-Unie [stempel]

Uitgegeven bij besluit van het Centraal Uitvoerend Comité van de USSR
en de Raad van Volkscommissarisssen van de Sovjet-Unie
van 17 december 1933
door het Wetenschappelijk Uitgeversinstituut van de Grote Sovjet-Wereldatlas bij het CUC van de USSR

Onder algemene redactie van
A.F. Gorkin, O.Ju. Sjmidt, V.E. Motyljov, M.V. Nikitin, B.M. Sjaposjnikov
Directeur van het Instituut
V.E. Motyljov

Titelpagina deel 2: Пролетарии всех стран, соединяйтесь.
[vignet Stalin, Lenin]
Большой Советский Атлас Мира II
Москва 1939

volgend blad: Издан по постановлению
Центрального Исполнительного Комитета СССР
и Совета Народных Комиссаров Союза ССР
от 17 декабря 1933 г.
Главным Управлением Геодезии и Картографии при СНК СССР

volgend blad: Под общей редакцией
А.Ф. Горкина, О.Ю. Шмидта, А.Н. Баранова, В.Е. Мотылёва, И.В. Саутина, Б.М. Шапошникова
Ответственный редактор II тома
С.А. Кутавьёв

Transliteratie (ISO/R9): Proletarii vsech stran, soedinjajtesʹ.
[vignet Stalin, Lenin]
Bolʹšoj Sovetskij Atlas Mira II
Moskva 1939

volgend blad: Izdan po postanovleniju
Centralʹnogo Ispolnitelʹnogo Komiteta SSSR
i Soveta Narodnych Komissarov Sojuza SSR
ot 17 dekabrja 1933 g.
Glavnym Upravleniem Geodezii i Kartografii pri SNK SSSR

volgend blad: Pod obščej redakciej
A.F. Gorkina, O.Ju. Šmidta, A.N. Baranova, V.E. Motylëva, I.V. Sautina, B.M. Šapošnikova
Otvetstvennyj redaktor II toma
S.A. Kutavʹëv

Vertaling:
Proletariërs aller landen, verenigt u.
[vignet Stalin, Lenin]
Grote Sovjet-Wereldatlas II
Moskou  1939

volgend blad:
Uitgegeven bij besluit van het Centraal Uitvoerend Comité van de USSR
en de Raad van volkscommissarisssen van de Sovjet-Unie
op 17 december 1933
door het Hoofdbureau voor Geodesie en Cartografie bij het CUC van de USSR

volgend blad:
Onder algemene redactie van
A.F. Gorkin, O.Ju. Sjmidt, A.N. Baranov, V.E. Motyljov, I.V. Sautin, B.M. Sjaposjnikov
Verantwoordelijk redacteur van het 2e deel
S.A. Kutavjov

Titelpagina register deel 1: Большой Советский Атлас Мира
Указатель географических названий первого тома
с дополнением некоторых географических и статистических сведений
Главное Управление Геодезии и Картографии при СНК СССР
Москва * 1940

Transliteratie (ISO/R9): Bolʹšoj Sovetskij Atlas Mira
Ukazatelʹ geografičeskich nazvanij pervogo toma
s dopolneniem nekotorych geografičeskich i statističeskich svedenij
Glavnoe Upravlenie Geodezii i Kartografii pri SNK SSSR
Moskva * 1940

Vertaling:
Grote Sovjet-Wereldatlas
Register van geografische namen van het eerste deel
met een aanvulling van enkele geografische en statistische gegevens
Hoofdbureau voor Geodesie en Cartografie bij het CUC van de USSR
Moskou * 1940

Band

De atlasdelen zijn ingebonden in banden van blauw calico (gedrukt katoen) van  36 × 52 cm (B × H).  Op de voorkant staat het insigne van de Sovjet-Unie – met tekst in de talen van de 11 toenmalige Unierepublieken – en daaronder de in grote vergulde letters de titel "БОЛЬШОЙ СОВЕТСКИЙ АТЛАС МИРА" (Grote Sovjet-Wereldatlas) met het nummer van het deel: I of II. Op de rug staat dezelfde titel onder een vijfpuntige ster met wereldkaart.

De inhoud van de atlasdelen is losbladig ingebonden. In de band zit een gebruiksaanwijzing voor het verwijderen en invoegen van losse kaarten – met het advies om de atlas horizontaal te bewaren. Blijkbaar werd rekening gehouden met het vervangen van verouderde kaarten door geactualiseerde versies.

Het register van deel 1 zit in een donkerblauwe calico band van  22 × 31 cm (B × H)  met ook het insigne van de Sovjet-Unie, de titel "БОЛЬШОЙ СОВЕТСКИЙ АТЛАС МИРА I" en de toevoeging "Указатель географических названий" (Register van geografische namen). Op de rug staat weer dezelfde titel onder een vijfpuntige ster.

Inhoud

Zie ook de transliteratie en vertaling van de namen van de kaarten van deel 1 en deel 2 van de atlas en van de inhoud van het register van deel 1 (en de pagina over het Russisch).

Het eerste deel van de atlas (1937) heeft een voorblad met daarop een wereldkaart in een vijfpuntige ster, waarin de Sovjet-Unie prominent is weergegeven. Daarna komen de titelpagina, een bladzijde met het besluit tot uitgave van de atlas (in 1933), een bladzijde met de namen van de belangrijkste redacteuren, vijf bladzijden met de inhoudsopgave en een voorwoord van twee bladzijden.

Het kaartendeel bevat kaarten op één, twee of drie bladzijden (Nº 1-168). De kaarten op één bladzijde staan meestal met zijn tweeën op een blad, de kaarten op twee bladzijden beslaan een heel blad en de kaarten op drie bladzijden hebben een uitvouwdeel. Het nummer van de kaart bestaat uit één, twee of drie getallen. Zie ook de inhoudsopgave van deel 1.

De eerste afdeling van het kaartendeel, met kaarten van de wereld, begint met een sterrenkundige kaart (sterrenhemel, zonnestelsel, maan) op 3 bladzijden. Daarna komen 18 bladzijden met kaarten van de wereld, de oceanen en de poolgebieden, zowel geografisch als thematisch. Vervolgens is er een deel van 30 bladzijden met fysisch-geografische wereldkaarten, waarin onder andere magnetisme, klimaat, plant- en dierkunde en bevolking worden behandeld. Daarna zijn er 14 bladzijden met wereldkaarten over industrie, landbouw en visserij en 6 bladzijden over vervoer en economie. De eerste afdeling wordt afgesloten met 12 bladzijden historische kaarten, met onder andere aandacht voor de staatkundige indeling van de wereld in de 18e, 19e en 20e eeuw en de "imperialistische wereldoorlog" van 1914-1919.

In de tweede afdeling van het kaartendeel, met kaarten van de Sovjet-Unie, staan eerst 6 bladzijden met overzichtskaarten. Vervolgens zijn er 37 bladzijden met fysisch-geografische kaarten van de Sovjet-Unie, met onder andere aandacht voor geologie, klimaat en vegetatie. Daarna wordt in 26 bladzijden de industrie uitgebreid behandeld, met veel vergelijkingen van de toenmalige toestand (rond 1935) met die van voor revolutie (van 1917). Dan komen er 9 bladzijden over landbouw en veeteelt en 6 over vervoer en economie. Alle details zijn te vinden in het overzicht van kaarten, bijkaarten en schaal van deel 1.

Als bijlage is er een kaart (op 1 bladzijde) van de administratieve indeling van Rusland in 1914. Op de laatste bladzijde staan tenslotte allerlei technische gegevens over de uitgave, en aan de oplage: 10.500 exemplaren. Verder is er in het register bij deel 1 een grote kaart (met het formaat van 3 kaartbladzijden) van de zeeën op de wereld. Alle kaarten zijn afgebeeld op de pagina met plaatjes van deel 1.

Het tweede deel van de atlas (1939) heeft ook een voorblad met daarop een wereldkaart in een vijfpuntige ster. Daarna komen de titelpagina, een bladzijde met het besluit tot uitgave van de atlas (in 1933), een bladzijde met de namen van de belangrijkste redacteuren met kleine wijzigingen ten opzicht van het eerste deel, een voorwoord van twee bladzijden en vijf bladzijden met de inhoudsopgave.

De bladzijden van voorwoord en inhoudsopgave zijn genummerd 1-8 dus het kaartendeel begint met Nº 9. Het bevat in totaal 136 bladzijden: Nº 9-143 met een extra bladzijde Nº 108Б. Bij de inhoudsopgave zit een papiertje met de mededeling dat de bladzijden Nº 102А en Nº 107А-108А nog ontbreken. Dat zijn kaarten van het door de Sovjet-Unie in september 1939 bezette oosten van Polen, of, zoals het in het voorwoord van deel 2 is geformuleerd: "door het Rode Leger bevrijd van de onderdrukking van de Poolse landeigenaren en kapitalisten" (освобождены Красной армией от гнета польских помещиков и капиталистов). Deze kaarten zouden later als bijlage worden geleverd, maar bij dit exemplaar ontbreken ze. Zie ook de inhoudsopgave van deel 2.

De eerste afdeling van het kaartendeel, met 126 bladzijden kaarten van de Sovjet-Unie, begint met een overzichtskaart en een kaart van de bevolkingsdichtheid (bij elkaar 4 bladzijden). Het grootste deel van de overige kaarten, 84 bladzijden, is gewijd aan Rusland of de RSFSR (Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek): 60 bladzijden voor het Europese deel en 24 voor het Aziatische. Daarna zijn er 13 bladzijden voor Oekraïne en Wit-Rusland, 10 voor de drie republieken in de Kaukasus en 15 voor de vijf republieken in Centraal-Azië.

De meeste kaarten geven gedetailleerd de geografische situatie weer van de verschillende delen van de Sovjet-Unie. Vaak zijn bijkaarten gegeven van de stedelijke gebieden van de regio. Deze kaarten zijn uitgevoerd met hoogtelijnen en in hoogtekleuring. Verder zijn er de nodige economische kaarten in thematische kleuring. Ze geven uitgebreide informatie over de economie, vooral de industrie, van de verschillende regio’s. Ze bevatten ook veel statistische gegevens, vaak in de vorm van cirkel- en staafdiagrammen. De informatiedichtheid van deze economische kaarten is bijzonder hoog. Zie voor de details het overzicht van kaarten, bijkaarten en schaal van deel 2.

De tweede afdeling van het kaartendeel bevat 10 bladzijden met kaarten van de burgeroorlog in de periode 1918-1925. Daarop zijn de verschillende troepenbewegingen goed te volgen. De laatste bladzijde van dit deel geeft weer allerlei technische gegevens over de uitgave, en de oplage: 15.000 exemplaren. Dat zijn er dus 4.500 meer dan van het eerste deel van de atlas. Alle kaarten zijn afgebeeld op de pagina met plaatjes van deel 2.

Het register van deel 1 (1940) bevat 180 bladzijden. Het heeft een titelpagina met op de achterkant enkele technische gegevens (onder andere de oplage: 11.250 exemplaren), 1 bladzijde met de inhoudsopgave, 1 bladzijde met een opmerking van de redactie over de gevolgen van het tijdsverschil tussen het verschijnen van de atlas (1937) het van het register (1940), een voorwoord van 2 bladzijden en een lijst met in de atlas en het register gebruikte afkortingen van 2 bladzijden.

Het eigenlijke register van geografische namen beslaat 78 bladzijden (p. 11-88). Daarin zijn in alfabetische volgorde alle namen gegeven die in deel 1 van de atlas voorkomen, met nummer van het kaartblad en lengte- en breedtegraden. Daarna komt een hoofdstuk over de in deel 1 gebruikte kaartprojecties (p. 89-98). Tenslotte zijn er 13 korte en langere bijlagen over verschillende onderwerpen (p. 101-180) zoals astronomische gegevens, gegevens over zeeën, meren en rivieren, gegevens over grootte en bevolking van de verschillende landen en gegevens over de indeling van de Sovjet-Unie. Zie ook de inhoudsopgave van het register.

De kaarten in de atlas maken een 'moderne' indruk die ook nu niet gedateerd aandoet. De keuze van de kleuren is subtiel waardoor een fraai resultaat ontstaat. De informatiedichtheid van de kaarten is soms wel erg groot, zeker op de thematische kaarten met veel grafieken en tekst. Als de atlas helemaal voltooid zou zijn – drie delen kaarten, drie delen register, verklarende tekst – zou het zeker een gigantisch naslagwerk met grondige wetenschappelijke onderbouwing zijn geweest.


Bronnen



Большой Советский Атлас Мира (1937-1940) /
Bolʹšoj Sovetskij Atlas Mira (1937-1940)


© M. Witkam, 2010

valid HTML    valid CSS