Diez: Post- und Reise-(Eisenbahn-)Karte

See below for (a summary of) this text in English.

Hieronder staat de beschrijving van de kaart. Daarbij hoort ook de volgende pagina

• Plaatjes van de kaart

Titelgegevens

Titel: Diez: Post- und Reise-Karte / Eisenbahn-Karte von Deutschland
Uitgever: Justus Perthes, Gotha
Jaar: 1825-1860

Titel op de kaart (uitgave 1833): Post- und Reise-Karte von Deutschland und den anliegenden Ländern.
für Extraposten, Couriere, Diligencen und Eilwagen.
Nach F.M. Diez, unter dessen Leitung durchgängig mit Beachtung des neuesten Zustandes,
entworfen und gez. von J.C. Bär.
Gotha bey J. Perthes. 1833. Vertaling:
Post- en reiskaart van Duitsland en de naburige gebieden
met postwagens, koeriersdiensten, diligences en sneldiensten.
Naar F.M. Diez, onder zijn leiding actueel gehouden, ontworpen en getekend door J.C. Bär
Gotha, J. Perthes, 1833

Titel op de kaart (uitgave 1846): Post- und Eisenbahn-Karte von Deutschland und den anliegenden Laendern.
Herausgegeben von F.M. Diez, unter dessen Leitung entworfen und gezeichnet von J.C. Baer.
Gotha, bei J. Perthes. 1846. Vertaling:
Post- en spoorwegkaart van Duitsland en de naburige gebieden.
Redactie van F.M. Diez; onder zijn leiding ontworpen en getekend door J.C. Bär
Gotha, J. Perthes, 1846

Titel in omslag (uitgave 1846): Post- und Eisenbahn-Karte von Deutschland und den anliegenden Ländern.
Herausgegeben von F.M. Diez, Grossherzogl. und Herzogl. Sächs. Geh.-Hof- und Finanz-Rath u. Fürstl. Thurn- und Taxischem Ober-Post-Commissair, Ritter des Grossherzogl. Sächs. weissen Falken-Ordes;
und unter dessen Leitung entworfen und gezeichnet von J.C. Bär.
Preis: Aufgezogen 1 1/2 Thlr. (2 Fl. 42 Kr.)
Gotha, bei Justus Perthes. 1846.
Die grössere ausführliche Diez'sche Post-Karte (zusammen gesetzt 3 Fuss rhein. hoch, 3 1/6 Fuss breit) kostet roh: 2 1/6 Thlr. (4 Fl. 12 Kr.), aufgezogen: 3 Thlr. (5 Fl. 24 Kr.) Vertaling:
Post- en spoorwegkaart van Duitsland en de naburige gebieden.
Redactie van F.M. Diez, Groothertogelijk- en Hertogelijk-Saksisch Hofraad en Financieraad en Vorstelijk Commissaris van de Thurn und Taxis-post, Ridder van de Groothertogelijke-Saksische Orde van de Witte Valk;
en onder zijn leiding ontworpen en getekend door J.C. Bär
Prijs: op linnen 1 1/2 Thaler (2 Gulden 42 Kreuzer = 2,70 Gulden)
Gotha, Justus Perthes, 1846
De grotere en meer uitgebreide Postkaart van Diez (tot één kaart samengesteld 3 Rijnlandse voet hoog en 3 1/6 voet breed) kost op papier: 2 1/6 Thaler (4 Gulden 12 Kreuzer = 4,20 Gulden), op linnen: 3 Thaler (5 Gulden 24 Kreuzer = 5,40 Gulden)

Franse titel in omslag (uitgave 1846): Carte des postes et routes de l'Allemagne et d'une grande partie de l'Europe
par F.M. Diez. Engelse titel in omslag (uitgave 1846): Map of the post- and other roads of Germany and a great part of Europe
by F.M. Diez. Vertaling:
Post- en wegenkaart van Duitsland en een groot deel van Europa
door F.M. Diez

• Diez, Bär: Post- und Reise-Karte von Deutschland ... (1846)
  Titel op de kaart
  De opgave 1825-1860 is onzeker. Het zijn de vroegste laatste jaren van uitgave die ik heb kunnen vinden. Mijn exemplaren dateren van 1833 en 1846.
• Deze 'Post-Karte' wordt wel beschouwd als een verkleinde uitgave van
  • Diez: Deutschland, Niederlande, Belgien und Schweiz (1838-1875)
  • Stielers Karte von Deutschland (1836-1876)
  Probleem is wel dat deze 'Post-Karte' eerder verschenen is dan de andere twee kaarten. In latere uitgaven van deze 'Post-Karte' wordt wel verwezen naar de grotere 'Diez: Deutschland, Niederlande, Belgien und Schweiz'. Die noemt zichzelf dan weer een verkleinde uitgave van 'Stielers Karte von Deutschland'. Zie ook het overzicht Stieler / Diez: Deutschland.
• Franz Maximilian Diez (1764-1851) was onder andere commissaris bij het postbedrijf van de familie Thurn und Taxis. Als zodanig had hij al in de 18e eeuw een 'postkaart' van Midden-Europa uitgegeven.
• Adolf Stieler (1775-1836) was vanaf het begin van de 19e eeuw werkzaam als cartograaf. Hij is vooral bekend als hoofdredacteur van Stielers Hand-Atlas. In the uitgave van 1842 van die atlas is één kaart gebaseerd op deze 'Post-Karte'.
• Joseph Christoph Bär (1789-1848) deed het eigenlijke tekenwerk. Hij werkte ook als cartograaf mee aan Stielers Hand-Atlas.

Kaart

De kaart, met afmetingen 62,5 × 50,5 cm (B × H, zonder marges) geeft een beeld van Midden-Europa met nadruk op hoofdwegen (later ook spoorwegen) en afstanden. De schaal van de kaart is ongeveer 1:2.250.000. Op de kaart zijn verschillende verbindingslijnen ingetekend zoals koeriersdiensten, diligences en sneldiensten. De afstanden tussen de plaatsen zijn gegeven in mijlen, 'posten' en andere niet-metrische lengtematen. Daarbij is een (geografische) mijl gelijk aan 7.420,439 m.

De kaart is vervaardigd in kopergravure en met de hand ingekleurd. Hij is opgedeeld in 15 segmenten (5 horizontaal, 3 verticaal) die op linnen zijn geplakt. De kaart kan daardoor opgevouwen worden tot het formaat 12,5 × 17 cm. Het geheel kan aan de achterkant voorzien zijn van een titel en (in de latere uitgaven) een lijst van spoorwegen. Er kan ook een kartonnen omslag omheen zitten, met titel en legenda in het Frans en Engels.

Er is veel aandacht besteed aan de leesbaarheid van de kaart. In het bijzonder is ervoor gezorgd dat plaatsnamen altijd binnen één kaartsegment vallen.

Diez: Post- und Reise-(Eisenbahn-)Karte

• Below is a description of the map in keywords. Related page
  • Pictures of the map

• Title description
  • Title: Diez: Post- und Reise-Karte / Eisenbahn-Karte von Deutschland
    Publisher: Justus Perthes, Gotha
    1825-1860
  • Title on the map (1833 edition):
    Post- und Reise-Karte von Deutschland und den anliegenden Ländern.
    für Extraposten, Couriere, Diligencen und Eilwagen.
    Nach F.M. Diez, unter dessen Leitung durchgängig mit Beachtung des neuesten Zustandes, entworfen und gez. von J.C. Bär.
    Gotha bey J. Perthes. 1833. Translation:
    Post and travel map of Germany and the neighboring countries
    with postal vans, courier services, coaches and express services.
    After F.M. Diez, actualized under his direction, designed and drawn by J.C. Bär
    Gotha, J. Perthes, 1833
  • Title on the map (1846 edition):
    Post- und Eisenbahn-Karte von Deutschland und den anliegenden Laendern.
    Herausgegeben von F.M. Diez, unter dessen Leitung entworfen und gezeichnet von J.C. Baer.
    Gotha, bei J. Perthes. 1846. Translation:
    Post and railroad map of Germany and the neighboring countries.
    Edited by F.M. Diez; under his direction, designed and drawn by J.C. Bär
    Gotha, J. Perthes, 1846
  • Title inside cover (1846 edition):
    Post- und Eisenbahn-Karte von Deutschland und den anliegenden Ländern.
    Herausgegeben von F.M. Diez, Grossherzogl. und Herzogl. Sächs. Geh.-Hof- und Finanz-Rath u. Fürstl. Thurn- und Taxischem Ober-Post-Commissair, Ritter des Grossherzogl. Sächs. weissen Falken-Ordes;
    und unter dessen Leitung entworfen und gezeichnet von J.C. Bär.
    Preis: Aufgezogen 1 1/2 Thlr. (2 Fl. 42 Kr.)
    Gotha, bei Justus Perthes. 1846.
    Die grössere ausführliche Diez'sche Post-Karte (zusammen gesetzt 3 Fuss rhein. hoch, 3 1/6 Fuss breit) kostet roh: 2 1/6 Thlr. (4 Fl. 12 Kr.), aufgezogen: 3 Thlr. (5 Fl. 24 Kr.) Translation:
    Post and railroad map of Germany and the neighboring countries.
    Edited by F.M. Diez, Grand-Ducal and Ducal Saxon Member of the Court, Princely Commissioner of the Thurn und Taxis Mail, Companion of the Grand-Ducal Saxon Order of the White Falcon;
    and under his direction designed and drawn by J.C. Bär.
    Price: on cloth 1 1/2 Thaler (2 Gulden 42 Kreuzer = 2.70 Gulden)
    Gotha, bei Justus Perthes. 1846.
    Price of the more extended Postmap by Diez (put together as one map, 3 Rhineland feet high and 3 1/6 feet wide) on paper: 2 1/6 Thaler (4 Gulden 12 Kreuzer = 4.20 Gulden), on cloth: 3 Thaler (5 Gulden 24 Kreuzer = 5.40 Gulden)
  • French language title inside cover (1846 edition):
    Carte des postes et routes de l'Allemagne et d'une grande partie de l'Europe
    par F.M. Diez. English language title inside cover (1846 edition):
    Map of the post- and other roads of Germany and a great part of Europe
    by F.M. Diez.
  • Diez, Bär: Post- und Reise-Karte von Deutschland ... (1846)
    Title on the map
    The indication 1825-1860 is uncertain. These are the earliest and latest years of publication that I have been able to find. My copies are dated 1833 and 1846.
  • This 'Post-Karte' is also considered a reduced version of
    • Diez: Deutschland, Niederlande, Belgien und Schweiz (1838-1875)
    • Stielers Karte von Deutschland (1836-1876)
    The problem is that this 'Post-Karte' was published before the other two maps. In later editions of this 'Post-Karte' a reference is given to the larger 'Diez: Deutschland, Niederlande, Belgien und Schweiz' which in turn claims to be a reduced version of 'Stielers Karte von Deutschland'. See also the overview Stieler / Diez: Deutschland.
  • Franz Maximilian Diez (1764-1851) was a commissioner at the postal service of the Thurn und Taxis family. As such he had already published a 'postal map' of Central Europe in the 18th century.
  • Adolf Stieler (1775-1836) had been working as a cartographer since the beginning of the 19th century. He is best known as the editor of Stielers Hand-Atlas. In the 1842 edition of that atlas one map is based on this 'Post-Karte'.
  • Joseph Christoph Bär (1789-1848) did the actual drawing. He has also cooperated as a cartographer on Stielers Hand-Atlas.
• Map
  • The map, measuring 62.5 × 50.5 cm (W × H, without margins) depicts Central Europe at a scale of approximately 1:2,250,000 with an emphasis on main roads (later also railroads) and distances. Several communication lines are indicated such as courier services, coaches and express services. The distances between towns are given in miles, 'posts' and other non-metrical units. One (geographical) mile equals 7,420.439 m.
  • The map has been produced in copper engraving and hand colored. It is divided into 15 segments (5 across, 3 down) and pasted on cloth. So the map can be folded in a 12.5 × 17 cm size. On the rear side may be found a title and (in later editions) a list of railways. The map may also be contained in a cardboard cover with title and key to map symbols in French and English.
  • Much attention is given to the readability of the map. A remarkable detail is the fact that a place name always falls inside one segment of the map.

© M. Witkam, 2008