Spaans (Castiliaans)

Het Spaans of Castiliaans is een Romaanse taal die gesproken wordt in Spanje en in de meeste voormalige Spaanse koloniën, vooral in Latijns-Amerika. In Spanje zelf is het Spaans of Castiliaans een van de vier officiële talen, naast Catalaans, Galicisch en Baskisch. De benaming 'Castiliaans' (letterlijk: de taal van de centrale regio Castilië) zou dan ook beter zijn, maar meestal wordt de taal 'Spaans' genoemd.

Alfabet en uitspraak

Voor de klemtoon in een woord (van meer dan één lettergreep) gelden de volgende regels.

Het accent wordt overigens ook gebruikt om een verschil in betekenis aan te geven in woorden die hetzelfde worden geschreven.

Het accent wordt niet gebruikt om een verschil in lengte van een klinker aan te geven.


letter uitspraak
A a tussen a (als in lat) en aa (als in laat)
B b aan het begin van een woord: b
binnen een woord: tussen b en v
voor een t: p
C c voor e of i: th als in het Engelse thing
anders: k
om voor e of i een k-klank te krijgen schrijf je qu
om niet voor e of i een th-klank te krijgen schrijf je z
CH ch tsj
CH is een aparte letter in het Spaanse alfabet
D d tussen twee klinkers, vóór een medeklinker en aan het eind van een woord: th als in het Engelse this
anders: d
E e tussen e (als in het) en ee (als in heet)
F f f
G g voor e of i: ch als in lachen
anders: 'Franse g' (als in garçon)
om voor e of i een 'Franse g' te krijgen schrijf je gu
om niet voor e of i een ch-klank te krijgen schrijf je j
gu voor a of o als gw (met de w als in nieuw)
om voor e of i de gw-klank te krijgen schrijf je
H h wordt niet uitgesproken ('stomme h')
I i ie als in ziet
in combinatie met een andere klinker: j
J j ch als in lachen
K k k (alleen in niet-Spaanse woorden)
L l l
LL ll lj ('palatale' l); wordt vaak als j uitgesproken, in Argentinië als zj
LL is een aparte letter in het Spaanse alfabet
M m m
N n n
Ñ ñ nj ('palatale' n)
Ñ is een aparte letter in het Spaanse alfabet
O o tussen o (als in pot) en oo (als in poot)
P p p
Q q k: alleen in de combinatie qu voor e of i
R r rollende r (met de tong)
S s s (nooit z)
T t t
U u oe, behalve in de combinaties gu, en qu
Ü ü zie
Ü is géén aparte letter in het Spaanse alfabet
V v aan het begin van een woord: b
binnen een woord: tussen b en v
W w w (alleen in niet-Spaanse woorden)
X x voor een medeklinker: s
tussen klinkers en voor een h: gs
(in vroegere spelling wordt wel een x geschreven waar nu een j staat: Xerez → Jerez)
Y y ie
tussen twee klinkers, en aan het eind van een woord na een klinker: j; in Argentinië ook wel: zj
Z z th als in het Engelse thing
om voor e of i een th-klank te krijgen schrijf je c

Een beetje grammatica

Zelfstandige naamwoorden zijn mannelijk of vrouwelijk, zoals gebruikelijk in Romaanse talen. Aan een zelfstandig naamwoord is niet altijd te zien of het mannelijk of vrouwelijk is. In de woordenlijst staat er een (m) of een (v) bij. Het lidwoord (de/het, een) heeft aparte vormen voor mannelijk en vrouwelijk, en voor enkelvoud en meervoud.

lidwoord enkelvoud meervoud
mannelijk el, un los, unos
vrouwelijk la, una las, unas

Vrouwelijke woorden die met een beklemtoonde a of ha beginnen, krijgen in het enkelvoud het mannelijke lidwoord.

Maar

Een bijvoeglijk naamwoord komt in geslacht (mannelijk of vrouwelijk) en getal (enkelvoud of meervoud) overeen met het zelfstandige naamwoord waar het bij hoort.

Een bijvoeglijk naamwoord heeft dus in theorie vier vormen, maar soms zijn de mannelijke en de vrouwelijke vorm gelijk. In de woordenlijst staan alle vormen genoemd: mannelijk / vrouwelijk enkelvoud, mannelijk / vrouwelijk meervoud.

Een paar bijvoeglijke naamwoorden hebben een kortere vorm als ze in het enkelvoud vóór een mannelijk zelfstandig naamwoord staan.

Dus:

Een paar woorden

N.B. ch komt na c, ll komt na l, ñ komt na n.

Spaans Nederlands
a in, op, aan
abadía, abadías (v) abdij
abajo (naar) beneden
acantilado, acantilados (m) steile kust
acequia, acequias (v) waterleiding
acueducto, acueductos (m) aquaduct
aduana, aduanas (v) douane(kantoor)
aeródromo, aeródromos (m) vliegterrein
aeropuerto, aeropuertos (m) vliegveld
afluente, afluentes (m) zijrivier
agua, aguas (v) water
aguja, agujas (v) naald
aire, aires (m) lucht
al samentrekking van 'a' en het lidwoord 'el'
alameda, alamedas (v) plantsoen
alberca, albercas (v) bassin
albufera, albuferas (v) lagune
aldea, aldeas (v) gehucht, klein dorp
altiplanicie, altiplanicies (v) hoogvlakte
altiplano, altiplanos (m) hoogvlakte
alto / alta, altos / altas hoog
altura, alturas (v) hoogte
amarillo / amarilla, amarillos / amarillas geel
anfiteatro, anfiteatros (m) amfitheater
anterior, anteriores vroeger, vorig
antiguo / antigua, antiguos / antiguas oud, ouderwets
año / años (m) jaar
apeadero, apeaderos (m) spoorweghalte
árbol, árboles (m) boom
archipiélago, archipiélagos (m) archipel
área, áreas (v) areaal, oppervlakte
arena, arenas (v) zand
arrecife, arrecifes (m) rif
arriba (naar) boven
arroyo, arroyos (m) beek
atolón, atolones (m) atol
autobús, autobuses (m) autobus
autódromo, autódromos (m) circuit (autosport)
autopista, autopistas (v) snelweg
ave, aves (v) vogel
avenida, avenidas (v) laan, brede straat
azul, azules blauw
bahía, bahías (v) baai
bajo / baja, bajos / bajas laag
balneario / balnearia, balnearios / balnearias bad-
bañado, bañados (m) moerasland
baño, baños (m) bad
barranco, barrancos (m) afgrond
barrera, barreras (v) slagboom
barrio, barrios (m) wijk, stadsdeel
basílica, basílicas (v) basiliek
blanco / blanca, blancos / blancas wit
bosque, bosques (m) bos
brazo, brazos (m) arm
buen(o) / buena, buenos / buenas goed
cabeza, cabezas (v) hoofd, kop
cabo, cabos (m) kaap
cala, calas (v) inham
caliente, calientes warm
calzada, calzadas (v) rijbaan
calle, calles (v) straat
campo, campos (m) veld, akker, vlakte
canal, canales (m) vaargeul, kanaal
cantón, cantones (m) kanton
cañada, cañadas (v) smal dal, weg voor vee
cañón, cañones (m) kloof
capital, capitales (v) hoofdstad
carretera, carreteras (v) weg
casa, casas (v) huis
cascada, cascadas (v) waterval
castillo, castillos (m) burcht, kasteel
catarata, cataratas (v) waterval, cataract
catedral, catedrales (v) kathedraal
centro, centros (m) centrum
cerro, cerros (m) rug, heuvel
césped, céspedes (m) gras
ciénaga, ciénagas (v) poel
cima, cimas (v) (berg)top
ciudad, ciudades (v) stad
cobre (m) koper
colegiata, colegiatas (v) collegiale kerk
colina, colinas (v) heuvel
colonia, colonias (v) kolonie
comarca, comarcas (v) (land)streek, gewest
con met
condado, condados (m) graafschap
conde, condes (m) graaf
condesa, condesas (v) gravin
confluencia, confluencias (v) samenvloeiing
continente, continentes (m) vasteland, continent
convento, conventos (m) klooster
cordillera, cordilleras (v) bergketen
correos (m) posterijen
costa, costas (v) zeekust
cráter, cráteres (m) krater
cuartel, cuarteles (m) stadswijk
cuchilla, cuchillas (v) heuvelrug (Uruguay)
cuenca, cuencas (v) stroomgebied, bekken
cueva, cuevas (v) grot
cumbre, cumbres (v) bergtop
chapada, chapadas (v) tafelberg
dársena, dársenas (v) (open) dok
de van
del samentrekking van 'de' en het lidwoord 'el'
delta, deltas (m) delta
departamento, departamentos (m) departement
depresión, depresiones (v) depressie, laagte
desembocadura, desembocaduras (v) monding
desfiladero, desfiladeros (m) bergpas
desierto, desiertos (m) woestijn
dique, diques (m) dijk
distrito, distritos (m) district, gebied
dorsal, dorsales (v) mid-oceanische rug
ducado, ducados (m) hertogdom
duna, dunas (v) duin
duque, duques (m) hertog
duquesa, duquesas (v) hertogin
embalse, embalses (m) stuwmeer
en in
enclave, enclaves (m) enclave
ensenada, ensenadas (v) kleine baai, bocht, kreek
entre tussen
ermita, ermitas (v) kluizenaarswoning
escarpado / escarpada, escarpados / escarpadas steil
escarpadura, escarpaduras (v) steile helling
esclusa, esclusas (v) sluis
escollo, escollos (m) klip
escuela, escuelas (v) school
estación, estaciones (v) station
estadio, estadios (m) stadion
estado, estados (m) staat
estanque, estanques (m) vijver
este oosten
estepa, estepas (v) steppe
estrecho, estrechos (m) zeestraat
estuario, estuarios (m) brede riviermond
exclave, exclaves (m) exclave
fábrica, fábricas (v) fabriek
farallón, farallones (m) klip(eiland)
faro, faros (m) vuurtoren
ferrocarril, ferrocarriles (m) spoorweg, trein
ferroviario / -viaria, ferroviarios / -viarias spoorweg-, spoor-
finca, fincas (v) landgoed
fiordo, fiordos (m) fjord
flor, flores (v) bloem
fondeadero, fondeaderos (m) ankerplaats
fortaleza, fortalezas (v) bolwerk, vesting
fortín, fortines (m) schans
fosa, fosas (v) trog
frío / fría, fríos / frías koud
fuente, fuentes (v) bron, fontein
fuera buiten
fuerte, fuertes (m) fort
garganta, gargantas (v) kloof
glaciar, glaciares (m) gletsjer
golfo, golfos (m) (grote) baai
gran(de), grandes groot
hielo (m) ijs
hierro (m) ijzer
hospital, hospitales (m) ziekenhuis
huerta, huertas (v) (moes)tuin
huerto, huertos (m) (moes)tuin
iglesia, iglesias (v) kerk
inferior, inferiores lager, beneden-
isla, islas (v) eiland
islote, islotes (m) klein (onbewoond) eiland
jardín, jardines (m) (sier)tuin
lago, lagos (m) meer
laguna, lagunas (v) lagune, strandmeer
lengua (de tierra), lenguas (v) (land)tong
litoral, litorales kust-
loma, lomas (v) heuvel, terp
lugar, lugares (m) plaats
llano, llanos (m) vlakte
llanura, llanuras (v) vlakte
lluvia (v) regen
macizo, macizos (m) bergmassief
mal(o) / mala, malos / malas slecht
manantial, manantiales (m) bron
mano, manos (v) hand
mansión, mansiones (v) verblijf
mapa, mapas (v) kaart
mar, mares (m, v) zee
marea, mareas (v) getijde
marisma, marismas (v) drassig land
marítimo / marítima, marítimos / marítimas zee-, zeevaart-
más meer
médano, médanos (m) duin, zandbank
medio / media, medios / medias half
medio, medios (m) midden
menos minder
mercado, mercados (m) markt(plein)
meridional / meridionales zuidelijk
meseta, mesetas (v) hoogvlakte
mezquita, mezquitas (v) moskee
mina, minas (v) mijn
monasterio, monasterios (m) klooster
montaña, montañas (v) berg, gebergte
monte, montes (m) berg, gebergte
monumento, monumentos (m) monument
moreno / morena, morenos / morenas bruin
municipio, municipios (m) gemeente
muralla, murallas (v) (stads)muur
muro, muros (m) muur
nacional, nacionales nationaal
negro / negra, negros / negras zwart
nevado / nevada, nevados / nevadas besneeuwd
nieve (v) sneeuw
norte noorden
nuevo / nueva, nuevos / nuevas nieuw
oasis, oasis (m) oase
observatorio, observatorios (m) sterrenwacht, observatorium
occidental / occidentales westelijk
océano, océanos (m) oceaan
oeste westen
oriental / orientales oostelijk
oro (m) goud
país, países (m) land
palacio, palacios (m) paleis
pantano, pantanos (m) poel, moeras (ook: stuwmeer)
páramo, páramos (m) woestenij
parque, parques (m) park
parte, partes (v) deel
pasaje, pasajes (m) doorgang
paso, pasos (m) (berg)pas, doortocht
pastos (m) weilanden
península, penínsulas (v) schiereiland
peña, peñas (v) rots, klip
peñón, peñones (m) grote rots
pequeño / pequeña, pequeños / pequeñas klein
pico, picos (m) bergtop, piek
pie, pies (m) voet
piedra, piedras (v) steen
piscina, piscinas (v) visvijver, zwembad
planicie, planicies (v) vlakte
plano, planos (m) plattegrond
plata (f) zilver
plataforma, plataformas (v) verhoging, platform
playa, playas (v) strand
plaza, plazas (v) plein, markt
población, poblaciones (v) gemeente, stad, dorp
poblado, poblados (m) gemeente, stad, dorp
pólder, pólders (m) polder
posesión, posesiones (v) bezitting
posterior, posteriores later
pozo, pozos (m) put
prado, prados (m) weiland
princesa, princesas (v) prinses
principado, principados (m) prinsdom
príncipe, príncipes (m) prins
promontorio, promontorios (m) voorgebergte, kaap
provincia, provincias (v) provincie
público / pública, públicos / públicas openbaar
pueblo, pueblos (m) gemeente, dop, volk
puente, puentes (m) brug
puerta, puertas (v) deur, poort
puerto, puertos (m) haven, bergpas
punta, puntas (v) punt, landtong
quebrada, quebradas (v) riviertje
quinta, quintas (v) landhuis
ramal, ramales (m) zijtak (weg, kanaal)
rambla, ramblas (v) droge beek, boulevard
rápido, rápidos (m) stroomversnelling
real, reales koninklijk
región, regiones (v) streek, gebied
reina, reinas (v) koningin
reino, reinos (m) koninkrijk
república, repúblicas (v) republiek
reserva natural, reservas naturales (v) natuurgebied
rey, reyes (m) koning
ría, rías (v) bree riviermond
riacho, riachos (m) riviertje, beek
ribera, riberas (v) oever
río, ríos (m) rivier
roca, rocas (v) rots, klip
rojo / roja, rojos / rojas rood
salar, salares (m) zoutvlakte
salina, salinas (v) zoutpan
san(to) / santa, santos / santas heilig
sanatorio, sanatorios (m) sanatorium
santuario, santuarios (m) heilgdom
selva, selvas (v) woud, bos
seminario, seminarios (m) kweekschool
septentrional, septentrionales noordelijk
serranía, serranías (v) bergland
sierra, sierras (v) bergketen
sima, simas (v) afgrond
sin zonder
sobre boven op
superior, superiores hoger, boven-
sur zuiden
templo, templos (m) tempel
termas (v) (hete) baden
terraza, terrazas (v) terras
territorio, territorios (m) gebied
tierra, tierras (v) aarde, land
tómbolo, tómbolos (m) landengte
torre, torres (v) toren
torrente, torrentes (m) bergbeek
tranvía, tranvías (v) tram
travesía, travesías (v) zijweg, zijstraat
tren, trenes (m) trein
tundra, tundras (v) toendra
vado, vados (m) doorwaadbare plaats, voorde
valle, valles (m) dal, vallei
verde, verdes groen
vía, vías (v) weg
viejo / vieja, viejos / viejas oud
villa, villas (v) landhuis, gemeente
volcán, volcanes (m) vulkaan
y, e (voor i of hi) en

Tellen

1 un(o) / una 11 once 21 veintiuno 31 treinta y uno
2 dos 12 doce 22 veintidós 32 treinta y dos
3 tres 13 trece 23 veintitrés 33 treinta y tres
4 cuatro 14 catorce 24 veinticuatro 34 treinta y cuatro
5 cinco 15 quince 25 veinticinco 35 treinta y cinco
6 seis 16 dieciséis 26 veintiséis 36 treinta y seis
7 siete 17 diecisiete 27 veintisiete 37 treinta y siete
8 ocho 18 dieciocho 28 veintiocho 38 treinta y ocho
9 nueve 19 diecinueve 29 veintinueve 39 treinta y nueve
10 diez 20 veinte 30 treinta 40 cuarenta

10 diez 101 ciento uno 100 cien(to)
20 veinte 102 ciento dos 200 doscientos
30 treinta 103 ciento tres 300 trescientos
40 cuarenta 104 ciento cuatro 400 cuatrocientos
50 cincuenta 105 ciento cinco 500 quinientos
60 sesenta 106 ciento seis 600 seiscientos
70 setenta 107 ciento siete 700 setecientos
80 ochenta 108 ciento ocho 800 ochocientos
90 noventa 109 ciento nueve 900 novecientos
100 cien(to) 110 ciento diez 1000 mil

1 uno / una 1e primer(o) / primera, primeros / primeras
2 dos 2e segundo / segunda, segundos / segundas
3 tres 3e tercer(o) / tercera, terceros / terceras
4 cuatro 4e cuarto / cuarta, cuartos / cuartas
5 cinco 5e quinto / quinta, quintos / quintas
6 seis 6e sexto / sexta, sextos / sextas
7 siete 7e sétimo / sétima, sétimos / sétimas
8 ocho 8e octavo / octava, octavos / octavas
9 nueve 9e nono / nona, nonos / nonas
10 diez 10e décimo / décima, décimos / décimas
11 once 11e undécimo / ...
12 doce 12e duodécimo / ...
13 trece 13e decimotercero / ...
14 catorce 14e decimocuarto / ...
15 quince 15e decimoquinto / ...
16 dieciséis 16e decimosexto / ...
17 diecisiete 17e decimoséptimo / ...
18 dieciocho 18e decimoctavo / ...
19 diecinueve 19e decimonono / ...
20 veinte 20e vigésimo / ...
21 veintiuno 21e vigésimo primero / vigésimo primera, ...
22 veintidós 22e vigésimo secundo / vigésimo secunda, ...
30 treinta 30e trigésimo / ...
31 treinta y uno 31e trigésimo primero / trigésimo primera, ...
32 treinta y dos 32e trigésimo secundo / trigésimo secunda, ...
40 cuarenta 40e cuadragésimo / ...
50 cincuenta 50e quincuagésimo / ...
60 sesenta 60e sexagésimo / ...
70 setenta 70e septuagésimo / ...
80 ochenta 80e octogésimo / ...
90 noventa 90e nonagésimo / ...
100 cien(to) 100e centésimo / ...
101 ciento uno 101e centésimo primero / centésimo primera, ...
102 ciento dos 102e centésimo secundo / centésimo secunda, ...
200 doscientos 200e ducentésimo / ...
300 trescientos 300e tricentésimo / ...
400 cuatrocientos 400e cuadricentésimo / ...
500 quinientos 500e quincuacentésimo / ...
600 seiscientos 600e sexcentésimo / ...
700 setecientos 700e septingentésimo / ...
800 ochocientos 800e octingentésimo / ...
900 novecientos 900e noningentésimo / ...
1000 mil 1000e milésimo / ...

Enkele geografische namen

Spaanse naam Andere namen
plaatsen
Alicante Alacant (Spanje)
Amberes Antwerpen (België)
Aquisgrán Aachen, Aken (Duitsland)
Argel Algiers (Algerije)
Basilea Basel (Zwitserland)
Bolduque Den Bosch (Nederland)
Brujas Brugge (België)
Bruselas Brussel (België)
Burdeos Bordeaux (Frankrijk)
Ciudad de El Cabo Kaapstad (Zuid-Afrika)
Coblenza Koblenz (Duitsland)
Colonia Köln, Keulen (Duitsland)
Cracovia Kraków, Krakau (Polen)
Edimburgo Edinburgh (Verenigd Koninkrijk)
Esclusa Sluis (Nederland)
Estocolmo Stockholm (Zweden)
Estrasburgo Strasbourg, Straatsburg (Frankrijk)
Flesinga Vlissingen (Nederland)
Florencia Firenze, Florence (Italië)
Gante Gent (België)
Gerona Girona (Spanje)
Ginebra Genève (Zwitserland)
La Haya Den Haag (Nederland)
Lérida Lleida (Spanje)
Lieja Liège, Luik (België)
Lipsia Leipzig (Duitsland)
Londres London, Londen (Verenigd Koninkrijk)
Maguncia Mainz (Duitsland)
Malinas Mechelen (België)
Marsella Marseille (Frankrijk)
Milán Milano, Milaan (Italië)
Moscú Moskou (Rusland)
Múnich München (Duitsland)
Orense Ourense (Spanje)
Puerto España Port of Spain (Trinidad)
Ratisbona Regensburg (Duitsland)
Rávena Ravenna (Italië)
San Sebastián Donostia (Spanje)
Tolón Toulon (Frankrijk)
Turín Torino, Turijn (Italië)
Varsovia Warszawa, Warschau (Polen)
Viena Wien, Wenen (Oostenrijk)
Vilna Vilnius (Litouwen)
landen, gebieden
Alemania Duitsland
Antártida Antarctica
Argelia Algerije
Austria Oostenrijk
Baja Sajonia Niedersachsen, Nedersaksen (Duitsland)
Baviera Bayern, Beieren (Duitsland)
Bélgica België
Costa de Marfil Ivoorkust
Dinamarca Denemarken
Escandinavia Scandinavië
Esclavonia Slavonië
Escocia Schotland
Estados Unidos (EEUU) Verenigde Staten
Estiria Steiermark (Oostenrijk)
Gales Wales
Gran Bretaña Groot-Brittannië
Islas Sorlingas Scilly-eilanden
Marruecos Marokko
Noruega Noorwegen
Países Bajos Nederland
Polonia Polen
Pomerania Pommern, Pomorze, Pommeren (Duitsland, Polen)
Prusia Pruisen
Reino Unido Verenigd Koninkrijk
Renania del Norte-Westfalia Nordrhein-Westfalen, Noordrijn-Westfalen (Duitsland)
Renania-Palatinado Rheinland-Pfalz, Rijnland-Palts (Duitsland)
Sajonia Sachsen, Saksen (Duitsland)
Suecia Zweden
Suiza Zwitserland
Ucrania Oekraïne
rivieren
Danubio Donau
Rhin, Rin Rijn
Tajo Taag
Vistula Wisła, Weichsel
Misisipi Mississippi
Misuri Missouri
zeeën
Mar Amarillo Gele Zee
Mar Báltico Oostzee
Mar Blanco Witte Zee
Mar del Norte Noordzee
Mar Mediterráneo Middellandse Zee
Mar Negro Zwarte Zee
Mar Rojo Rode Zee
Océano Atlántico Atlantische Oceaan

Bronnen:


© M. Witkam, 2009

valid HTML    valid CSS