Andree-Putzger's Gymnasial- und Realschul-Atlas, 7e druk (1893)

See below for (a summary of) this text in English.

Hieronder staat de beschrijving van de atlas. Daarbij horen ook de volgende pagina's

• Plaatjes van de atlas
• Tabellen en lijsten bij de atlas

Titelgegevens

Titel: Andree-Putzger's Gymnasial- und Realschul-Atlas
Uitgever: Velhagen & Klasing
Jaar: 1893 (7e druk)

Titelpagina: Andree-Putzgers Gymnasial- und Realschul-Atlas
in 49 Haupt- und 28 Nebenkarten.
Auch zum Gebrauch in andern höhern Lehranstalten.
Ausgeführt in der Geographischen Anstalt von Velhagen & Klasing in Leipzig.
Siebente Auflage.
[V&K Vignette]
Bielefeld und Leipzig.  Verlag von Velhagen & Klasing.  1893.
Vertaling:
Andree-Putzger's Atlas voor Gymnasium en Atheneum
in 49 hoofdkaarten en 28 bijkaarten.
Ook te gebruiken op andere middelbare scholen.
Uitgevoerd in de Geografische Afdeling van Velhagen & Klasing in Leipzig.
Zevende druk.
[V&K vignet]
Bielefeld en Leipzig.  Uitgeverij Velhagen & Klasing.  1893.

• De auteurs van deze atlas zijn Richard Andree, vooral bekend als auteur van Andrees Handatlas, en Friedrich Wilhem Putzger, tevens auteur van Putzgers Historischer Schul-Atlas.
• Enkele thematische kaarten uit deze schoolatlas zijn ook gebruikt in de eerste edities van Andrees Handatlas.

Band

Andree-Putzger's Gymnasial- und Realschul-Atlas, 1893
Voorkant band

De atlas heeft een band van bruin 'calico' (gedrukt katoenen) van  22,5 × 28,5 cm (B × H).  Op de voorkant staan gepreegde randornamenten, de titel en de prijs. Aan de binnenkant van de band zit voorin het voorwoord bij de 5e druk van de atlas (1888) en achterin een wervende tekst met inhoudsopgave voor de 18e druk (1892) van 'F.W. Putzgers Historischer Schul-Atlas'.

Inhoud

De atlas bevat de bovengenoemde teksten aan de binnenkant van de band, en verder een titelblad, 1 bladzijde inhoudopgave en 70 bladzijden met kaarten (genummerd 3-72). Vaak staat er één kaart op een bladzijde, maar er zijn ook kaarten op twee bladzijden, en eenmaal staan er twee kaarten op een bladzijde (blz. 48). In totaal zijn er de in de titel genoemde 49 kaarten maar die zijn niet als zodanig genummerd. Zie voor de nummering van de kaarten en de bladzijden de inhoud van de atlas. De kaarten op twee bladzijden hebben daar een nummer zoals 61.62 gekregen.

De kaarten zijn vervaardigd in kleurendruk. Daarbij zijn de oorspronkelijke lithografieën (steengravures) overgezet op zinkplaten, waarmee in hoge oplage in kleur kon worden gedrukt. De meeste kaartbladzijden hebben het formaat  20,5 × 28 cm (B × H)  maar de vier natuurkundige en staatkundige kaarten van Duitsland (blz. 61.62, 63.64, 69.70 en 71.72) zijn met hun uitvouw iets breder.

In het begin staan 4 bladzijden met kaarten van de sterrenhemel, het zonnestelsel en de maan. Daarna komen 14 bladzijden met kaarten van de wereld; de meeste daarvan zijn thematisch: klimaat, fysische geografie, bevolking, de oceanen. Dan zijn er 18 kaartbladzijden van de werelddelen buiten Europa (natuurkundig en staatkundig) en 8 van Europa (natuurkundig, staatkundig en thematisch). Verder zijn er 14 bladzijden met kaarten van het 'Europese buitenland' (natuurkundig) en tenslotte 12 bladzijden met kaarten van Duitsland (natuurkundig, staatkundig en thematisch). Zie voor de details de lijst van kaarten, bijkaarten en schaal.

De thematische kaarten hebben vlakkleuren voor de verschillende thema's. De natuurkundige kaarten hebben groen voor laagland (tot 200 m) en lichtbruin voor hoger gelegen gebieden. De staatkundige kaarten hebben meestal vlakkleur, een enkele keer randkleur. Op de kaarten staan geen cartografen of graveurs genoemd. Er staat ook geen datum op vermeld.

Vergelijking met eerdere uitgaven

Vergeleken met de 6e druk (1890) is de atlas nauwelijks veranderd. Er zijn enkele kaarten geactualiseerd, zoals de staatkundige kaart van Afrika (blz. 37.38). De veranderingen ten opzichte van de oudere edities zijn beschreven bij de 6e druk. Daar is ook een pagina te vinden met een visuele vergelijking.

Bron:

• Horst Meyer: Velhagen & Klasing, 1835-1985, p.173-174

Andree-Putzger's Gymnasial- und Realschul-Atlas, 7th edition (1893)

• Below is a description of the atlas in keywords. Related pages
  • Pictures of the atlas
  • Tables and lists to the atlas

• Title description
  • Title: Andree-Putzger's Gymnasial- und Realschul-Atlas
    Publisher: Velhagen & Klasing
    Year: 1893 (7th edition)
  • Title page: Andree-Putzgers Gymnasial- und Realschul-Atlas
    in 49 Haupt- und 28 Nebenkarten.
    Auch zum Gebrauch in andern höhern Lehranstalten.
    Ausgeführt in der Geographischen Anstalt von Velhagen & Klasing in Leipzig.
    Siebente Auflage.
    [V&K Vignette]
    Bielefeld und Leipzig.  Verlag von Velhagen & Klasing.  1893.
    Translation:
    Andree-Putzger's Atlas for Gymnasium and Realschule
    in 49 main maps and 28 inset maps.
    Also for other secondary schools.
    Produced in the Geographical Department of Velhagen & Klasing in Leipzig.
    Seventh edition.
    [V&K vignette]
    Bielefeld en Leipzig.  Velhagen & Klasing Publishers.  1893.
  • The authors of this atlas are Richard Andree, especially known as the author of Andrees Handatlas, and Friedrich Wilhem Putzger, also the author of Putzgers Historischer Schul-Atlas.
  • Some thematical maps form this school atlas have also been used in the first editions of Andrees Handatlas.
• Binding
  Andree-Putzger's Gymnasial- und Realschul-Atlas, 1893
  Front cover
  • The atlas has a brown calico binding  (22.5 × 28.5 cm, W × H).  On the front cover are embossed ornaments, title and price. On the inside of the front cover is the preface to the 5th edition of the atlas (1888), inside the back cover is an advertisment for the 18th edition (1892) of 'F.W. Putzgers Historischer Schul-Atlas' including an index of maps.
• Contents
  • The atlas contains the text in the inside cover mentioned above, a title page, a table of contents and 70 map pages (numbered 3-72). Often there is one map on a page, but there are also double page maps, and once there are two maps on one page (p. 48). The title page calls for 49 maps but they are not numbered as such. The numbering of the maps and pages of the atlas are listed in the contents, where the double page maps are numbered like 61.62.
  • The maps are printed in color. The original lithographs have been transferred to zinc plates for high volume color printing. Most pages have a map size of  20.5 × 28 cm (W × H)  but the four physical and political maps of Germany (p. 61.62, 63.64, 69.70 and 71.72) have foldouts which make them a little wider.
  • The first 4 pages have maps of the skies, the solar system and Moon. Thereafter are 14 pages with maps of the world, most of them thematic: climate, physical geography, population, oceans. Then there are 18 map pages of the continents outside Europe (physical and political maps) and 8 of Europe (physical, political and thematic). Furthermore, there are 14 pages with maps of the non-German European countries (physical) and finally 12 pages with maps of Germany (physical, political and thematic). Details can be found in the list of maps, inset maps and scale.
  • The thematic maps have area coloring for the different themes. The physical maps are colored green for lowland (below 200 m) and light brown for higher altitudes. The political maps usually have area color, occasionally outline color. No cartographers or engravers are mentioned on the (undated) maps.
• In comparison with earlier editions
  • Compared with the 6th edition the atlas has hardly changed. Some maps have been updated, for example the political map of Africa (p. 37.38). Changes with respect to earlier editions have been described in detail with the 6th edition. A page with a more visual comparison can also be found over there.

• Source:
  • Horst Meyer: Velhagen & Klasing, 1835-1985, p.173-174

© M. Witkam, 2010
(rev. 2013-01-22)