von Spruners Atlas zur Geschichte Asiens, Africas, Americas und Australiens, 2e druk (1855)

See below for (a summary of) this text in English.

Hieronder staat de beschrijving van de atlas. Daarbij horen ook de volgende pagina's

• Voorwoord bij de atlas
• Plaatjes van de atlas
• Tabellen en lijsten bij de atlas

Titelgegevens

Titel: von Spruners Atlas zur Geschichte Asiens, Africas, Americas und Australiens
Uitgever: Justus Perthes, Gotha
Jaar: 1855 (2e druk)

Titelpagina met inhoudsopgave: Dr. Karl von Spruner's Historisch-Geographischer Hand-Atlas.
Dritte Abtheilung: zur Geschichte Asiens, Africa's, America's und Australiens.
Achtzehn colorirte Karten nebst erläuternden Vorbemerkungen.
Zweite Auflage.
Gotha: Justus Perthes.
Inhalt.
[Inhoudsopgave] Vertaling:
Dr. Karl von Spruner's Historisch-geografische Handatlas.
Derde afdeling: Geschiedenis van Azië, Afrika, Amerika en Australië.
Achttien kaarten in kleur met toelichtende tekst.
Tweede druk.
Gotha: Justus Perthes.
Inhoud.
[Inhoudsopgave]

Titelpagina zonder inhoudsopgave: Historisch Geographischer Hand-Atlas
zur Geschichte Asiens, Africa's, America's und Australiens.
Von Dr. Karl von Spruner,
königlich bayerischem Oberstlieutenant im General-Quartiermeisterstabe,
wirklichem Mitglied der königlich bayerischen Academie der Wissenschaften zu München.
Achtzehn colorirte Karten, nebst erläuternden Vorbemerkungen.
Zweite Auflage.
Gotha: bei Justus Perthes.  1855. Vertaling:
Historisch-geografische Handatlas
voor de geschiedenis van Azië, Afrika, Amerika en Australië.
Door Dr. Karl von Spruner,
eerste luitenant in de Generale staf van het Koninklijke Beierse Leger,
meewerkend lid van de Koninklijke Beierse Academie van Wetenschappen in München.
Achttien kaarten in kleur met toelichtende tekst.
Tweede druk.
Gotha: Justus Perthes.  1855.

• von Spruners Atlas zur Geschichte Asiens etc. 1855
  Voorkant band   XL
  Dit is de 2e en laatste druk van de 'Atlas zur Geschichte Asiens, Africas, Americas und Australiens' van Karl von Spruner, officieel Karl Spruner von Merz (1803-1892). Deze atlas bevat kaarten van de wereld buiten Europa, vanaf ongeveer 200 v. Chr.
• Op de titelpagina van de 2e druk staat het jaar 1855. Vaak is de atlas later verschenen. Soms staat er een graveerdatum (maand en jaar) op de kaarten. In dit exemplaar staat op het achterschutblad een stempelafdruk met de aanduiding 26-3-60. Daarmee wordt aangegeven dat de atlas op 26 maart 1860 is ingebonden.
• Deze historische atlas van de wereld buiten Europa is de 3e afdeling van de uit drie delen bestaande Historisch-geographischer Hand-Atlas. De andere delen behandelen de Oudheid (1e afdeling), en Europa vanaf de Middeleeuwen (2e afdeling).
• Latere edities van de eerste twee afdelingen van de Hand-Atlas zijn bewerkt door Theodor Menke (1819-1892). Daarom wordt ook gesproken van de 'Spuner-Menke Hand-Atlas'. Theodor Menke heeft ook nog een Bijbelatlas gepubliceerd. Die wordt wel beschouwd als de 4e afdeling van de reeks.

Band

De atlas heeft een band van blauw 'calico' (gedrukt katoen) met leren rug en hoeken; de afmetingen zijn  38 × 25 cm (H × B).  Op de voorkant staat de summiere titel 'v. Spruner's histor. Atlas. 18 Karten' met daarbij de aanduiding 'Ausser-Europa' (buiten Europa). Op de rug staat alleen de titel 'v. Spruner's histor. Atlas' en onderaan het Romeinse cijfer III. Op het achterschutblad staat een lijst van atlassen en andere geografische uitgaven van Justus Perthes. In dit exemplaar staat daar ook de binddatum 26-3-60 van het boek.

Vergeleken met de andere afdelingen van de Hand-Atlas is dit deel met 18 kaarten, met een boekblok van 1 cm dik, tamelijk dun. Door voor de band extra dik karton te gebruiken is toch nog een boek ontstaan met een totale dikte van 2 cm.

Inhoud

De atlas heeft een titelpagina met inhoudsopgave waarop ook wordt vermeld dat het de 3e afdeling is van de Historisch-geographischer Hand-Atlas. Daarna komt een tweede titelpagina, nu zonder inhoudsopgave. Vervolgens zijn er 11 bladzijden met een voorwoord en een toelichting bij de afzonderlijke kaarten. Daarin worden ook de gebruikte bronnen vermeld.

Het kaartendeel bevat 18 kaartbladen. De eerste 10 kaarten behandelen de geschiedenis van Azië vanaf de 2e eeuw v. Chr. tot het einde van de 18e eeuw (n. Chr.) Daarna komen 3 kaarten over de geschiedenis van Afrika, 4 kaarten over Noord- en Zuid-Amerika en 1 kaart over Australië en Oceanië. In Europa waren halverwege de 19e eeuw grote delen van vooral Afrika, en in mindere mate ook Amerika en Australië, nog onbekende gebieden. Enkele kaarten hebben een of meer bijkaarten om details te laten zien of een bepaalde periode te benadrukken.

De tien kaarten van Azië zijn vervaardigd in kopergravure, de andere acht in lithografie. Ze zijn met de hand gekleurd: randkleur voor de staatkundige indeling. Binnen het kaartkader staat de naam van de kaart en soms een schaalstok waaruit de schaal van de kaart is af te leiden. In de rechter bovenmarge staat de tekst 'K. v. Spruner's histor. Atlas: Ausser-Europa Nº ' en het bladnummer in Romeinse cijfers. In de benedenmarge staat 'Gotha: Justus Perthes'. Op 5 van de 18 kaarten wordt rechtsonder de graveur vermeld.

Uitgaven

Alle uitgaven van de 2e druk vermelden op de titelpagina het jaar 1855. In latere uitgaven zijn de kaarten vaak ook van een graveerdatum voorzien. Daaruit blijkt dat de atlas nog geruime tijd na 1855 is bijgewerkt. Hij wordt in de catalogi van Perthes van 1915 en 1935 (!) nog steeds vermeld.

von Spruners Atlas zur Geschichte Asiens, Africas, Americas und Australiens, 2nd edition (1855)

• Below is a description of the atlas in keywords. Related pages
  • Preface to the atlas
  • Pictures of the atlas
  • Tables and lists to the atlas

• Title description
  • Title: von Spruners Atlas zur Geschichte Asiens, Africas, Americas und Australiens
    Publisher: Justus Perthes, Gotha
    Year: 1855 (2nd edition)
  • Title page with table of contents: Dr. Karl von Spruner's Historisch-Geographischer Hand-Atlas.
    Dritte Abtheilung: zur Geschichte Asiens, Africa's, America's und Australiens.
    Achtzehn colorirte Karten nebst erläuternden Vorbemerkungen.
    Zweite Auflage.
    Gotha: Justus Perthes.
    Inhalt.
    [Table of contents] Translation:
    Dr. Karl von Spruner's Historico-geographical Hand Atlas.
    Third section: History of Asia, Africa, America and Australia.
    Eighteen coper engraved colored maps with an explanatory text.
    Gotha: Justus Perthes.
    Contents.
    [Table of contents]
  • Title page without table of contents: Historisch Geographischer Hand-Atlas
    zur Geschichte Asiens, Africa's, America's und Australiens.
    Von Dr. Karl von Spruner,
    königlich bayerischem Oberstlieutenant im General-Quartiermeisterstabe,
    wirklichem Mitglied der königlich bayerischen Academie der Wissenschaften zu München.
    Achtzehn colorirte Karten, nebst erläuternden Vorbemerkungen.
    Zweite Auflage.
    Gotha: bei Justus Perthes.  1855. Translation:
    Historico-geographical Hand Atlas
    for the history of Asia, Africa, America and Australia.
    By Dr. Karl von Spruner,
    First Lieutenant of the General Staff of the Royal Bavarian Army,
    collaborating member of the Royal Bavarian Academy of Sciences in Munich.
    Eighteen colored maps with an explanatory text.
    Second edition.
    Gotha: Justus Perthes.  1855.
  • von Spruners Atlas zur Geschichte Asiens etc. 1855
    Front cover   XL
    This is the 2nd and last edition of the 'Atlas zur Geschichte Asiens, Africas, Americas und Australiens' by Karl von Spruner, officially Karl Spruner von Merz (1803-1892). This atlas contains maps of the world outside Europe, from around 200 BC.
  • The title page of the 2nd edition mentions the year 1855. Often the atlas appeared later. Sometimes an engraving date (month and year) is given on the maps. In this copy a stamp is printed on the back endpaper indicating 26-3-60. This means that the atlas was bound on March 26, 1860.
  • This historical atlas of the world outside Europe is the 3rd section of the three-volume Historisch-geographischer Hand-Atlas. The other volumes treat the Ancient history (1st section), and the history of Europe in the Middle Ages and afterwards (2nd section).
  • Subsequent editions of the first two sections of the Hand-Atlas were edited by Theodor Menke (1819-1892). Therefore the atlas is also referred to as the 'Spuner-Menke Hand-Atlas'. Theodor Menke has also published a Bible Atlas, which is sometimes considered to be the 4th section of the series.
• Binding
  • The atlas has a blue calico binding with leather corners and spine; it measures  38 × 25 cm (H × W).  The front cover has a short title 'v. Spruner's histor. Atlas. 18 Karten' also indicating 'Ausser-Europa' (outside Europe). The spine only has the title 'v. Spruner's histor. Atlas' and het Roman numeral III. On the back endpaper is a list of atlases and other geographical publications from Justus Perthes. In this copy the binding date 26-3-60 of the book is stamped.
  • In comparison with the other sections of the Hand-atlas this 18 map volume, with a book block of only 1 cm thick, is rather thin. By using an extra thick cardboard type, the book has still reached a total thickness of 2 cm.
• Contents
  • The atlas has a title page with a table of contents. It mentions the overall title Historisch-geographischer Hand-Atlas and the fact that this atlas is its third section. Thereafter is a second title page, this one without a table of contents. Next are 11 pages with a preface and an explanation to the individual maps, where all sources are mentioned.
  • The map section has 18 sheets. The first 10 maps deal with the history of Asia from the 2nd century BC until the end of the 18th century (AD). Thereafter are 3 maps on the history of Africa, 4 on North and South America and 1 on Australia and Oceania. In Europe large parts of Africa, and to a lesser extent of America and Australia, were still terra incognita in those days. Several maps have one or more insets to show details or to emphasize a certain period.
  • The ten maps of Asia have been produced in copper engraving, the other eight in lithography. They are hand colored: outline color for the political division. Inside the maps frame is the name of the maps and sometimes a linear scale from which the map scale can be derived. In the upper right margin is the text 'K. v. Spruner's histor. Atlas: Ausser-Europa Nº ' with the sheet number in Roman numerals. In the lower margin is printed 'Gotha: Justus Perthes'. On 5 out of 18 maps the name of the engraver is printed in the lower right margin.
• Printings
  • All printings of the 2nd edition mention the year 1855 on the title page. In later versions the maps sometimes bear an engraving date. Those dates reveal that the atlas was updated until long after 1855. In the 1915 and 1935 (!) Perthes catalogs it is still listed.

© M. Witkam, 2014