Welt-Atlas der Deutschen Buch-Gemeinschaft (ca. 1928)

See below for (a summary of) this text in English.

Hieronder staat de beschrijving van de atlas. Daarbij horen ook de volgende pagina's

• Plaatjes van de atlas
• Tabellen en lijsten bij de atlas

Titelgegevens

Titel: Welt-Atlas der Deutschen Buch-Gemeinschaft
Uitgever: Deutsche Buch-Gemeinschaft / Justus Perthes
Jaar: ca. 1928

Titelpagina (uitgave met 36 kaarten): Welt-Atlas der Deutschen Buch-Gemeinschaft
36 Karten in Kupferstich
104 Seiten statistische Angaben
Berlin  Deutsche Buch-Gemeinschaft G.m.b.H. Vertaling:
Wereldatlas van de Duitse Boekenclub
36 kaarten in kopergravure
104 bladzijden met statistische gegevens
Berlijn  Duitse Boekenclub B.V.

• Welt-Atlas der DBG (ca. 1928)
  Voorkant band   XL
  Deze atlas dateert van ongeveer 1928. Aanwijzing daarvoor is dat op kaart 26 de nieuwe grens van Rusland en Wit-Rusland is getekend (na 1926), en dat op kaart 29 Tadzjikistan nog deel is van Oezbekistan (tot 1929).
• De inhoud van deze atlas is gebaseerd op materiaal uit twee zakatlassen van Justus Perthes, namelijk
  • Justus Perthes Taschenatlas der ganzen Welt
  • Justus Perthes Taschenatlas vom Deutschen Reich
  In het voorwoord wordt Perthes ook kort genoemd.
• In de periode 1940-1944 heeft Perthes zelf, onder de titel "Taschenatlas der ganzen Welt", een 'combinatieatlas' uitgegeven met materiaal uit deze beide zakatlassen.
• De Deutsche Buch-Gemeinschaft, opgericht in 1924, heeft ook later nog atlassen uitgegeven die gebaseerd zijn op andere bekende Duitse uitgaven. Enkele daarvan zijn
  • "Der grosse Weltatlas der Deutschen Buchgemeinschaft" (1935/36), met materiaal van het Bibliographische Institut / Meyer
  • "Kleiner Weltatlas der Deutschen Buch-Gemeinschaft" (1936, 1939), ook afkomstig van Meyer
  • "Grosser Weltatlas : E. Debes Handatlas" (1950, 1956) van Columbus-Verlag
  • "DBG Hausatlas (1956)", ook gebaseerd op Debes' Handatlas

Band

De atlas heeft een band van grijs karton van  11 × 17,5 cm (B × H)  met een leren rug. Op de voorkant staat de vergulde titel boven een kompasroos. Op de rug staat de korte titel "Welt-Atlas". Op het schutblad (achterin bij de uitgave met 36 kaarten, voorin bij de uitgave met 37 kaarten) staat een bladwijzer van de deelkaarten van Duitsland.

Inhoud

De atlas bevat een titelpagina, 1 bladzijde voorwoord, 1 bladzijde met overzicht van de kaarten en 3 bladzijden met inhoudsopgave van het statistische deel (geordend op land). Daarna komen 12 bladzijden met allerlei gegevens over de wereld in het algemeen en 92 bladzijden met vooral statistische gegevens over de verschillende landen (geordend op werelddeel). Daarna komen de 36 of 37 kaarten met afmetingen  20 × 17 cm,  in kleur, enkelzijdig gedrukt op steviger papier dan dat van de tekstpagina's. Er is geen plaatsnamenregister.

De atlas begint met een wereldkaart en een kaart van Europa. Daarna zijn er 16 kaarten van Duitsland – een overzichtskaart en 15 deelkaarten – en 9 of 10 kaarten van de andere Europese landen. Tenslotte zijn er 3 kaarten van Azië, 1 van Afrika en 1 van Australië, en 4 van Noord- en Zuid-Amerika. Zie ook de inhoudsopgave.

Vanwege het formaat van de kaarten is de schaal klein. Zo hebben de overzichtskaarten van de werelddelen de schaal 1:60.000.000 (Europa 1:30.000.000). De andere schalen zijn daar veelvouden van, zoals 1:7.500.000 (de meeste landen in Europa) en 1:1.500.000 (de deelkaarten van Duitsland). Zie voor de details de lijst van kaarten, bijkaarten en schaal. Ondanks die kleine schaal staan er veel gegevens op de kaarten zonder dat ze overvol zijn.

De kaarten zijn vervaardigd in kopergravure en lithografisch gedrukt. Alle kaarten behalve de wereldkaart zijn staatkundig gekleurd (randkleur; voor enkele Sovjet-republieken vlakkleur). Bovenaan de kaart staat steeds de naam het blad, de tekst "Taschen-Atlas" en het nummer van het blad. Onderaan staan de schaal en een schaalstok. Bij de deelkaarten van Duitsland staan in de marges de nummers van de aansluitende bladen.

Uitgaven

Er bestaan drie uitgaven van de atlas: de uitgave met 36 kaarten, een uitgave met een kaart van Oostenrijk op het achterschutblad, en een uitgave met een aparte kaart van Oostenrijk – dus in totaal 37 kaarten. In die uitgave heeft de kaart van Oostenrijk het nummer 19. De verdere kaarten hebben daar een nummer dat steeds één hoger is dan het nummer in de uitgave met 36 kaarten.

Vergelijking met de zakatlassen van Perthes

Deze atlas bevat materiaal uit de zakatlassen Taschenatlas der ganzen Welt en Taschenatlas vom Deutschen Reich van Justus Perthes. De statistische tekst is afgeleid van die van beide andere zakatlassen.

De deelkaarten van Duitsland in deze atlas (Nr. 4-18) zijn niet rechtstreeks ontleend aan die in de Taschenatlas vom Deutschen Reich. Ze zijn, net als de kaarten in die andere atlas, gebaseerd op de kaart van Duitsland op de schaal 1:1.500.000 van Carl Vogel, uit de 9e druk van Stielers Hand-Atlas; zie ook de plaatjes bij een eerdere uitgave. Maar de uitsnede van de kaarten in deze atlas is heel anders: niet meer naar provincie of deelstaat. Daardoor is er minder overlap tussen de kaarten en kan heel Duitsland worden afgedekt in 15 kaarten (in plaats van 19). Ook de kleur is anders. In deze atlas zijn provincies en deelstaten verschillend gekleurd; in de andere atlas zijn alle grenzen groen gekleurd.

De andere 21 kaarten uit deze atlas (Nr. 1-3, 19-36) zijn rechtstreeks overgenomen uit de Taschenatlas der ganzen Welt. Daaruit zijn alleen niet de drie deelkaarten van Duitsland gebruikt – logisch als er al 15 gedetailleerdere kaarten van Duitsland zijn; zie ook de vergelijkende tabel. Op alle kaarten in deze atlas is in het midden van de bendenmarge de tekst "Gotha: Justus Perthes" weggelaten.

Welt-Atlas der Deutschen Buch-Gemeinschaft (ca. 1928)

• Below is a description of the atlas in keywords. Related pages
  • Pictures of the atlas
  • Tables and lists to the atlas

• Title description
  • Title: Welt-Atlas der Deutschen Buch-Gemeinschaft
    Publisher: Deutsche Buch-Gemeinschaft / Justus Perthes
    Year: ca. 1928
  • Title page (version with 36 maps):
    Welt-Atlas der Deutschen Buch-Gemeinschaft
    36 Karten in Kupferstich
    104 Seiten statistische Angaben
    Berlin Deutsche Buch-Gemeinschaft G.m.b.H. Translation:
    World Atlas of the German Book Sales Club
    36 maps in copper engraving
    104 pages of statistical data
    Berlin  German Book Sales Club Ltd.
  • Welt-Atlas der DBG (ca. 1928)
    Front cover   XL
    This atlas dates from around 1928. An indication is that on map 26 the new border of Russia and White Russia is drawn (after 1926) and on map 29 Tajikistan is still part of Uzbekistan (until 1929).
  • The content of this atlas is based on two pocket atlases from Justus Perthes
    • Justus Perthes Taschenatlas der ganzen Welt
    • Justus Perthes Taschenatlas vom Deutschen Reich
    In the preface Perthes is summarily mentioned.
  • In the 1940-1944 Perthes itself has also published a 'combined atlas' from both pocket atlases, under the title "Taschenatlas der ganzen Welt".
  • The Deutsche Buch-Gemeinschaft, founded in 1924, has later on published other atlases based on well known German publications. Some of them
    • "Der grosse Weltatlas der Deutschen Buchgemeinschaft" (1935/36), with material from the Bibliographische Institut / Meyer
    • "Kleiner Weltatlas der Deutschen Buch-Gemeinschaft" (1936, 1939), also from Meyer
    • "Grosser Weltatlas : E. Debes Handatlas" (1950, 1956) from Columbus-Verlag
    • "DBG Hausatlas (1956)", also based on Debes' Handatlas
• Binding
  • The atlas has a grey cardboard binding measuring  11 × 17.5 cm (W × H)  with a leather spine. On the front cover is the gilt title above a compass rose. The spine has a short title "Welt-Atlas". On the rear endpaper (in the 36 map version) or front endpaper (37 map version) is a sheet index of the regional maps of Germany.
• Contents
  • The atlas has a title page, 1 page preface, 1 page with the list of maps and 3 pages with the table of contents of the statistical section (ordered by country). Next are 12 pages with all kinds of data on the world in general and 92 pages with mainly statistical data on the separate countries (ordered by continent). Thereafter are the 36 or 37 maps measuring  20 × 17 cm,  in color, printed on one side only on heavier paper than the text pages. There is no index.
  • First in the atlas are a world map and a map of Europe. Thereafter are 16 maps of Germany – a general map and 15 regional maps – and 9 or 10 maps of the other European countries. In the end are 3 maps of Asia, 1 of Africa and Australia each, and 4 of the Americas. See also the table of contents.
  • Because of the map size the scales are small. The general maps of the continents have a scale of 1:60,000,000 (Europe 1:30,000,000). The other scales are multiples of this, such as 1:7,500,000 (most countries in Europe) and 1:1,500,000 (regional maps of Germany). Details can be found in the list of maps, inset maps and scale. In spite of the small scale the maps contain a lot of information without being overfilled.
  • The maps have been produced in copper engraving and were printed lithographically. All maps, except for the world map, are colored politically (outline color; area color for some Soviet republics). In the upper margin of the maps are the name of the sheet, the text "Taschen-Atlas" and the sheet number. In the lower margin are the scale and a linear scale. In the margins of the regional maps of Germany the numbers of the adjoining sheets are given.
• Printings
  • There are three distinct editions of the atlas: this version with 36 maps, a version with a map of Austria on the rear endpaper, and a version with a separate map of Austria – making for a total of 37 maps. In that verrsion the map of Austria is numbered 19. The maps that follow have a number one higher than in the version with 36 maps.
• In comparison with Perthes pocket atlases
  • This atlas contains material from the pocket atlases Taschenatlas der ganzen Welt and Taschenatlas vom Deutschen Reich published by Justus Perthes. The statistical text has been derived from both atlases.
  • The regional maps of Germany in this atlas (Nr. 4-18) were not directly derived from those in the Taschenatlas vom Deutschen Reich. Just like the maps in the other atlas, they are based on the map of Germany at 1:1,500,000 by Carl Vogel, from the 9th edition of Stielers Hand-Atlas; see also the pictures with an earlier edition. But the cut-out of the maps in this atlas is quite different: not along provinces or states. Therefore the overlap between maps is reduced and all of Germany can be covered in 15 maps (instead of 19). The colors are also different. In this atlas the outlines of provinces and states have different colors; in the other atlas they are all green.
  • The other 21 maps in this atlas (Nr. 1-3, 19-36) were directly taken from the Taschenatlas der ganzen Welt. Only the three regional maps of Germany have not been used – understandably with the presence of 15 more detailed maps of Germany; see also the comparison table. In the center of the lower margin of all maps in this atlas the text "Gotha: Justus Perthes" has been omitted.

© M. Witkam, 2011