Lüddecke, Deutscher Schulatlas Mittelstufe, 2e druk (1898-1900)

See below for (a summary of) this text in English.

Hieronder staat de beschrijving van de atlas. Daarbij horen ook de volgende pagina's

• Plaatjes van de atlas
• Tabellen en lijsten bij de atlas
• Vergelijking (plaatjes) met de 1e druk (1895)

Titelgegevens

Titel: Lüddecke, Deutscher Schulatlas. Mittelstufe
Uitgever: Justus Perthes, Gotha
Jaar: 1898-1900 (2e druk)

Titelpagina (uitgave 1899): Deutscher Schulatlas von Dr. R. Lüddecke.
Mittelstufe.
77 Karten und 7 Bilder auf 48 Seiten.
Preis geb. M 2.80.
Zweite Auflage.
Gotha: Justus Perthes. 1899. Vertaling:
Duitse Schoolatlas door Dr. R. Lüddecke.
Middenbouw.
77 kaarten en 7 afbeeldingen op 48 bladzijden.
Prijs gebonden M 2,80.
Tweede druk.
Gotha, Justus Perthes. 1899.

• Lüddecke, Deutscher Schulatlas Mittelstufe, 1899
  Voorkant band   XL
  Dit is de 2e druk van de volledige uitgave van de Deutsche Schulatlas van Richard Lüddecke (1859-1898). Deze uitgave, met 48 bladzijden kaarten, is bedoeld voor de middenbouw (Mittelstufe). Er was ook een beknopte uitgave met minder kaarten voor de onderbouw (Unterstufe).
• Na het overlijden van Lüddecke is de atlas verder bewerkt door Hermann Haack (1872-1966). Lüddecke is tot en met de laatste uitgave (12e druk, 1926) wel steeds als eerste auteur genoemd.
• Veel kaarten uit deze atlas zijn later ook gebruikt in de Thüringer Schulatlas (1926-1937) van Hermann Haack.
• Van deze atlas zijn twee buitenlandse uitgaven verschenen
  • Pasanisi, Atlante Scolastico Metodico (Italiaanse uitgave, 1900-1910)
  • Lüddecke, Atlas Escolar Portuguez (Portugese uitgave, 1897-1902)

Band

De atlas heeft een donkerblauwe linnen band  (26 × 30 cm, B × H).  Op de voorkant daarvan staat de titel goed zichtbaar in rood; de namen in zwart van auteur en uitgever zijn minder duidelijk leesbaar.

Inhoud

Op het schutblad voorin staat de legenda van de kaarten – makkelijk te vinden. Daarna komen de titelpagina en de inhoudsopgave. Vervolgens zijn er de 48 bladzijden met kaarten, dubbelzijdig bedrukt en soms met een kaart op twee bladzijden: zie de inhoudsopgave. Op het schutblad achterin wordt reclame gemaakt voor andere schoolatlassen van Justus Perthes en voor hun zakatlassen. In dit exemplaar zit ook een uitgebreidere fondslijst van Justus Perthes.

Vooraan zijn 3 bladzijden met 'algemene' kaarten: kaartschalen en voorstelling van bergen, karakteristieke landschappen. Daarna zijn er 10 bladzijden met kaarten van Duitsland en koloniën. Vervolgens komen 12 bladzijden met kaarten van de Europese landen. Daarna komen in 15 bladzijden de werelddelen aan de orde. Tenslotte zijn er 7 bladzijden met, vooral thematische, kaarten van de wereld, en als laatste is er een kaart met de Aarde als hemellichaam.

De kaarten zijn vervaardigd in kleurenlithografie. De kaarten van de landen van Europa zijn meestal 'natuurkundig' gekleurd: hoogtekleuring met arcering voor bergen. Enkele kaarten (Duitsland, Midden-Duitsland, Duitse koloniën) hebben een staatkundige kleuring. Van de overzichtskaarten van de werelddelen is er zowel een natuurkundige als staatkundige versie. De deelkaarten van de werelddelen zijn staatkundig gekleurd. Er is gebruik gemaakt van een beperkt aantal schalen – zie de lijst van kaarten, bijkaarten en schaal – waardoor de kaarten goed met elkaar vergelijkbaar zijn.

Op de kaarten staat bovenaan links steeds "R. Lüddecke" en rechts "Deutscher Schulatlas" met het bladnummer – twee nummers als de kaart twee bladzijden beslaat. Soms staat daarbij ook het bladnummer uit de 1e druk met de aanduiding "Alte Nummer", een enkele keer met als toevoeging "Erg. Bl." = Ergänzungsblatt = aanvullingsblad; zie de inhoudsopgave. Onderaan de kaarten staan de kaartprojectie, een schaalstok, de tekst "Gotha: Justus Perthes" en de schaal.

Uitgaven

Van de 2e druk bestaan uitgaven uit de jaren 1898, 1899 en 1900. Dit exemplaar heeft op de titelpagina het jaar 1899.

Vergelijking met de 1e druk

Vergeleken met de 1e druk zijn de volgende wijzigingen te constateren.

• Het voorwoord, twee bladzijden in de 1e druk, is in de 2e druk vervallen
• Er zijn zes kaarten toegevoegd van Europese landen. De volgorde en nummering van de kaarten zijn daardoor veranderd.
• De kaarten zijn zo nodig bijgewerkt; dat is onder andere te zien op de kaarten van de Duitse koloniën (Nº 12 in de 2e druk), Zuidelijk Azië (32/33), Afrika staatkundig (35), Koloniën en verbindingen (42/43).

Zie verder de vergelijkende tabel. Er is ook een pagina met plaatjes van beide uitgaven ter vergelijking naast elkaar.

Lüddecke, Deutscher Schulatlas Mittelstufe, 2nd edition (1898-1900)

• Below is a description of the atlas in keywords. Related pages
  • Pictures of the atlas
  • Tables and lists to the atlas
  • Comparison (pictures) with the 1st edition (1895)

• Title description
  • Title: Lüddecke, Deutscher Schulatlas. Mittelstufe
    Publisher: Justus Perthes, Gotha
    Year: 1898-1900 (2nd edition)
  • Title page (1899 printing): Deutscher Schulatlas von Dr. R. Lüddecke.
    Mittelstufe.
    77 Karten und 7 Bilder auf 48 Seiten.
    Preis geb. M 2.80.
    Zweite Auflage.
    Gotha: Justus Perthes. 1899. Translation:
    German School Atlas by Dr. R. Lüddecke.
    Junior High School.
    77 maps and 7 pictures on 48 pages.
    Price bound M 2.80
    Second edition.
    Gotha, Justus Perthes. 1899.
  • Lüddecke, Deutscher Schulatlas Mittelstufe, 1899
    Front cover   XL
    This is the 2nd edition of the comprehensive version of the Deutsche Schulatlas by Richard Lüddecke (1859-1898). This version, with 48 map pages, was meant for Junior High School (Mittelstufe). A concise version with less maps was available for Middle School (Unterstufe).
  • After the death of Lüddecke the atlas was continued by Hermann Haack (1872-1966). Until the last edition (12th edition, 1926) Lüddecke was mentioned as the first author.
  • Many maps from this atlas were also used for the Thüringer Schulatlas (1926-1937) by Hermann Haack.
  • Two foreign versions of this atlas were published
    • Pasanisi, Atlante Scolastico Metodico (Italian version, 1900-1910)
    • Lüddecke, Atlas Escolar Portuguez (Portuguese version, 1897-1902)
• Binding
  • The atlas has a dark blue cloth binding  (26 × 30 cm, W × H).  Its front cover has the title clearly printed in red; the names in black of the author and publisher are harder to read.
• Contents
  • Easily found, the front endpaper contains the key to map symbols. Thereafter are the title page and the table of contents. Next are the 48 map pages, printed on two sides with sometimes a double page map: see the table of contents. The rear endpaper has an advertisement for other school atlases of Justus Perthes and their pocket atlases. This copy also contains a more comprehensive publishers list of Justus Perthes.
  • First in the atlas are 3 pages with maps on 'general subjects': map scales and representation of mountains, typical surface shapes. Thereafter are 10 pages of maps of Germany and colonies. Next are 12 map pages for the European countries, followed by 15 pages for the continents. In the end are 7 pages with maps of the world, mostly thematic, and a map of the Earth as an astronomical object.
  • The maps have been produced in color lithography. The maps of the European countries are mainly colored 'physically': elevation colors with hachuring for mountains. Some maps (Germany, Central Germany, German colonies) have a political coloring. The general maps of the continents are given in both physical and political versions. The regional maps are colored politically. Only a few different scales have been used – see the list of maps, inset maps and scale – making the maps easily comparable.
  • In the upper margin is on the left the text "R. Lüddecke" and on the right "Deutscher Schulatlas" with the sheet number – two numbers for a double page map. On several maps the "Alte Nummer", sheet number in the 1st edition is mentioned, sometimes with the addition "Erg. Bl." = Ergänzungsblatt = additional sheet; see the table of contents. In the bottom margin are mentioned the map projection, a linear scale, the text "Gotha: Justus Perthes" and the scale.
• Printings
  • The 2nd edition was printed in 1898, 1899 and 1900. This copy mentions the year 1899 on its title page.
• In comparison with the 1st edition
  • In comparison with the 1st edition the following changes can be noted.
    • The preface, two pages in the 1st edition, was dropped in the 2nd edition.
    • Six maps of European countries have been added. Therefore the order and numbering of the maps has changed.
    • Maps have been updated if necessary; this is especially visible on the maps of the German colonies (Nº 12 in the 2nd edition), Southern Asia (32/33), Africa political (35), Colonies and communications (42/43).
    Details can be found in the comparison table. There is also a page with pictures of both editions side by side for comparison purposes.

© M. Witkam, 2011
rev. 2013-09-25