Glaser's Kleiner Atlas (ca. 1848)

See below for (a summary of) this text in English.

Hieronder staat de beschrijving van de atlas. Daarbij horen ook de volgende pagina's

• Plaatjes van de atlas
• Tabellen en lijsten bij de atlas
• Vergelijking (plaatjes) van Glaser's Kleiner Atlas (ca. 1848) en Glaser's Schul-Atlas (1846)

Titelgegevens

Titel: Kleiner Atlas der neuesten Erdbeschreibung
Auteur: Carl Glaser
Uitgever: Heinrich Hoff, Mannheim
Jaar: ca. 1848 (1e druk)

Titelpagina: Kleiner Atlas der neuesten Erdbeschreibung in 26 Karten.
Nach Dr. Carl Glaser's Schul-Atlas verkleinert.
Inhalt: ...
Verlag von Heinrich Hoff in Mannheim. Vertaling:
Kleine Atlas van de hedendaagse aardrijkskunde in 26 kaartbladen.
Verkleind uit Dr. Carl Glaser's Schoolatlas.
Inhoud: ...
Uitgeverij Heinrich Hoff, Mannheim.

• Glaser's Kleiner Atlas (ca. 1848)
  Titelpagina
  Deze atlas is een verkleinde uitgave van Glaser's schoolatlas:
  • Schul-Atlas der neuesten Erdbeschreibung
    1e druk, 1846
  De kaarten daaruit zijn, verkleind van  30 × 25 cm  naar 18 × 15 cm,  opnieuw getekend. Zie ook de pagina waarop de kaarten van deze twee atlassen vergeleken worden.
• Er wordt geen jaartal in de atlas genoemd. De datering 1848 is ontleend aan Espenhorst: Petermann's Planet, volume II. Dat jaartal komt redelijk overeen met de situatie op de kaart van de Verenigde Staten van Amerika (blad 24), waarop Texas bij de Verenigde Staten hoort (vanaf 1845) en Californië bij Mexico (tot 1848).
• Deze (niet als zodanig aangeduide) 1e druk heeft de titel 'Kleiner Atlas der neuesten Erdbeschreibung'. Latere drukken van deze atlas, ca. 1850-1860, hebben als titel
  • Taschen-Atlas der neuesten Erdbeschreibung

Band

Mijn exemplaar heeft een kartonnen band van  19 × 16 cm (B × H),  beplakt met gemarmerd papier, met een linnen rug. De kaarten  (18 × 15 cm)  zijn ongevouwen ingebonden.

Inhoud

De atlas heeft een titelpagina en 26 kaartbladen. Op de titelpagina staat een verwijzing naar Glaser’s schoolatlas als bron, de inhoudsopgave en de naam van de uitgever. Er zijn 2 kaarten van het westelijk en oostelijk halfrond, 6 kaarten van de werelddelen, 17 kaarten van Europese landen met de nadruk op Duitsland en Oostenrijk (7 kaarten, waarbij de twee kaarten van Noord-Duitsland een dubbel kaartblad vormen), en een kaart van de Verenigde Staten van Noord-Amerika – als enige detailkaart van een land buiten Europa. De precieze indeling is te vinden in de lijst van kaarten, bijkaarten en schaal.

De kaarten zijn vervaardigd in lithografie (steendruk). Ze zijn meestal met de hand gekleurd (randkleur); 3 kaarten zijn ongekleurd gelaten. Op de kaarten wordt geen bladnummer vermeld. Ook ontbreken de namen van auteur, cartograaf, graveur of uitgever.

Vergelijking met Glaser's schoolatlas

De meeste kaarten in deze atlas zijn verkleinde versies van kaarten uit de 1e druk van Glaser's Schul-Atlas der neuesten Erdbeschreibung (1846), die ook 26 kaartbladen heeft. Twee kaarten komen wel in deze atlas voor maar niet in de schoolatlas: 'Duits-Oostenrijk' (Nº 10) en de Verenigde Staten van Noord-Amerika (Nº 24). Omgekeerd bevat de schoolatlas drie kaarten die niet in deze atlas staan. De aparte kaarten van westelijk en oostelijk halfrond in deze atlas vormen één kaart in de schoolatlas. Zie ook de tabellen:

• vergelijking van Kleiner Atlas met Schul-Atlas
• vergelijking van Schul-Atlas met Kleiner Atlas

Door het kleinere kaartformaat – Kleiner Atlas: 18 × 15 cm, Schul-Atlas: 30 × 25 cm – is er natuurlijk veel minder detail te zien.

Glaser's Kleiner Atlas (ca. 1848)

• Below is a description of the atlas in keywords. Related pages
  • Pictures of the atlas
  • Tables and lists to the atlas
  • Comparison (pictures) of Glaser's Kleiner Atlas (ca. 1848) and Glaser's Schul-Atlas (1846)

• Title description
  • Title: Kleiner Atlas der neuesten Erdbeschreibung
    Author: Carl Glaser
    Publisher: Heinrich Hoff, Mannheim
    Year: ca. 1848 (1st edition)
  • Title page: Kleiner Atlas der neuesten Erdbeschreibung in 26 Karten.
    Nach Dr. Carl Glaser's Schul-Atlas verkleinert.
    Inhalt: ...
    Verlag von Heinrich Hoff in Mannheim. Translation:
    Miniature Atlas of Modern Geography in 26 map sheets.
    Reduced from Dr. Carl Glaser's School Atlas.
    Contents: ...
    Heinrich Hoff Publishers in Mannheim.
  • Glaser's Kleiner Atlas (ca. 1848)
    Title page
    This atlas is a reduced version of Glaser's school atlas:
    • Schul-Atlas der neuesten Erdbeschreibung
      1st edition, 1846
    The maps from that atlas have been redrawn, reduced from  30 × 25 cm  to  19 × 15 cm.  See also the page where the maps of both atlases are shown in comparison.
  • No year is mentioned in the atlas. The year of 1848 has been derived from Espenhorst: Petermann's Planet, volume II. This corresponds to the situation on the map of the United States of America (sheet 24) where Texas belongs to the United States (from 1845) and California to Mexico (until 1848).
  • This 1st edition (not indicated as such) has the title 'Kleiner Atlas der neuesten Erdbeschreibung'. Later editions of this atlas, ca. 1850-1860, are entitled
    • Taschen-Atlas der neuesten Erdbeschreibung
• Binding
  • My copy of the atlas has a simple cardboard binding of  19 × 16 cm (W × H).  The maps  (18 × 15 cm)  are bound unfolded.
• Contents
  • The atlas has a title page and 26 map sheets. The title page refers to Glaser's school atlas as its source; it contains a table of contents and the name of the publisher. There are 2 hemisphere maps, 6 maps of the continents, 17 maps of European countries with an emphasis on Germany and Austria (7 maps, where the two maps of Northern Germany are joined to form one larger map sheet), and one map of the United States of North America – the only regional map of a non-European country. Details can be found in the list of maps, inset maps and scale.
  • The maps have been printed lithographically. Most of them are hand colored in outline; three of them have remained uncolored. No sheet number is mentioned on the maps. The names of author, cartographer, engraver or publisher are also missing.
• In comparison with Glaser's schoolatlas
  • Most of the maps in this atlas are reduced versions of the maps in the 1st edition of Glaser's Schul-Atlas der neuesten Erdbeschreibung (1846) which also contains 26 map sheets. Two maps are present in this atlas and not in the school atlas: 'German Austria' (Nº 10) and the United States of North America (Nº 24). On the other hand the school atlas contains three maps that are missing from this atlas. The two separate hemisphere maps in this atlas are composed as one map in the school atlas. See also the tables:
    • Kleiner Atlas as opposed to Schul-Atlas
    • Schul-Atlas as opposed to Kleiner Atlas
  • The smaller sheet size – Kleiner Atlas: 18 × 15 cm, Schul-Atlas: 30 × 25 cm – makes the maps in this atlas much less detailed.

© M. Witkam, 2009