Society for the Diffusion of Useful Knowledge
See below for (a summary of) this text in English.
Hieronder staat de beschrijving van de kaartserie. Daarbij horen ook de volgende pagina's
Het Genootschap
SDUK P1. Amsterdam (1852)
De 'Society for the Diffusion of Useful Knowledge' of SDUK, het Genootschap voor het verspreiden van nuttige kennis, werd in 1826 in Londen opgericht. Een van de doelen ervan was het bereikbaar maken van wetenschappelijk en ander geavanceerd materiaal voor een groter publiek, in het bijzonder de arbeidersklasse en de middenklasse. Hierbij was het tussenpersoon tussen auteurs en uitgevers. Het had een aantal uitgaven. Enkele daarvan zijn hieronder genoemd.
- Library of Useful Knowledge (Bibliotheek van nuttige kennis): een serie laaggeprijsde boeken (prijs: 6 pence of 1/40 pond) over wetenschappelijke onderwerpen, waarvan eens in de veertien dagen een nieuw deel verscheen.
- Penny Magazine: een met houtsneden geïllustreerd weekblad over meer alledaagse zaken (prijs: 1 penny of 1/240 pond), dat verscheen in de periode 1832-1835.
- Kaarten en plattegronden: een serie kaarten van de hele wereld en een serie plattegronden van de toenmalige wereldsteden, gepubliceerd in de periode 1830-1850 (prijs per aflevering van twee kaarten: ongekleurd 1 shilling of 1/20 pond, gekleurd 1½ shilling).
Kaarten en plattegronden
De kaarten en plattegronden verschenen in principe eens in de twee maanden, in afleveringen van twee stuks. De kaarten waren apart te koop, maar je kon ze natuurlijk ook verzamelen om zelf een atlas samen te stellen. Er waren verschillende uitgevers: Baldwin & Cradock, Chapman & Hall, Charles Knight & Co. en ook de Society for the Diffusion of Useful Knowledge zelf. Op kaarten van na 1850 worden ook Edward Stanford en George Cox genoemd. De kaarten die al in de jaren 1830 verschenen, zijn vaak in de jaren 1840 herzien.
Het totale programma besloeg 161 landkaarten, 6 sterrenkaarten en 48 stadsplattegronden, sommige – Londen, Parijs, Venetië – in twee bladen. De meeste landkaarten waren actueel, maar er zaten ook enkele historische kaarten in het programma, vooral van Europa en Noord-Afrika.
De kaartbladen zijn gedrukt in staalgravure, wat doorgaans een scherpe afdruk geeft. Meestal zijn ze, met de hand, van een randkleur voorzien. De landkaarten zijn soms genummerd, wat lijkt te wijzen op het samenstellen tot een atlas; de plattegronden zijn ongenummerd. De afmetingen van de kaartbladen zijn ongeveer 45 × 37 cm, met de nodige variatie.
Linksonder op sommige landkaarten staan de geraadpleegde bronnen; rechtsonder de namen van de graveurs, meestal J. & C. Walker. Op de stadsplattegronden staat in het algemeen linksonder de naam van de cartograaf en rechtsonder de naam van de graveur (meestal niet J. & C. Walker). Zie verder de overzichten.
Van de 161 landkaarten zijn er 12 bladen wereldkaarten. Europa beslaat 68 bladen, dus ruim 40% van het totale aantal. Er zijn 32 bladen voor Azië, waarvan 12 voor (Brits) Indië. Voor Afrika zijn 14 bladen gebruikt, met de nadruk op Noord- en West-Afrika. Amerika beslaat 28 kaartbladen, waarvan 16 voor Canada en de Verenigde Staten.
Opvallend is het grote aantal kaarten voor Europees Rusland (9 deelkaarten), Noord-Afrika (5 deelkaarten) en de nog dun bevolkte Verenigde Staten (13 deelkaarten); Florida, met een apart kaartblad, had in 1840 nog geen 55.000 inwoners. Minder opvallend is natuurlijk het grote aantal kaartbladen voor (Brits) Indië (11 deelkaarten).
De 48 stadsplattegronden zijn vooral van Europese steden. Buiten Europa zijn er alleen plattegronden van Calcutta, Boston, New York en Philadelphia. De keuze van de Europese steden lijkt soms merkwaardig, maar is dat niet als je bedenkt dat in die tijd bijvoorbeeld ook Dresden en Parma hoofdsteden van landen waren, van het koninkrijk Saksen resp. het onafhankelijke hertogdom Parma.
Literatuur over de stadsplattegronden
Melville C. Branch:
An Atlas of Rare
City Maps
Princeton Architectural Press,
New York, 1997, ISBN 1568980736
Overgenomen in andere atlassen
Het zijn mooie en degelijke kaarten, waarvoor veel onderzoek was gedaan. Het wekt dan ook geen verbazing dat sommige kaarten vrijwel integraal in andere publicaties zijn overgenomen. In die tijd kon dat blijkbaar nog zonder bronvermelding.
In de Duitse Sohr-Berghaus Hand-Atlas van 1847 is een kaart van New South Wales (Australië) opgenomen die, op de vertaling in het Duits na, dezelfde is als de SDUK-kaart (nummer 158). In diezelfde Duitse atlas zijn overigens meer kaarten uit andere atlassen overgenomen.
Nog veel opvallender zijn de stadplattegronden in de, eveneens Duitse, Meyers großer Hand-Atlas (uitgever: Bibliographisches Institut). Daarvan zijn er 14 afkomstig van de SDUK-plattegronden, namelijk: Lissabon, Madrid, Paris, London, Edinburgh, Neapel, München, Frankfurt, Amsterdam, Brüssel, Antwerpen, Kopenhagen, Stockholm en St. Petersburg. Er staat wel een ander kader omheen en de Engelse teksten zijn – meestal – in het Duits vertaald, maar de gelijkenis is onmiskenbaar. Ik heb begrepen dat Meyer wel officieel het publikatierecht van deze kaarten heeft verworven.
Society for the Diffusion of Useful Knowledge
- Below is a description of the map series in keywords. Related pages
-
The Society
SDUK P1. Amsterdam (1852)
- The 'Society for the Diffusion of Useful Knowledge' or
SDUK was founded in
London in 1826. One of its objects was to adapt scientific and other
advanced material for the public, especially the working class and the
middle class. The Society acted as an intermediary between authors and
publishers. Some of its publications
- Library of Useful Knowledge: a series of low priced books (6 pence or 1/40 pound each) about scientific topics, published biweekly.
- Penny Magazine: a magazine (priced at 1 penny or 1/240 pound) illustrated with woodcuts, discussing more day-to-day subjects; it was published weekly in the period 1832-1835.
- Maps and city plans: a series of maps of the entire world and a series of plans of the major cities at that time, published in the period 1830-1850 (price per installment of two maps: 1 shilling or 1/20 pound uncolored, 1½ shilling with outline coloring).
- The 'Society for the Diffusion of Useful Knowledge' or
SDUK was founded in
London in 1826. One of its objects was to adapt scientific and other
advanced material for the public, especially the working class and the
middle class. The Society acted as an intermediary between authors and
publishers. Some of its publications
- Maps and city plans
- The maps and plans appeared bimonthly in installments of two, that could be collected to build up an entire atlas. There were several publishers: Baldwin & Cradock, Chapman & Hall, Charles Knight & Co. and also the Society for the Diffusion of Useful Knowledge itself. After 1850, the maps bear the names of Edward Stanford and George Cox. Maps that appeared in the 1830's were often revised in the 1840's.
- The set of map sheets consisted of 161 geographical maps, 6 star maps and 48 city plans, some of these – London, Paris and Venice – in two sheets. Most maps were modern, but there were also a few historical maps, especially of Europe and Northern Africa.
- The maps were engraved in steel in order to achieve a clean print. They are usually hand colored in outline. The world maps are sometimes numbered, suggesting a collation in an atlas; the city plans remained unnumbered. Sheet sizes vary around 45 × 37 cm.
- Sources for the world maps are sometimes given in the lower left corner; in the lower right corner are the names of the engravers, usually J. & C. Walker. The city plans usually give the name of the cartographer in the lower left corner and the name of the engraver (rarely J. & C. Walker) in the lower right. Details can be found in the following lists.
- 12 out of the 161 map sheets are world maps. Europe takes 68 sheets, more than 40% of the total amount. 32 sheets are devoted to Asia, 12 of them to India. Africa takes 14 sheets, with an emphasis on the northern and western areas. The Americas have 28 map sheets, of which 16 are devoted to Canada and the United States.
- Special attention is given to Russia in Europe (9 regional maps), North Africa (5 maps) and the still sparsely populated United States (13 maps): Florida, with a sheet of its own, had less than 55,000 inhabitants in 1840. The attention given to India (11 regional maps) seems more in line with the English origin of the maps.
- The 48 city plans mostly depict European cities. The exceptions are Calcutta, Boston, New York and Philadelphia. The selection of the European cities looks a bit strange at first sight. Considering the fact that cities like Dresden and Parma were also national capitals (of the Kingdom of Saxony and the independent Duchy of Parma respectively), the selection seems more logical.
- More information on the city plans can be found in
Melville C. Branch: An Atlas of Rare City Maps
Princeton Architectural Press, New York, 1997, ISBN 1568980736
- Adopted in other atlases
- The maps are beautiful and solid, based on a lot of research. It is not surprising therefore that they were adopted, partially or in full, in other contemporary publications. In those days an acknowledgement must have been uncommon.
- The 4th edition (1847-1850) of the German Sohr-Berghaus Hand-Atlas contains a map of New South Wales (Australia) which is, apart form the translation in German, an exact copy of the SDUK map (number 158). That atlas, by the way, contains other adopted maps.
- Even more noticeable is the adoption of the city plans in the (also German) Meyers großer Hand-Atlas, published by Bibliographisches Institut. In Meyers Hand-Atlas, 14 of the city plans are based on the SDUK plans: Lissabon, Madrid, Paris, London, Edinburgh, Neapel, München, Frankfurt, Amsterdam, Brüssel, Antwerpen, Kopenhagen, Stockholm and St. Petersburg. The plans have a different border and most of the text has been translated in German, but the similarity is striking. I have understood, though, that Meyer has legally acquired the right to adopt these plans.
© M. Witkam, 2007
