Putzgers Historischer Schul-Atlas, 41e druk (1918)
See below for (a summary of) this text in English.
Hieronder staat de beschrijving van de atlas. Daarbij horen ook de volgende pagina's
Titelgegevens
Titel: Putzgers Historischer Schul-Atlas
Uitgever: Velhagen & Klasing, Bielefeld / Leipzig
Jaar: 1918 (41e druk)
Titelpagina:
F.W. Putzgers Historischer Schul-Atlas
zur Alten, Mittleren und Neuen Geschichte
in 324 Haupt- und Nebenkarten.
Bearbeitet und herausgegeben von Alfred Baldamus, Ernst Schwabe und Julius Koch.
Ausgeführt in der Geographischen Anstalt von Velhagen & Klasing in Leipzig.
Einundvierzigste Auflage.
Bielefeld und Leipzig Verlag von Velhagen & Klasing 1918.
achterkant:
Kartendruck von Körner & Sohn in Leipzig.
Textdruck von Günther, Kirstein & Wendler in Leipzig.
Vertaling:
F.W. Putzgers Historische Schoolatlas
voor de geschiedenis van de Oudheid, de Middeleeuwen en de Nieuwe Tijd
in 324 hoofd- en bijkaarten.
Bewerkt door Alfred Baldamus, Ernst Schwabe en Julius Koch.
Uitgevoerd in de Geografische Afdeling van Velhagen & Klasing in Leipzig.
Eenenveertigste druk.
Bielefeld en Leipzig Uitgeverij Velhagen & Klasing 1918.
- Deze atlas is genoemd naar Friedrich Wilhelm Putzger, auteur van de eerste 16 Duitse edities (1877-1890).
- Vanaf de 14e druk (1888) was Alfred Baldamus (mede-)auteur, vanaf 1899 in samenwerking met Ernst Schwabe. Daarbij was Baldamus verantwoordelijk voor de kaarten over de Middeleeuwen en de Nieuwe Tijd, en Schwabe voor die voor die over de Oudheid. Alfred Baldamus is overleden in 1908. Vanaf de 36e (1913) tot en met de 43e druk (1922) Julius Koch verantwoordelijk geweest voor de kaarten over de Middeleeuwen en de Nieuwe Tijd.
- De Jugendstil-band is voor de atlas gebruikt vanaf de 26e (1902) tot en met de 43e druk (1922).
Band
De atlas heeft een band van bruin 'calico' (gedrukt katoen) met een rode linnen rug. De afmetingen zijn 17,5 × 26 cm (B × H). Op de voorkant staan de titel, de namen van de auteurs, de naam van de uitgever en een censuuraanduiding (Z VII), alles binnen een Jugendstil-kader. De kaarten zijn gevouwen ingebonden.
Op het schutblad voorin staan advertenties voor enkele andere historische uitgaven, onder andere Droysens Historischer Handatlas. Achterin staan enkele recensies van de atlas en een overzicht van de historische wandkaarten van Alfred Baldamus.
Inhoud
De atlas heeft een titelpagina met op de achterkant de namen van de drukkerij van het kaartendeel (Körner & Sohn, Leipzig) en van het tekstdeel (Günther, Kirstein & Wendler, Leipzig). Daarna komen vier bladzijden met de inhoudsopgave, twee bladzijden met het voorwoord, en tien bladzijden met toelichting bij de kaarten.
Het kaartendeel begint met 40 kaartbladen genummerd 1-40, waarbij vaak ook de buitenkanten van de kaartbladen zijn gebruikt. Zo staat bijvoorbeeld op de 'voorkant' van blad 4 de kaart 4a, en op de 'achterkant' kaart 4b. Daarna komen 18 bladzijden met kaarten, genummerd 41-58. De kaartbladen bevatten een of meer hoofdkaarten en meestal veel bijkaarten. Volgens de titelpagina zijn er in totaal 324 hoofd- en bijkaarten. Zie voor alle details de lijst van kaarten, bijkaarten en schaal.
De bladen 1-12 bevatten kaarten over de Oudheid. Op de bladen 13-40 staan kaarten over de Middeleeuwen en de Nieuwe Tijd, met ook kaarten van enkele delen van Duitsland. De bladzijden 41-58 bevatten kaarten over de wereldoorlog, naar de stand van december 1917 (volgens het voorwoord). Sommige bladen zijn zo ingebonden dat ze met twee tegelijk uit te vouwen zijn waardoor een 'dubbel' kaartblad ontstaat.
De kaarten zijn vervaardigd in lithografie en afgedrukt in zinkdruk. Hierdoor was kleurendruk vrij eenvoudig te realiseren en kon in grote oplagen worden gedrukt. Er is gebruik gemaakt van vlakkleur en randkleur om de staatkundige indeling aan te geven. In de bovenmarge staan nummer en naam van de kaart. In de benedenmarge van de kaarten 41-58 staat ook © V. & K. (= Velhagen & Klasing) en "Abgeschlossen Ende Dez. 1917" (afgesloten eind december 1917), in overeenstemming met het voorwoord.
Vergelijking met de vooroorlogse uitgaven
In vergelijking met de vooroorlogse uitgaven, hier in het bijzonder de 36e druk uit 1913, zijn de kaarten 1-40 bijna identiek. Alleen op blad 40 is een bijkaart "Panama-Kanal 1905(1881)-1914" toegevoegd. Het belangrijkste verschil is de toevoeging van de kaarten 41-58 over de wereldoorlog. Oorspronkelijk waren in de uitgaven vanaf 1914 kaartbladen 41, 41a, 41b en 42, 42a, 42b toegevoegd, maar die zijn hier vervangen door 18 nieuwe kaarten (zie het voorwoord).
Putzgers Historischer Schul-Atlas, 41st edition (1918)
- Below is a description of the atlas in keywords. Related pages
- Title description
- Title: Putzgers Historischer Schul-Atlas
Publisher: Velhagen & Klasing, Bielefeld / Leipzig
Year: 1922 (43rd edition) - Title page:
F.W. Putzgers Historischer Schul-Atlas
zur Alten, Mittleren und Neuen Geschichte
in 324 Haupt- und Nebenkarten.
Bearbeitet und herausgegeben von Alfred Baldamus, Ernst Schwabe und Julius Koch.
Ausgeführt in der Geographischen Anstalt von Velhagen & Klasing in Leipzig.
Einundvierzigste Auflage.
Bielefeld und Leipzig Verlag von Velhagen & Klasing 1918. verso:
Kartendruck von Körner & Sohn in Leipzig.
Textdruck von Günther, Kirstein & Wendler in Leipzig. -
Translation:
F.W. Putzger's Historical School Atlas
for the Ancient, Medieval and Modern History
in 324 main and inset maps.
Edited by Alfred Baldamus, Ernst Schwabe and Julius Koch.
Produced in the Geographical Department of Velhagen & Klasing in Leipzig.
Forty first edition.
Bielefeld and Leipzig. Velhagen & Klasing Publishers. 1918. - This atlas is named after Friedrich Wilhelm Putzger, the author of the first 16 German editions (1877-1890).
- From the 14th edition (1888) Alfred Baldamus was (co-)author, from 1899 in cooperation with Ernst Schwabe. Baldamus was responsible for the maps on the Middle Ages and modern history, Schwabe was concerned with those on ancient history. Alfred Baldamus died in 1908. Julius Koch has been responsible for the maps on the Middle Ages and modern history in the 36th (1913) through 43rd edition (1922).
- The art nouveau binding has been used for the atlas from the 26th (1902) through the 43rd edition (1922).
- Title: Putzgers Historischer Schul-Atlas
- Binding
- The atlas has a brown calico binding with a red cloth spine; it measures 17.5 × 26 cm (W × H). On the front cover are the title, the names of the authors, the name of the publisher and a censorship impression (Z VII), all of it inside an art nouveau frame. The maps are bound folded.
- On the front endpaper are advertisements for some other historic publications, such as Droysens Historischer Handatlas. In the back are several reviews of the atlas and an overview of the historic wall maps by Alfred Baldamus.
- Contents
- The atlas has a title page with on its verso the names of the printers of the text section (Körner & Sohn, Leipzig) and map section (Günther, Kirstein & Wendler, Leipzig). Thereafter are four pages with the table of contents, two pages with the preface and ten pages of explanatory text.
- The map section begins with 40 maps sheets numbered 1-40, where the outside of a sheet often has been used for additional maps. Thus sheet 4 has a 'front side' 4a and a 'back side' 4b. Therafter are 18 map pages numbered 41-58. Each sheet contains one or more main maps and usually several inset maps. According to the title page the total number of main and inset maps is 324. Details can be found in the list of maps, inset maps and scale.
- The sheets 1-12 contain maps on ancient history. On the sheets 13-40 are maps on the Middle Ages and modern history, with several regional maps of Germany. The pages 41-58 contain maps on the World War, as of December 1917 (as mentioned in the preface). Some sheets are bound in such a way that two of them can be folded out next to each other, in fact forming a 'double' sheet.
- The maps have been produced in lithography and printed in zincography. This allowed for an easy color printing process in high volume. Area or outline color is used to indicate the political subdivision. In the upper margin name and number of the map are given. In the lower margin of the maps 41-58 is also mentioned © V. & K. (= Velhagen & Klasing) and "Abgeschlossen Ende Dez. 1917" (completed at the end of December 1917), in accordance with the preface.
- In comparison with the pre-war editions
- In comparison with the pre-war editions, especially the 36th edition from 1913, the maps 1-40 are almost identical. On sheet 40 an inset map "Panama-Kanal 1905(1881)-1914" was added. The main difference is the addition of the maps 41-58 on the World War. Originally the editions as from 1914 had additional maps 41, 41a, 41b and 42, 42a, 42b. They have been replaced with 18 new maps (see the preface).
© M. Witkam, 2013
