Reichard, Neuer Hand-Atlas, 15e druk (1838-1851)

See below for (a summary of) this text in English.

Hieronder staat de beschrijving van de atlas. Daarbij horen ook de volgende pagina's

• Plaatjes van de atlas
• Tabellen en lijsten bij de atlas
• Vergelijking (plaatjes) met de 9e druk

Titelgegevens

Titel: Reichard, Neuer Hand-Atlas über alle Theile der Erde
Uitgever: Friedrich Campe, Nürnberg
Jaar: 1838-1851 (15e druk)

Titelpagina (uitgave 1849): Neuer Hand-Atlas über alle Theile der Erde.
Nach den besten Hülfsmitteln und mit steter Rücksicht auf die neuesten politischen Ereignisse entworfen
von C.G. Reichard.
Inhalt. ...
Fünfzehnte, umgearbeitete und mit neuen Charten bereicherte Ausgabe.
Nürnberg  bei Friedrich Campe.  1849. Vertaling:
Nieuwe Handatlas van de gehele Aarde
Met de beste hulpmiddelen en met voortdurende aandacht voor de laatste staatkundige gebeurtenissen ontworpen
door C.G. Reichard.
Inhoud. ...
Vijftiende druk, herzien en met nieuwe kaarten aangevuld.
Nürnberg  Friedrich Campe.  1849.

• Reichard, Neuer Hand-Atlas, 1849
  Titelpagina met inhoudsopgave   XL
  Dit is de 15e en waarschijnlijk laatste druk van de wereldatlas van C.G. Reichard. In tegenstelling tot de eerdere edities, die steeds in één jaar gepubliceerd werden, is deze 15e druk verschenen in de periode van 1838 tot, waarschijnlijk, 1851. De hier beschreven exemplaren dateren van 1840 en 1849.
• Christian Gottlieb Reichard (1758-1837) is vooral bekend als cartograaf. Hij heeft ook meegewerkt aan de eerste uitgaven van Stielers Hand-Atlas; nog in de 2e druk daarvan (1846-1852) wordt hij op het titelblad vermeld. Reichard is verder bekend van zijn atlassen van de Oudheid; zie ook het overzicht.

Inhoud

De atlas heeft een titelpagina waarop ook de inhoudsopgave staat. Daarna komen 29 kaarten. Er is geen register. Het bladformaat is  36 × 34 cm (B × H)  in de uitgave van 1840, en  38 × 32,5 cm  in de uitgave van 1849.

De atlas begint met een wereldkaart in Mercatorprojectie en een 'kaart' van het zonnestelsel, met ook enkele vroegere ideeën over de opbouw daarvan; de buitenste planeet is hier Uranus. Daarna komen 2 kaarten van het westelijk en het oostelijk halfrond, 5 kaarten van de werelddelen, 15 van de landen in Europa (7 van Midden-Europa), en 5 van regio's buiten Europa. De eerstgenoemde twee kaarten, in de inhoudsopgave niet genummerd, zijn hier van de letters A en B voorzien. De andere kaarten zijn in de inhoudsopgave (en op deze pagina's) genummerd 1-27.

De kaarten zijn vervaardigd in kopergravure en met de hand gekleurd (staatkundige randkleuring). Vaak is er binnen het kaartkader een cartouche met de naam van de kaart en de namen van cartograaf Reichard en uitgever Campe. Op tien kaarten staat in de cartouche of onderaan de naam van de graveur: Hammer, Knittel of Serz.

De kaarten zijn niet gedateerd. Er staat ook geen schaal op de kaart maar meestal wel een schaalstok, waaruit de schaal is af te leiden; zie de lijst van kaarten, bijkaarten en schaal. Er staat vaak ook geen bladnummer op de kaarten.

De afgebeelde staatkundige situatie op de kaarten is niet altijd actueel. Zo wordt bijvoorbeeld Olivenza (de facto Spaans) nog bij Portugal gerekend (kaart 9) en Mexico en Midden-Amerika (onafhankelijk) bij Spanje (kaart 25).

Uitgaven

Van de 15e druk zijn in ieder geval uitgaven verschenen in 1838, 1840 en 1849. Misschien is er ook een uitgave uit 1851. Onderling verschillen de uitgaven niet veel. In de hier beschreven uitgave van 1849 zijn op sommige kaarten (8, 10, 11, 13, 14, 15, 16, 18 en 19) ook spoorwegen ingetekend; die waren er in de uitgave van 1840 nog niet. Op dezelfe kaarten en op nog enkele andere (3, 12, 17) heeft in 1849 de uitgever Friedrich Campe een tweede voornaam Nap. of Napol. (Napoleon?).

Vergelijking met eerdere edities

Vergeleken met eerdere uitgaven, hier in het bijzonder de 9e druk uit 1823, zijn er weinig wijzigingen. Er is één kaart toegevoegd (14. Noord-Duitsland) waardoor de oorspronkelijke kaarten 14-26 zijn hernummerd in 15-17. Verder is de vormgeving van de cartouches soms veranderd.

In de titel wordt gesuggereerd dat de atlas voortdurend wordt bijgewerkt naar de meest recente staatkundige situatie. In werkelijkheid is er nauwelijks verschil tussen de kaarten van de 15e druk (1840, 1849) en de 9e druk (1823). Zie ook de vergelijkende tabel en de pagina met plaatjes van beide uitgaven ter vergelijking naast elkaar.

Reichard, Neuer Hand-Atlas, 15th edition (1838-1851)

• Below is a description of the atlas in keywords. Related pages
  • Pictures of the atlas
  • Tables and lists to the atlas
  • Comparison (pictures) with the 9th edition

• Title description
  • Title: Reichard, Neuer Hand-Atlas über alle Theile der Erde
    Publisher: Friedrich Campe, Nürnberg
    Year: 1838-1851 (15th edition)
  • Title page: Neuer Hand-Atlas über alle Theile der Erde.
    Nach den besten Hülfsmitteln und mit steter Rücksicht auf die neuesten politischen Ereignisse entworfen
    von C.G. Reichard.
    Inhalt. ...
    Fünfzehnte, umgearbeitete und mit neuen Charten bereicherte Ausgabe.
    Nürnberg  bei Friedrich Campe.  1849. Translation:
    New Hand Atlas of the entire Earth
    With the best resources and a continuous attention for the latest political events, designed
    by C.G. Reichard.
    Contents. ...
    Ninth edition, revised and complemented with new maps.
    Nürnberg  Friedrich Campe. 1849.
  • Reichard, Neuer Hand-Atlas, 1849
    Title page with table of contents   XL
    This is the 15th and presumably last edition of the world atlas by C.G. Reichard. Unlike the earlier editions, that were all published in one year, this 15th edition appeared in a time span from 1838 to, probably, 1851. The copies described here are dated 1840 and 1849.
  • Christian Gottlieb Reichard (1758-1837) is best known as a cartographer. He also cooperated in the first editions of Stielers Hand-Atlas; his name is still mentioned on the title sheet of the 2nd edition (1846-1852). Reichard is also known for his atlases of the Ancient World; see the overview.
• Contents
  • The atlas has a title page on which the table of contents is printed as well. Thereafter are 29 maps. There is no index. Sheet size is  36 × 34 cm (W × H)  in the 1840 printing and  38 × 32.5 cm  in the 1849 printing.
  • The atlas begins with a world map in Mercator projection and a 'map' of the solar system, also with some earlier ideas about its structure; the outermost planet is Uranus. Thereafter are 2 maps of the hemispheres, 5 maps of the continents, 15 for countries in Europe (7 for Central Europe), and 5 for some regions outside Europe. The first two maps mentioned, not numbered in the table of contents, have been given the codes A and B on these pages. The other maps are numbered 1-27 the table of contents (and on these pages).
  • The maps have been produced in copper engraving; they are hand colored in outline (political division). On most maps there is a cartouche inside the map frame with the name of the map and the names of the cartographer Reichard and the publisher Campe. On ten map the name of the engraver is mentioned in the cartouche or in the lower margin: Hammer, Knittel or Serz.
  • The maps are not dated. No scale is given on the maps either, but usually there is a linear scale from which the actual scale can be derived; see the list of maps, inset maps and scale. A sheet number is missing on many maps as well.
  • The political situation depicted is not always up-to-date. On map 9 for example the city of Olivenza (de facto Spanish) is located in Portugal; on map 25 Mexico and Central America (independent) are indicated as Spanish possessions.
• Printings
  • The 15th edition was with certainty printed in 1838, 1840 and 1849. There may also be an 1851 printing. There are hardly any mutual differences between these printings. In the 1849 printing described here, on some maps (8, 10, 11, 13, 14, 15, 16, 18 and 19) railways are indicated; they were absent in the 1840 printing. On the same maps and some others in the 1849 printing (3, 12, 17) the publisher Friedrich Campe has a middle name Nap. or Napol. (Napoleon?).
• In comparison with earlier editions
  • In comparison with earlier editions, here in particular the 9th edition, only a few changes can be noticed. One map has been added (14. Northern Germany) and the original maps 14-16 have been renumbered 15-27. The design of the cartouches has changed in a few cases.
  • It is suggested in the title that the atlas is updated continuously after the most recent political situation. Actually there are hardly differences between the maps in the 15th edition (1840, 1849) and the 9th edition (1823). See also the comparison table and the page with pictures of both editions side by side for comparison purposes.

© M. Witkam, 2013