Lautensach, Handbuch zum Stieler (1926, 1944)

See below for (a summary of) this text in English.

Hieronder staat de beschrijving van het handboek. Daarbij horen ook de volgende pagina's

• Voorwoorden van het handboek
• Plaatjes van het handboek
• Tabellen en lijsten bij het handboek

Titelgegevens

Titel: Lautensach, Handbuch zum Stieler
Uitgever: Justus Perthes, Gotha
Jaar: 1926, 1944 (herdruk)

Titelpagina deel 1 (Allgemeine Geographie): Hermann Lautensach
Allgemeine Geographie zur Einführung in die Länderkunde
Ein Handbuch zum Stieler *
mit 143 Figuren im Text
Justus Perthes / Gotha

Vertaling:
Hermann Lautensach
Algemene geografie als inleiding tot de regionale geografie
Een handboek bij de Stieler *
met 143 figuren in de tekst
Justus Perthes, Gotha

Titelpagina deel 2 (Länderkunde): Hermann Lautensach
Laenderkunde
Ein Handbuch zum Stieler **
mit 129 Figuren im Text, 94 zum Teil bunten Bildern und 80 farbigen Karten
Justus Perthes / Gotha

Vertaling:
Hermann Lautensach
Regionale geografie
Een handboek bij de Stieler **
met 129 figuren in de tekst, 94 illustraties, gedeeltelijk in kleur, en 80 kaarten in kleur
Justus Perthes, Gotha

• Handbuch zum Stieler (1926)
  Voorkant banden   XL
  Dit is het handboek in twee delen bij de 10e druk van Stielers Hand-Atlas. Het eerste deel "Allgemeine Geographie" bevat een inleiding in de algemene geografie. In het tweede deel "Länderkunde" staan beschrijvingen van de werelddelen en landen.
• De auteur van dit handboek is de Duitse geograaf Hermann Lautensach (1886-1971).

Band

De oorspronkelijke uitgave (1926) van het handboek heeft, net als de atlas, een groene linnen band met leren rug. Op de voorkant staat de naam van de auteur, de titel en de toevoeging "Ein Handbuch zum Stieler". Auteur en titel staan ook op de rug. De decoratieve schutbladen in de uitgave van 1926 zijn, net als in de atlas, ontworpen door Hugo Steiner-Prag.

De herdruk uit 1944 heeft een veel soberder band van karton beplakt met een rode kunststof. De rug is van rood buckram: een stevig materiaal vervaardigd uit linnen en/of katoen. De decoratieve schutbladen ontbreken in deze uitgave.

Inhoud

Het eerste deel "Allgemeine Geographie" van het handboek heeft een titelpagina met op de achterkant het copyright en de vermelding van de herdruk in de uitgave van 1944. Daarna komen het voorwoord (2 bladzijden), de inhoudsopgave (4) en een lijst met errata (1). De eigenlijke tekst beslaat bijna 400 bladzijden met figuren in de tekst – kaartjes, diagrammen, schema's. Aan het einde is een afdeling met tabellen (21 bladzijden), een overzicht van relevante literatuur (11 bladzijden, ruim 400 titels) en een trefwoordenregister (7 bladzijden). Aan het eind is er een advertentie voor Stielers Hand-Atlas.

In dit deel worden in grote lijnen de fysische geografie en de 'antropogeografie' behandeld. De details zijn te vinden in de inhoudsopgave. Voor zover relevant staan er verwijzingen naar de kaarten van Stielers Hand-Atlas.

Het tweede deel "Länderkunde" heeft een titelpagina met ook op de achterkant het copyright en de vermelding van de herdruk van 1944. Ook hier komen vervolgens het voorwoord (4 bladzijden), de inhoudsopgave (5) en een lijst met errata (1). De tekst zelf beslaat hier bijna 800 bladzijden – dit deel is dan ook aanmerkelijk dikker – met figuren in de tekst en verder illustraties in kleur (aquarellen), zwart-wit illustraties (foto's) en kaarten in kleur. Het literatuuroverzicht beslaat hier 20 bladzijden met ruim 750 titels. Het wordt gevolgd door een lijst – met toelichting – van de aquarellen (5 bladzijden), een lijst van de foto's met bronvermelding (3), een lijst van de kaarten in kleur (3) en een trefwoordenregister (15).

Dit deel bevat beschrijvingen van de werelddelen en verschillende landen. Ruim de helft van de bladzijden is gewijd aan de landen in Europa, de rest aan de overige werelddelen. Alle details staan in de inhoudsopgave. Voor zover relevant staan er verwijzingen naar de kaarten van Stielers Hand-Atlas, in dit deel wat vaker dan in het eerste deel.

Van de 16 aquarellen zijn er 14 gemaakt door M. Zeno Diemer en de overige twee door M. Konopacki. De foto’s zijn afkomstig van verschillende bronnen. Vaak wordt de N.P.G. – Neue Photographische Gesellschaft, Berlin – als bron genoemd. Veel kaarten zijn, al dan niet bewerkt, ontleend aan de schoolatlassen 'Haack, Oberstufen-Atlas' en 'Sydow-Wagner, Methodischer Schulatlas'. De overige kaarten zijn speciaal voor het handboek ontworpen. De herkomst of bron staat steeds op de kaarten vermeld.

Uitgaven

De eerste uitgave van het handboek, in een groene linnen band met leren rug, dateert van 1926. In 1944 is een 'ongewijzigde' herdruk verschenen in een rode band met buckram rug. Daarin zijn twee van de kaarten in kleur en een illustratie weggelaten wegens oorlogsomstandigheden. In sommige versies van deze herdruk – niet in dit exemplaar – zijn passages gecensureerd door de betreffende tekst af te plakken.

---

Lautensach, Handbuch zum Stieler (1926, 1944)

• Below is a description of the handbook in keywords. Related pages
  • Prefaces of the handbook
  • Pictures of the handbook
  • Tables and lists to the handbook

• Title description
  • Title: Lautensach, Handbuch zum Stieler
    Publisher: Justus Perthes, Gotha
    Year: 1926, 1944 (reprint)
  • Title page volume 1 (Allgemeine Geographie): Hermann Lautensach
    Allgemeine Geographie zur Einführung in die Länderkunde
    Ein Handbuch zum Stieler *
    mit 143 Figuren im Text
    Justus Perthes / Gotha
    verso 1926:
     Copyright by Justus Perthes in Gotha 1926
    verso 1944:
     Copyright by Justus Perthes in Gotha 1926
     Unveränderter Neudruck 1944
    Translation:
    Hermann Lautensach
    General geography as an introduction to regional geography
    A handbook to the Stieler *
    with 143 text figures
    Justus Perthes, Gotha
    verso 1926:
     Copyright Justus Perthes in Gotha 1926
    verso 1944:
     Copyright Justus Perthes in Gotha 1926
     Unaltered reprint 1944
  • Title page volume 2 (Länderkunde): Hermann Lautensach
    Laenderkunde
    Ein Handbuch zum Stieler **
    mit 129 Figuren im Text, 94 zum Teil bunten Bildern und 80 farbigen Karten
    Justus Perthes / Gotha
    verso 1926:
     Copyright by Justus Perthes in Gotha 1926
    verso 1944:
     Copyright by Justus Perthes in Gotha 1926
     Unveränderter Neudruck 1944
    Translation: Translation:
    Hermann Lautensach
    Regional geography
    A handbook to the Stieler **
    with 129 text figures, 94 illustrations, some of the in color, and 80 colored maps
    Justus Perthes, Gotha
    verso 1926:
     Copyright Justus Perthes in Gotha 1926
    verso 1944:
     Copyright Justus Perthes in Gotha 1926
     Unaltered reprint 1944
  • Handbuch zum Stieler (1944)
    Front covers   XL
    This is the two volume handbook to the 10th edition of Stielers Hand-Atlas. The first volume "Allgemeine Geographie" consists of an introduction in general geography. The second volume "Länderkunde" contains descriptions of the continents and countries.
  • The author of this handbook is the German geographer Hermann Lautensach (1886-1971).
• Binding
  • The original edition (1926) of the handbook has a green cloth binding with a leather spine, just like the atlas. On the front cover is the name of the author, the title and the additional text "Ein Handbuch zum Stieler". Author and title are also mentioned on the spine. The decorative endpapers in the 1926 edition have been designed by Hugo Steiner-Prag, as in the atlas.
  • The 1944 reprint has a more plain cardboard binding pasted with red synthetic material. The spine is made of red buckram (stiff cloth, made of cotton or linen). The decorative endpapers are missing from this edition.
• Contents
  • The first volume "Allgemeine Geographie" of the handbook has a title page with the copyright on the back, mentioning the reprint in the 1944 edition. Thereafter are the preface (2 pages), the table of contents (4) and a list of errata (1). The actual text has almost 400 pages with text figures – maps, charts, diagrams. At the end is a table section (21 pages), an overview of relevant literature (11 pages, more than 400 titles) and a subject index (7 pages). On the last page is an advertisement for Stielers Hand-Atlas.
  • This volume outlines physical and human geography. Details can be found in the table of contents. Whenever relevant, references are given to the maps of Stielers Hand-Atlas.
  • The second volume "Länderkunde" also has a title page with the copyright on the back, mentioning the reprint, followed by the preface (4 pages), the table of contents (5) and a list of errata (1). The text itself has almost 800 pages – this volume is significantly heavier – with text figures and also color illustrations (watercolors), black and white illustrations (photos) and colored maps. The overview of literature covers 20 pages with over 750 titles. It is followed by a list – with explanations – of the watercolors (5 pages), a list of the pictures with sources (3), a list of the colored maps (3) and a subject index (15).
  • This volume contains descriptions of the continents and countries. More than half of the pages are devoted to the countries in Europe, the rest to the other continents. Details are given in the table of contents. References to the maps of Stielers Hand-Atlas are more frequent in this volume.
  • M. Zeno Diemer has made 14 out of the 16 watercolors; the other two are from M. Konopacki. The photos have several origins. Often the N.P.G. – Neue Photographische Gesellschaft, Berlin – is mentioned as a source. Many maps are derived from the school atlases 'Haack, Oberstufen-Atlas' en 'Sydow-Wagner, Methodischer Schulatlas', sometimes in a revised version. The other maps are specially designed for the handbook. The origin or source is always mentioned on the maps.
• Editions
  • The first edition of the handbook, in a green half-leather binding, was published in 1926. In 1944 an 'unaltered' reprint was published in a red binding with a buckram spine. In this edition two of the colored maps and one color illustration have been omitted because of war circumstances. In some versions of this reprint – not in this copy – several paragraphs have been censored by pasting blank paper over the text.

---

© M. Witkam, 2011

   

Atlassen Kaarten Thema's Info Summary Voorwoord Plaatjes Tabellen