Compendiöser Atlas, 11e druk (1853-1855)

See below for (a summary of) this text in English.

Hieronder staat de beschrijving van de atlas. Daarbij horen ook de volgende pagina's

• Plaatjes van de atlas
• Tabellen en lijsten bij de atlas

Titelgegevens

Titel: Compendiöser allgemeiner Atlas
Uitgever: Geographisches Institut, Weimar
Jaar: 1853-1855 (11e druk)

Titelpagina: Compendiöser allgemeiner Atlas der Erde und des Himmels.
Bearbeitet von H. Kiepert.
Inhalt: ...
Elfte verbesserte und vermehrte Auflage.
Weimar,  Druck und Verlag des Geographischen Instituts.  1853. Vertaling:
Beknopte algemene Atlas van de Aarde en de Hemel.
Bewerkt door H. Kiepert.
Inhoud: ...
Elfde gecorrigeerde en uitgebreide druk.
Weimar,  gedrukt en uitgegeven door het Geographische Institut.  1853.

• Compendiöser allgemeiner Atlas, 1853
  Titel   XL
  De eerste uitgaven van deze atlas waren ook bruikbaar als schoolatlas. Dat werd expliciet in de ondertitel vermeld. In de loop van de tijd heeft de atlas steeds meer het karakter gekregen van een kleine uitvoering van de veel grotere Allgemeine Hand-Atlas. Vanaf de 10e druk (1850) wordt in de ondertitel geen melding meer gemaakt van het gebruik als schoolatlas.
• De titel van deze atlas is afgeleid van het woord 'compendium' ofwel samenvatting.
• De auteur van de 2e tot en met de 8e druk was Carl Ferdinand Weiland. Hij wordt in deze 11e druk nog op twee kaarten als auteur genoemd.
• Van 1845 tot 1852 was Heinrich Kiepert werkzaam voor het Geographische Institut. In de 9e druk (1847) van deze atlas wordt hij naast Weiland genoemd als mede-auteur, vanaf de 10e (1850) tot en met de 15e en laatste druk (1881) als enige auteur.
• Vanaf 1856 werkte Kiepert voor de uitgeverij Dietrich Reimer in Berlijn. Daar verscheen van zijn hand onder andere Kiepert's Hand-Atlas (1860-1900).
• De eerste vijf (natuurkundige) kaarten in deze atlas zijn oorspronkelijk verschenen als supplement bij de 9e druk onder de titel 'H. Kiepert's kleiner physikalisch-geographischer Atlas'. Vanaf de 10e druk maken ze deel uit van de atlas zelf.

Band

Dit exemplaar is gebonden in een eenvoudige linnen (privé-)band zonder titel of andere aanduidingen van de inhoud. De afmetingen zijn  29 × 23 cm (B × H).  De kaarten zijn ongevouwen ingebonden.

Inhoud

De atlas heeft een bladzijde met een decoratieve titel – misschien bedoeld voor op de band – en een titelpagina met inhoudsopgave. Daarna komen 2 bladzijden met taalkundige opmerkingen en 8 bladzijden met toelichting bij de vijf natuurkundige kaarten. Het kaartendeel, met 35 kaarten, begint met de 5 natuurkundige kaarten en een lijst van gebruikte afkortingen van bergnamen op de natuurkundige kaart van Midden-Europa. Daarna komen een wereldkaart, een kaart van Europa en 18 kaarten van de Europese landen met de nadruk op Midden-Europa (10 kaarten). Daarna zijn er 8 kaarten van de overige werelddelen. Tenslotte zijn er 2 sterrenkundige kaarten. Er is geen register. Zie ook de lijst van kaarten, bijkaarten en schaal.

Op de 5 natuurkundige kaarten – Wereld, Amerika, Azië, Europa, Midden-Europa – staan bergketens en vulkanen, rivieren, zeestromen, winden en dergelijke afgebeeld. Op de kaarten van Azië en Europa is ook informatie te vinden over klimaat en vegetatie. Op de kaart van Midden-Europa is laagland aangegeven met een vlakkleur. Op de andere 28 kaarten ligt de nadruk op de staatkundige indeling, aangegeven door een randkleur met bies. De 2 sterrenkundige kaarten zijn ongekleurd.

De kaarten zijn vervaardigd in kopergravure en met de hand gekleurd. Rechtsboven staat steeds het kaartnummer in Romeinse cijfers. In het midden van de benedenmarge staat de naam van de uitgever en het jaar – hier steeds 1853. Linksonder staat op 34 kaarten de naam van de cartograaf, meestal H. Kiepert en soms ook C. Ohmann. Op 31 kaarten worden graveurs genoemd. Details zijn te vinden in de lijst van cartografen en graveurs.

Uitgaven

Van deze 11e druk zijn uitgaven bekend uit 1853 en 1855.

Compendiöser Atlas, 11th edition (1853-1855)

• Below is a description of the atlas in keywords. Related pages
  • Pictures of the atlas
  • Tables and lists to the atlas

• Title description
  • Title: Compendiöser allgemeiner Atlas
    Publisher: Geographisches Institut, Weimar
    Year: 1853-1855 (11th edition)
  • Title page: Compendiöser allgemeiner Atlas der Erde und des Himmels.
    Bearbeitet von H. Kiepert.
    Inhalt: ...
    Elfte verbesserte und vermehrte Auflage.
    Weimar,  Druck und Verlag des Geographischen Instituts.  1853. Translation:
    Concise general Atlas of the Earth and the Skies.
    Edited by H. Kiepert.
    Contents: ...
    Eleventh corrected and expanded edition.
    Weimar,  printed and published by the Geographische Institut.  1853.
  • Compendiöser allgemeiner Atlas, 1853
    Title   XL
    The first editions of this atlas could also be used as a school atlas, which was explicitly mentioned in the subtitle. During the years the character of the atlas has changed to that of a smaller version of the comprehensive Allgemeine Hand-Atlas. In the 10th (1850) and later editions no more mention is made of the usage as a school atlas.
  • The title of the atlas is derived from the word 'compendium' or summary.
  • The author of the 2nd through 8th editions was Carl Ferdinand Weiland. In this 11th edition his name is still mentioned on two maps.
  • From 1845 until 1852 Heinrich Kiepert worked for the Geographische Institut. In the 9th edition (1847) of this atlas he is mentioned as a coauthor with Weiland, in the 10th (1850) through 15th and latest edition (1881) as the only author.
  • From 1856 Kiepert worked for the Dietrich Reimer publishing company in Berlin. One of his publications was Kiepert's Hand-Atlas (1860-1900).
  • The first five (physical) maps in this atlas were originally published as a supplement to the 9th edition under the title 'H. Kiepert's kleiner physikalisch-geographischer Atlas'. In the 10th and later editions they are part of the atlas itself.
• Binding
  • This copy is bound in a simple (private) cloth binding without a title or other indications of the contents. It measures  29 × 23 cm (W × H).  The maps are bound unfolded.
• Contents
  • The atlas has a page with a decorative title – perhaps intended for the front cover of the book – and a title page with the table of contents. Then come 2 pages of linguistic remarks and 8 pages of explanations to the five physical maps. The map section, with 35 maps, begins with the 5 physical maps and a list of abbreviations of mountain names used on the physical map of Central Europe. Thereafter are a world map, a map of Europe and 18 maps of European countries with an emphasis on Central Europe (10 maps). Then there are 8 maps of the other continents. Finally, there are 2 astronomical maps. There is no index. See also the list of maps, inset maps and scale.
  • On the 5 physical maps – World, America, Asia, Europe, Central Europe – are depicted the mountain ranges and volcanoes, rivers, sea currents, winds and the like. On the maps of Asia and Europe there is also information on climate and vegetation. On the map of Central Europe the lowland is indicated with an area color. On the other 28 maps the emphasis is on the political division, indicated by an outline color with edging. The 2 astronomical maps are uncolored.
  • The maps are produced in copper engraving and hand colored. In the upper right is always the map number in Roman numerals. In the middle of the bottom margin is the name of the publisher and the year – in this copy always 1853. In the bottom left of 34 maps the name of the cartographer is mentioned, usually H. Kiepert and sometimes also C. Ohmann. On 31 maps the engravers are mentioned. Details can be found in the list of cartographers and engravers.
• Printings
  • Known printings of the 11th edition are dated 1853 and 1855.

© M. Witkam, 2012