Sohr's (Schul-)Atlas von Deutschland (1841)

See below for (a summary of) this text in English.

Hieronder staat de beschrijving van de atlas. Daarbij horen ook de volgende pagina's

• Plaatjes van de atlas
• Tabellen en lijsten bij de atlas

Titelgegevens

Titel: Sohr's Atlas von Deutschland
Uitgever: Carl Flemming, Glogau
Jaar: 1841

Titelpagina: Dr. K. Sohr's vollständiger Atlas von Deutschland
zum Schul- und Hausgebrauch in 28 Blättern.
Dieser Atlas enthält: ...
Preis ...
Glogau, 1841.  Druck und Verlag von C. Flemming. Vertaling:
Dr. K. Sohr's volledige Atlas van Duitsland
in 28 kaartbladen, voor school- en thuisgebruik.
Deze atlas bevat: ...
Prijs: ...
Glogau, 1841.  Gedrukt en uitgegeven door C. Flemming.

• Sohr's Atlas von Deutschland, 1841
  Titelpagina (binnenomslag)   XL
  De afzonderlijke kaarten in deze atlas zijn bedoeld als aanvulling op de schoolatlassen van Flemming
  • Handtke's Schul-Atlas
  • Flemming's Elementar-Schul-Atlas
  Daarin staat ook steeds één kaart van het land of de provincie waar de atlas werd verkocht.
• Bij elkaar geven deze kaarten een beeld van wat toen Duitsland werd genoemd: het gebied van de Duitse Bond ofwel grote delen van het latere Duitsland en het westen van het keizerrijk Oostenrijk.
• De naam Dr. Karl Sohr is een pseudoniem, vermoedelijk van Friedrich Handtke (1815-1879), de auteur van (onder andere) de bovengenoemde schoolatlassen.

Band

Dit exemplaar heeft een kartonnen band van  27 × 20,5 cm (B × H)  met een linnen rug. De band is beplakt met donkergroen gemarmerd papier; op de voorkant zit een leeg etiket waarop waarschijnlijk de titel had moeten staan. Deze band lijkt bedoeld als bescherming voor het papieren binnenomslag  (26,5 × 20 cm)  waar op de voorkant de titel staat en op de achterkant informatie over andere atlassen van Flemming: Handtke's Schul-Atlas en Sohr's Grosser Handatlas.

Inhoud

De voorkant van het binnenomslag bevat de titel, de inhoudsopgave, de prijs (in de geldsoorten die toen in omloop waren) van zowel de hele atlas als van de losse kaarten, het jaartal van uitgave en de naam van de uitgever. Het geheel is voorzien van een randornament.

De atlas bevat 28 kaarten van de landen in de Duitse Bond en van de provincies van Pruisen die daarbuiten liggen. De kaarten zijn vervaardigd in lithografie en met de hand gekleurd (randkleur voor de staatkundige indeling). Er is geen register.

Op de kaarten staat niet het kaartnummer dat in de inhoudsopgave wordt genoemd. Dat is wel begrijpelijk omdat elke kaart afzonderlijk in Handtke's Schul-Atlas gebruikt moest kunnen worden – en daar hebben ze steeds het nummer 25. Op twee kaarten staat wel het nummer dat ze hebben in de Schul-Atlas.

• Nº 13 = Handtke's Schul-Atlas Nº XV (Der Preussische Staat)
• Nº 14 = Handtke's Schul-Atlas Nº XIV (Deutschland)

In de marge van de kaarten staan de naam van het gebied, de naam van de uitgever, een schaalstok waaruit de schaal is af te leiden, en zo nodig een verklaring van de gebruikte staatkundige kleuren.

Uitgaven

Voor zover bekend is dit de enige uitgave van deze atlas, gedateerd 1841 en met 28 kaarten. De kaarten in Handtke's Schul-Atlas, uitgegeven tot 1878 of later, zullen waarschijnlijk wel regelmatig bijgewerkt zijn. Op de band van de 8e druk van uit 1851 (zie de pagina met plaatjes) staat deze atlas vermeld met als titel Schul-Atlas von Deutschland. Daarbij waren vier extra kaarten leverbaar

• Siebenbürgen
• Die Anhaltischen Fürstenthümer
• Die Lippischen Fürstenthümer
• Grossherzogthum Oldenburg

Van deze en dergelijke kaarten heb ik geen spoor kunnen vinden.

Sohr's (Schul-)Atlas von Deutschland (1841)

• Below is a description of the atlas in keywords. Related pages
  • Pictures of the atlas
  • Tables and lists to the atlas

• Title description
  • Title: Sohr's Atlas von Deutschland
    Publisher: Carl Flemming, Glogau
    Year: 1841
  • Title page:
    Dr. K. Sohr's vollständiger Atlas von Deutschland
    zum Schul- und Hausgebrauch in 28 Blättern.
    Dieser Atlas enthält: ...
    Preis ...
    Glogau, 1841.  Druck und Verlag von C. Flemming. Translation:
    Dr. K. Sohr's complete Atlas of Germany
    in 28 map sheets, for school and home use.
    This atlas contains: ...
    Price: ...
    Glogau, 1841.  Printed and published by C. Flemming.
  • Sohr's Atlas von Deutschland, 1841
    Title page (innner cover)   XL
    The individual maps in this atlas are intended to be an addition to the school atlases from Flemming.
    • Handtke's Schul-Atlas
    • Flemming's Elementar-Schul-Atlas
    Those atlases always contain one map of the country or province where the atlas was sold.
  • Together these maps depict what was then called Germany: the territory of the German Confederation consisting of most of the later Germany and the western half of the Austrian Empire.
  • The name of Dr. Karl Sohr is a pseudonym, probably of Friedrich Handtke (1815-1879), the author of (among others) the school atlases mentioned above.
• Binding
  • This copy has a cardboard binding measuring  27 × 20.5 cm (W × H)  with a cloth spine. It is pasted with dark green marbled paper; on the front cover is an empty label, probably meant for the title. This binding seems intended as protection of the paper inner cover  (26.5 × 20 cm)  which has the title on the front and more information on other atlases from Flemming on the back: Handtke's Schul-Atlas and Sohr's Grosser Handatlas.
• Contents
  • The front of the inner cover mentions the title, the table of contents, the price (in currencies that were in circulation at the time) of the entire atlas and of the individual maps, the publication year and the name of the publisher. The whole is provided with a border ornament.
  • The atlas contains 28 maps of the countries in the German Confederation and of the provinces of Prussia outside of it. The maps are produced in lithography and hand colored (outline color for the political subdivision). There is no index.
  • The maps don't bear the number mentioned in the table of contents; understandable because each individual maps should be used in Handtke's Schul-Atlas – where they always have the number 25. On two of the maps their number in the Schul-Atlas is given.
    • Nº 13 = Handtke's Schul-Atlas Nº XV (Der Preussische Staat)
    • Nº 14 = Handtke's Schul-Atlas Nº XIV (Deutschland)
    The margins of the maps contain the name of the region, the name of the publisher, a linear scale from which the scale can be derived, and if necessary an explanation of the political colors used.
• Editions
  • To my knowledge this is the only edition of this atlas, dated 1841 and with 28 maps. The maps in Handtke's Schul-Atlas, published until 1878 or later, must have been updated on a regular basis. On the cover of the 8th edition from 1851 (see the pictures page), this atlas is mentioned with the title Schul-Atlas von Deutschland. Four additional maps were available
    • Siebenbürgen
    • Die Anhaltischen Fürstenthümer
    • Die Lippischen Fürstenthümer
    • Grossherzogthum Oldenburg
    I have not been able to trace these or similar maps.

© M. Witkam, 2012