Spehr's geographischer Universal-Atlas (1825)

See below for (a summary of) this text in English.

Hieronder staat de beschrijving van de atlas. Daarbij horen ook de volgende pagina's

• Plaatjes van de atlas
• Tabellen en lijsten bij de atlas

Titelgegevens

Titel: Spehr's geographischer Universal-Atlas
Uitgever: F.W. Spehr, Kunst- und Geographisches Bureau, Braunschweig
Jaar: 1825

Titelpagina: Universal-Atlas der neueren Geographie
für höhere und niedere Schulen, Zeitungsleser und jeden Freund der Erdkunde Vertaling:
Algemene atlas van de hedendaagse aardrijkskunde
voor scholen, krantenlezers, en iedereen met belangstelling voor aardrijkskunde

• Spehr's geographischer Universal-Atlas, 1825
  8. Charte von Europa   XL
  Europa
  Friedrich Wilhelm Spehr (1799-1833) was wiskundige, gespecialiseerd in de combinatoriek. Vanaf 1821 heeft hij ook atlassen vervaardigd en uitgegeven.
• Deze Universal-Atlas was bedoeld als 'algemene' atlas en als schoolatlas. Hij is nooit voltooid. Er zijn maar 36 van de geplande 90 kaarten verschenen; zie de geplande inhoud. Later zijn, op basis van de wel verschenen kaarten, minder omvangrijke atlassen gemaakt. Zie ook het overzicht.
• De hier vermelde titelpagina is ontleend aan de literatuur. Dit exemplaar is een verzameling van kaarten uit de atlas, zonder titelpagina. Op de kaarten zelf staat rechtsboven steeds de titel 'F.W. Spehr's geographischer Universal-Atlas'.
• Deze beschrijving is gebaseerd op enkele van de bekende min of meer 'volledige' exemplaren: een in de Stadtbibliothek Braunschweig, een in het Museum für Kunst und Gewerbe Hamburg, en dit exemplaar.

Band

Dit exemplaar van de atlas bestaat uit 28 van de 36 verschenen kaartbladen in een privé-band. De kaarten zijn ooit opengevouwen ingebonden – ze waren oorspronkelijk gevouwen. Het formaat van de opengevouwen kaarten is  34 × 44 cm (H × B).  De band is dus iets groter:  35 × 45 cm.

Inhoud

De volledige atlas had 90 kaartbladen moeten bevatten; zie de geplande inhoud. De atlas moest beginnen met 4 sterrenkundige kaarten en 3 wereldkaarten. Daarna zouden er 54 kaarten van Europa en de Europese landen komen, 14 van Azië, 5 van Afrika, 9 van Noord- en Zuid-Amerika en 1 van Australië en Oceanië.

Bij de 54 kaarten van Europa ligt de nadruk op Oostenrijk en Duitsland. Er zijn 3 overzichtskaarten en 28 deelkaarten, 7 van Oostenrijk, 11 van Pruisen en 10 van de andere Duitse staten. Bij de overige 23 kaarten van Europa was voor elk land een kaart gepland, met soms enkele deelkaarten zoals voor Engeland, Schotland, Sleeswijk en Holstein – de laatste twee waren toen deel van Denemarken. Voor de andere werelddelen is er steeds een overzichtskaart en zijn er enkele deelkaarten.

Van de 90 geplande kaarten zijn er in de periode 1822-1825 uiteindelijk 36 verschenen; ook terug te vinden in de geplande inhoud. Dat zijn de 4 sterrenkundige kaarten, de 3 wereldkaarten, de 5 overzichtskaarten van de werelddelen, 17 kaarten van landen in Europa en 7 van landen in Latijns-Amerika.

De 28 kaarten in dit exemplaar zijn in koper gegraveerd en de meeste zijn met de hand gekleurd (randkleur). Gezien de onderstrepingen lijkt het boek als schoolatlas gebruikt te zijn.

Bijna alle kaarten zijn voorzien van een decoratieve cartouche met daarin vaak een jaartal (1822-1825); zie de lijst van kaarten en datering. Op de kaarten staat geen schaal vermeld, en meestal is er ook geen schaalstok. Op de meeste kaarten staat F.W. Spehr genoemd als cartograaf. Op veel kaarten komt ook de naam voor van de graveur: L. Schulze of H. Wildt. Een volledig overzicht staat in de lijst van cartografen en graveurs.

Spehr's geographischer Universal-Atlas (1825)

• Below is a description of the atlas in keywords. Related pages
  • Pictures of the atlas
  • Tables and lists to the atlas

• Title description
  • Title: Spehr's geographischer Universal-Atlas
    Publisher: F.W. Spehr, Kunst- und Geographisches Bureau, Braunschweig
    Year: 1825
  • Title page: Universal-Atlas der neueren Geographie
    für höhere und niedere Schulen, Zeitungsleser und jeden Freund der Erdkunde Translation:
    Universal Atlas of Modern Geography
    for schools, newspaper readers and anyone interested in geography
  • Spehr's geographischer Universal-Atlas, 1825
    8. Charte von Europa   XL
    Europe
    Friedrich Wilhelm Spehr (1799-1833) was a mathematician, specialized in combinatorics. From 1821 he also produced and published atlases.
  • This Universal-Atlas was meant to be a 'general' and a school atlas. It was never completed. Only 36 out of the 90 planned maps were ever published; see the contents as planned. Less comprehensive atlases have been produced afterwards, based on the existing maps. See also the overview.
  • The title page given here has been derived from the literature. This copy is a simply collection of maps from the atlas, without a title page. On the maps themselves the title reads 'F.W. Spehr's geographischer Universal-Atlas' – in the upper margin on the right.
  • This description is based on some of the more or less 'complete' copies: one in the Stadtbibliothek Braunschweig, one in the Museum für Kunst und Gewerbe Hamburg, and this copy.
• Binding
  • This copy of the atlas contains 28 out of the 36 published map sheets in a private binding. The maps have been bound unfolded but they still have a centerfold. The unfolded map size is  34 × 44 cm (H × W).  Therefore the binding is slightly larger:  35 × 45 cm.
• Contents
  • The complete atlas should have contained 90 map; see the contents as planned. It started with 4 astronomical maps and 3 world maps. Thereafter should be 54 maps of Europe and the European countries, 14 for Asia, 5 for Africa, 9 for North and South America and 1 for Australia and Oceania.
  • Among the 54 maps of Europe there is an emphasis on Austria and Germany. There are 3 general and 28 regional maps, 7 of Austria, 11 of Prussia and 10 of the other German states. In the remaining 23 maps of Europe a map for each country was planned, with sometimes a few regional maps such as England, Scotland, Schleswig and Holstein – the last two were part of Denmark in those days. For the other continents, there is always a general map and there are several regional maps.
  • Of the 90 planned maps only 36 have appeared (in the 1822-1825 period), as reflected in the planned content. These are the 4 astronomical maps, the 3 world maps, the 5 general maps of the continents, 17 maps of European countries and 7 of countries in Latin America.
  • The 28 maps in this copy are copper engraved. Most of them are hand colored in outline. Considering the underlining the book seems to be used as a school atlas.
  • Almost all maps have a decorative cartouche often containing a year (1822-1825); see the list of maps and date. A scale is not given on the maps, and usually there is also no linear scale. On most maps is F.W. Spehr named as the cartographer. On many maps, the name of the engraver, L. Schulze or H. Wildt, is also present. Details can be found in the list of cartographers and engravers.

© M. Witkam, 2013