Kleiner Atlas der Deutschen Bundes-Staaten, 1e druk (1838)

See below for (a summary of) this text in English.

Hieronder staat de beschrijving van de atlas. Daarbij horen ook de volgende pagina's

• Plaatjes van de atlas
• Tabellen en lijsten bij de atlas

Titelgegevens

Titel: Kleiner Atlas der Deutschen Bundes-Staaten
Uitgever: Justus Perthes, Gotha
Jaar: 1838 [1e druk]

Titelpagina: Kleiner Atlas der Deutschen Bundes-Staaten
(den ganzen Preuſsischen Staat inbegriffen)
für Schulen und zum häuslichen Gebrauch besorgt von Adolf Stieler.
Inhalt.  ...
Gotha, bei Justus Perthes. 1838. Vertaling:
Kleine atlas van de Duitse Bondsstaten
(inclusief de hele Pruisische Staat)
voor school- en huisgebruik bewerkt door Adolf Stieler.
Inhoud.  ...
Gotha, Justus Perthes. 1838.

• Kleiner Atlas der Deutschen Bundes-Staaten, 1838
  Titelpagina   XL
  Dit is de, niet als zodanig aangegeven, eerste druk van de atlas. In de latere uitgaven wordt wel steeds het nummer van de druk vermeld.
• Deze atlas bevat kaarten van de landen van de Duitse Bond. De belangrijkste landen daarin waren het Keizerrijk Oostenrijk en het Koninkrijk Pruisen.
• Niet heel Pruisen lag binnen de Duitse Bond (en ook niet heel Oostenrijk). Deze atlas bevat, zoals ook op de titelpagina wordt vermeld, wel de kaarten van heel Pruisen. Kaarten van het deel van Oostenrijk dat buiten de Duitse Bond ligt, zijn niet in de atlas opgenomen.
• De afzonderlijke kaarten van deze atlas werden meestel gebruikt als 'regiokaarten' in Stielers Schulatlas.

Band

De kaarten van deze atlas werden meestal los gebruikt als aanvullende kaart in Stielers Schulatlas. Ze zijn dus doorgaans niet ingebonden als een complete atlas. Dit exemplaar heeft een eenvoudige kartonnen band van  30,5 × 24 cm (B × H)  met leren rug en hoeken. De kaarten zijn ongevouwen ingebonden.

Inhoud

De atlas heeft een titelpagina en 29 kaarten, verdeeld in drie afdelingen (zie ook de inhoudsopgave).

1. Pruisen en Anhalt: een overzichtskaart van Pruisen en 8 kaarten van de Pruisische provincies; de vorstendommen Anhalt liggen bijna helemaal binnen Pruisen.
2. De andere Midden- en Noord-Duitse staten: 9 kaarten van Mecklenburg, Holstein, Hannover, Saksen, Thüringen, Hessen en de vrije steden Hamburg, Lübeck, Bremen en Frankfurt.
3. De Zuid-Duitse staten: 11 kaarten van Baden, Beieren, Württemberg en het deel van Oostenrijk dat binnen de Duitse Bond ligt.

De kaarten zijn vervaardigd in kopergravure en met de hand gekleurd (randkleur met bies). Bovenaan staat de tekst "Stieler's Atl. d. D. Bundes-St." en het bladnummer in Romeinse cijfers. Onderaan staat vaak "Gotha, bei Justus Perthes" en soms ook toelichting en statistieken bij de kaart. Op enkele kaarten staat een jaar (1835, 1838) of een graveur vermeld (Luther, Leidenfrost, Stier, Mädel II). Zie ook de inhoudsopgave.

De kaarten hebben tamelijk uniforme schalen.

1. De Pruisische provincies  1:1.900.000
2. De andere Midden- en Noord-Duitse staten rond de  1:1.000.000
3. De Zuid-Duitse staten  1:1.900.000

Die schalen zijn overigens op de kaarten zelf niet aangegeven. Ze zijn uit de meestal getekende schaalstok te herleiden. Zie ook de lijst van kaarten, bijkaarten en schaal.

Kleiner Atlas der Deutschen Bundes-Staaten, 1st edition (1838)

• Below is a description of the atlas in keywords. Related pages
  • Pictures of the atlas
  • Tables and lists to the atlas

• Title description
  • Title: Kleiner Atlas der Deutschen Bundes-Staaten
    Publisher: Justus Perthes, Gotha
    Year: 1838 [1st edition]
  • Title page: Kleiner Atlas der Deutschen Bundes-Staaten
    (den ganzen Preuſsischen Staat inbegriffen)
    für Schulen und zum häuslichen Gebrauch besorgt von Adolf Stieler.
    Inhalt.  ...
    Gotha, bei Justus Perthes. 1838. Translation:
    Minor Atlas of the States of the German Confederation
    (including the entire Prussian State)
    For schools and home use edited by Adolf Stieler.
    Contents.  ...
    Gotha, Justus Perthes. 1838.
  • Kleiner Atlas der Deutschen Bundes-Staaten, 1838
    Title page   XL
    This is the first edition, not indicated as such, of the atlas. In subsequent versions the edition number is always mentioned.
  • This atlas contains maps of the countries of the German Confederation. Its main countries were the Austrian Empire and the Kingdom of Prussia.
  • Not all of Prussia was situated inside the German Confederation (not all of Austria either). As the title page indicates, this atlas contains maps of the entire Prussia. Not included are maps of the parts of Austria outside the German Confederation.
  • The individual maps of this atlas were also used as 'regional maps' in Stielers Schulatlas.
• Binding
  • The maps of this atlas were mostly used as additional map in Stielers Schulatlas. Usually they are not bound into a complete atlas. This copy has a plain cardboard binding measuring  30,5 × 24 cm (W × H)  with leather spine and corners. The maps are bound unfolded.
• Contents
  • The atlas has a title page and 29 maps, divided in three sections (see the table of contents).
    1. Prussia and Anhalt: a general map of Prussia and 8 maps of the Prussian provinces; the principalities of Anhalt are almost completely surrounded by Prussian territory.
    2. The other Central and North German states: 9 maps of Mecklenburg, Holstein, Hanover, Saxony, Thuringia, Hessen and the free cities of Hamburg, Lübeck, Bremen and Frankfurt.
    3. The South German states: 11 maps of Baden, Bavaria, Württemberg and the part of Austria that is inside the German Confederation.
  • The maps have been produced in copper engraving and colored by hand (outline color with edging). In the upper margin are the text "Stieler's Atl. d. D. Bundes-St." and the sheet number in Roman numerals. In the lower margin are often mentioned "Gotha, bei Justus Perthes" and sometimes an explanation and statistics to the map. On a few maps a year (1835, 1838) is given or the name of the engraver (Luther, Leidenfrost, Stier, Mädel II). See also the table of contents.
  • The maps have rather uniform scales.
    1. The Prussian provinces  1:1.900.000
    2. The other Central and North German states around  1:1.000.000
    3. The South German states  1:1.900.000
    Those scales are not mentioned on the maps. They can be derived from the linear scale that is usually present. See also the list of maps, inset maps, scale.

© M. Witkam, 2011