Heunisch, Taschen-Atlas, 2e druk (ca. 1827)

See below for (a summary of) this text in English.

Hieronder staat de beschrijving van de atlas. Daarbij horen ook de volgende pagina's

• Plaatjes van de atlas
• Tabellen en lijsten bij de atlas

Titelgegevens

Titel: Heunisch, Taschen-Atlas
Uitgever: D.R. Marx, Karlsruhe en Baden
Jaar: ca. 1827 (2e druk)

Titelpagina (ontbreekt bij dit exemplaar): Taschen Atlas über alle Theile der Erde
für den ersten geographischen Unterricht in Knaben- und Mädchen-Schulen
von A.I.V. Heunisch
Carlsruhe und Baden, Verlag der D.R. Marx'schen Buchhandlung. Vertaling:
Zakatlas van de gehele Aarde
voor het eerste aardrijkskunde-onderwijs in jongens- en meisjesscholen
door A.I.V. Heunisch
Karlsruhe en Baden, uitgegeven door de boekhandel van D.R. Marx.

• Heunisch, Taschen-Atlas, ca. 1827
  2. Europa   XL
  Een jaartal ontbreekt in deze atlas, maar hij dateert waarschijnlijk van 1827. Op de kaarten staat al het in 1826 ontstane Hertogdom Saksen-Coburg en Gotha. Het gebied van het latere Bremerhaven hoort nog bij het Koninkrijk Hannover; het werd in 1827 aan de Vrije Stad Bremen overgedragen.
• Een titelpagina ontbreekt in dit exemplaar, dus het editienummer is onzeker. Er is een 2e druk bekend, zonder jaar, met 23 kaarten. Er is ook een 6e druk, uit 1830, met 24 kaarten. De aanduiding '2e druk' is hier dus min of meer willekeurig.

Band

Dit exemplaar bestaat uit de 23 losse kaarten  (12,5 × 15 cm, H × B),  ongevouwen in een nieuw kartonnen omslag. De gaatjes in de linkermarge wijzen op een vroegere binding met garen.

Inhoud

De atlas bestaat uit 23 kaarten, beginnend met een wereldkaart met het westelijk en oostelijk halfrond. Daarna komen 18 kaarten van de landen in Europa, waarvan 7 van Duitsland en Oostenrijk. De overige 4 kaarten zijn van de andere werelddelen Azië, Afrika, Amerika en Australië. In latere edities, bijvoorbeeld de 9e druk, is dat aantal overigens uitgebreid tot 31, met aparte kaarten van Noord- en Zuid-Amerika en enkele andere gebieden buiten Europa; zie ook de inhoudsopgave van de 2e en de 9e druk.

De kaarten, vaak nogal summier en slordig getekend, zijn gedrukt in lithografie en met de hand gekleurd: randkleur voor de staatkundige indeling. Bijna altijd staat rechtsboven in het kaartkader het bladnummer. Onderin staan naam en plaats van de uitgever: "Carlsruhe und Baden in der D.R. Marx'schen Buchhandlung". Binnen het kaartkader staat de naam van het kaartblad en de naam van de auteur A.I.V. Heunisch – ook geschreven als Heünisch. Er staat geen schaal of schaalstok op de kaarten. De enige aanwijzing daarvoor is het gradennet.

Heunisch, Taschen-Atlas, 2nd edition (ca. 1827)

• Below is a description of the atlas in keywords. Related pages
  • Pictures of the atlas
  • Tables and lists to the atlas

• Title description
  • Title: Heunisch, Taschen-Atlas
    Publisher: D.R. Marx, Karlsruhe and Baden
    Year: ca. 1827 (2nd edition)
  • Title page (missing from this copy): Taschen Atlas über alle Theile der Erde
    für den ersten geographischen Unterricht in Knaben- und Mädchen-Schulen
    von A.I.V. Heunisch
    Carlsruhe und Baden, Verlag der D.R. Marx'schen Buchhandlung. Translation:
    Pocket Atlas of the entire Earth
    for the first geography education in boys' and girls' schools
    by A.I.V. Heunisch
    Karlsruhe and Baden, published by D.R. Marx' book shop.
  • Heunisch, Taschen-Atlas, ca. 1827
    2. Europa   XL
    A year is not mentioned in this atlas but it dates from around 1827. The Duchy of Saxe-Coburg and Gotha, created in 1826, is already indicated on the maps. The region of the future Bremerhaven is still part of the Kingdom of Hanover; it was transferred to the Free City of Bremen in 1827.
  • A title page is missing in this copy so the edition number is uncertain. A 2nd edition is known, without a year, which contains 23 maps. There is also a 6th edition, from 1830, with 24 maps. Therefore the indication '2nd edition' for this copy is more or less arbitrary.
• Binding
  • This copy consists of 23 single maps  (12.5 × 15 cm, H × W),  unfolded in a new cardboard cover. The tiny holes in the left margin hint at a former sewn binding.
• Contents
  • The atlas contains 23 maps, starting with a world map with the western and eastern hemispheres. Thereafter are 18 maps of the countries in Europe, 7 of them for Germany and Austria. The remaining 4 maps are for the other continents: Asia, Africa, the Americas and Australia. In subsequent editions, for example the 9th, the number of maps has increased to 31, with separate maps for North and South America en some other regions outside Europe; see also the table of contents of the 2nd and 9th editions.
  • The maps, often drawn in a rather sketchy and sloppy way, have been printed in lithography and are hand colored: outline color for the political division. Usually the sheet number is in the upper right of the map frame. In the lower margin are name and place of the publisher: "Karlsruhe und Baden in deer DARK Marx's hen Buchhandlung". Inside the map frame are the name of the sheet and the author's name A.I.V. Heunisch – also written as Heünisch. There is no scale or linear scale on the maps. The only indication for it is the degree network.

© M. Witkam, 2013